เสริมสร้างพลังอำนาจอย่างไรให้ผู้ป่วยทานยาต้านไวัสได้อย่างต่อเนื่อง

ผู้แต่ง

  • ณัฐพงศ์ จันมาลา คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • สุมาลี สีส่วน คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • เมตตา คลังสิน คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • สาวิตรี ศรีภักดี คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • จตุพร เลิศอนันต์สิทธิ์ คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
  • อารีย์วรรณ อ่วมตานี คณะพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย

คำสำคัญ:

การเสริมสร้างพลังอำนาจทางสุขภาพ, ผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์, ความสม่ำเสมอในการกินยาต้านไวรัส

บทคัดย่อ

          โรคติดเชื้อเอชไอวี (HIV) เป็นโรคติดเชื้อทางเพศสัมพันธ์ที่ยังคงเป็นปัญหาของสาธารณสุขทั่วโลก และยังคงมีอัตราการเสียชีวิตที่สูงขึ้นในทุกปี สาเหตุเนื่องมาจากการติดเชื้อฉวยโอกาส ที่เป็นผลมาจากการรับประทานยาต้านไวรัสไม่ต่อเนื่อง ดังนั้นความสำคัญในการรับประทานยาต้านไวรัสอย่างต่อเนื่อง จึงถือเป็นพฤติกรรมทางสุขภาพที่ผู้ป่วยเอชไอวี พึงปฏิบัติอย่างต่อเนื่อง เพื่อให้การรักษาเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และลดการเกิดภาวะแทรกซ้อน ผู้ป่วยเอชไอวีถือว่าเป็นกลุ่มที่มีความเปราะบาง ที่ต้องได้รับการดูแลเอาใจใส่ สร้างเสริมพลังใจ และเสริมแรงบวกให้กับผู้ป่วย ดังนั้นพยาบาลจึงมีบทบาทสำคัญ ในการสร้างเสริมพลังอำนาจทางสุขภาพให้กับผู้ป่วย เพื่อให้ผู้ป่วยมีการตระหนักรู้ถึงปัญหา อุปสรรค เกิดความมั่นใจ ควบคุมตนเองได้ รับรู้คุณค่าของตนเอง มีแรงจูงใจในการแก้ปัญหา และตัดสินใจปฏิบัติในสิ่งที่เป็นผลดีต่อสุขภาพของตนเอง ในการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมทางสุขภาพที่เหมาะสม จะทำให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิต และมีสุขภาวะอนามัยที่ดีขึ้น ดังนั้นบทความวิชาการนี้จึงได้รวบรวมข้อมูลเกี่ยวกับความหมาย นิยามการเสริมสร้างพลังอำนาจทางสุขภาพ รวมถึงบทบาทของพยาบาลในการเสริมสร้างพลังอำนาจทางสุขภาพ และการประยุกต์ใช้แนวคิดกับผู้ป่วยเอชไอวี ในการรับประทานยาต้านไวรัสอย่างต่อเนื่อง

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization. Summary of the global HIV epidemic [Internet]. 2022 July [cited2023 Mar 10]. Available from https://www.who.int/data/gho/data/themes/hiv-aids

ศูนย์รวบรวมข้อมูลสารสนเทศด้านเอชไอวีของประเทศไทย. สถานการณ์เอชไอวีประเทศไทยปี [อินเทอร์เน็ต]. 2565 มิ.ย. [สืบค้นเมื่อวันที่ 10 มี.ค. 2566]. แหล่งข้อมูล https://hivhub.ddc.moph.go.th/report.php.

กัญญา พฤฒิสืบ. ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการขาดนัดการรักษาของผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลวชิระภูเก็ต. วารสารโรคเอดส์. 2564 ก.ย. 2;33(3):1-15.DOI:https://doi.org/10.14456/taj.2021.12

Glasner S, Patrick K, Ybarra M, Reback CJ, Ang A, Kalichman S, et al. Promising outcomes from a cognitive behavioral therapy text-messaging intervention targeting drug use, antiretroviral therapy adherence, and HIV risk behaviors among adults living with HIV and substance use disorders. Drug Alcohol Depen. 2022;231:1-9. https://doi.org/10.1016/j.drugalcdep.

กองโรคเอดส์และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ กรมควบคุมโรค. แนวทางการตรวจรักษาและป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ประเทศไทย ปี 2564/2565. พิมพ์ครั้งที่ 1. กรุงเทพฯ:อักษรกราฟฟิกแอนด์ดีไซน์; 2565.

ภัทรกันย์ วงค์ตาหล้า. การพัฒนารูปแบบการดูแลรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ที่รับประทานยาต้านไวรัสเอดส์ในรักษ์สุขภาพ โรงพยาบาลนาแก จังหวัดนครพนม. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน. 2564. ก.ย. 19;6(3):91-103.

Wilson TE, Kay ES, Turan B, Johnson MO, Kempf MC, Turan J, et al. Healthcare Empowerment and HIV Viral Control: Mediating Roles of Adherence and Retention in Care. Author Manuscript. 2019;54(6):754-764. https://doi:10.1016/j.amepre.2018.02.012.

นงนิตย์ ธีระวัฒนสุข, อนันต์ ไชยกุลวัฒนา และสมเจตน์ เพียรคุ้ม. ปัจจัยส่วนบุคคลและสุขภาพและปัจจัยด้านแรงสนับสนุนทางสังคมที่มีความสัมพันธ์ต่อความร่วมมือในการรับประทานยาต้านไวรัสเอดส์ของผู้ป่วยเอดส์ในพื้นที่ตัวอย่างจังหวัดอำนาจเจริญ. เภสัชศาสตร์อีสาน. 2555 ต.ค. 31;8(3):1-13.

ชนิกา ศรีราช, ฉวีวรรณ บุญสุยา และอรนุช ภาชื่น. พฤติกรรมสุขภาพกับความสม่ำเสมอในการกินยาต้านไวรัสของผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวี. วารสารพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสยาม. 2661 ต.ค. 16;19(37):39-55.

Gibson, CH. A concept analysis of empowerment. J Adv Nurs, 1991;16:354.

กุนนที พุ่มสงวน. การสร้างเสริมพลังอำนาจทางสุขภาพ:บทบาทที่สำคัญของพยาบาล. วารสารพยาบาลทหารบก. 2557;15(3), 86-90.

อารีย์วรรณ อ่วมตานี. การเสริมสร้างพลังอํานาจเพื่อการบริหารการบริการพยาบาลในบัณฑิตศึกษา สาขาวิชาพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช. การบริหารการบริการพยาบาล หน่วยที่ 8-15. นนทบุรี: สํานักพิมพ์มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช; 2565.

สุวลักษณ์ สุนทรพจน์, น้ำฝน ศรีบัณฑิต. ประสิทธิผลของการส่งข้อความผ่านแอปพลิเคชันไลน์ต่อความร่วมมือในการใช้ยาต้านไวรัสเอดส์ในผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ โรงพยาบาลเขาย้อย จังหวัดเพชรบุรี. Thai Bull Pharm Sci., 2565;17(2), 83-99.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2023-12-31

รูปแบบการอ้างอิง

1.
จันมาลา ณ, สีส่วน ส, คลังสิน เ, ศรีภักดี ส, เลิศอนันต์สิทธิ์ จ, อ่วมตานี อ. เสริมสร้างพลังอำนาจอย่างไรให้ผู้ป่วยทานยาต้านไวัสได้อย่างต่อเนื่อง. SMPK. Hos. J. [อินเทอร์เน็ต]. 31 ธันวาคม 2023 [อ้างถึง 13 ธันวาคม 2025];1(2):2-11. available at: https://he03.tci-thaijo.org/index.php/smpkhj/article/view/1307

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิชาการ