ความท้าทาย บทเรียน และทิศทางในการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล สู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น: การทบทวนวรรณกรรมและการสังเคราะห์องค์ความรู้

Main Article Content

ชินกร สุจิมงคล
ขัติยา แก้วสมบัติ
อิศรา ขุนพิลึก
อติญาณ์ ศรเกษตริน

บทคัดย่อ

บทความนี้มุ่งทบทวนวรรณกรรมและสังเคราะห์องค์ความรู้เกี่ยวกับการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) สู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น (อปท.) ในประเทศไทย โดยศึกษาความเป็นมา สถานการณ์ปัจจุบัน บทเรียนจากพื้นที่นำร่อง มุมมองของบุคลากรที่เกี่ยวข้อง ตลอดจนประสบการณ์จากต่างประเทศ ผลการศึกษาพบว่า การถ่ายโอน รพ.สต. เป็นส่วนหนึ่งของการกระจายอำนาจด้านสาธารณสุข ซึ่งมีความท้าทายและอุปสรรคหลายประการ โดยเฉพาะในด้านการจัดสรรทรัพยากร ความพร้อมของ อปท. และการสร้างการมีส่วนร่วมของภาคส่วนต่าง ๆ อย่างไรก็ตาม มีพื้นที่นำร่องหลายแห่งที่แสดงให้เห็นถึงปัจจัยความสำเร็จ ได้แก่ ภาวะผู้นำ ความร่วมมือของหน่วยงานในพื้นที่ และการปรับโครงสร้างการทำงาน ดังนั้น การขับเคลื่อนการถ่ายโอน รพ.สต. จึงจำเป็นต้องอาศัยความชัดเจนเชิงนโยบาย การพัฒนาศักยภาพของ อปท. การสร้างความเข้าใจกับบุคลากร และการส่งเสริมการบูรณาการการทำงานในพื้นที่ เพื่อให้การถ่ายโอนเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพและเกิดประโยชน์สูงสุดต่อสุขภาวะของประชาชน

Article Details

รูปแบบการอ้างอิง
สุจิมงคล ช., แก้วสมบัติ ข., ขุนพิลึก อ., & ศรเกษตริน อ. (2025). ความท้าทาย บทเรียน และทิศทางในการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล สู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น: การทบทวนวรรณกรรมและการสังเคราะห์องค์ความรู้. วารสารสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเลย, 2(1), 1–10. สืบค้น จาก https://he03.tci-thaijo.org/index.php/JOPOLO/article/view/4596
ประเภทบทความ
Review article

เอกสารอ้างอิง

World Health Organization. (2010). Decentralization of health-care services in the South-East Asia Region: Report of the regional seminar, Bandung, Indonesia, 6-8 July 2010 (No. SEA-HSD-341). WHO Regional Office for South-East Asia.

Healthstation.in.th. (2566). ช่วง 2-3 ปีนี้ อบจ.ขนาดเล็ก ที่รับโอน รพ.สต. ครบทั้งจังหวัด จะบริหารระบบสุขภาพปฐมภูมิได้อย่างไร ให้เต็มประสิทธิภาพโดยไม่กระทบสถานะทางการคลัง. Retrieved from https://main. healthstation.in.th/news/show/949

Hfocus.org เจาะลึกระบบสุขภาพ. (2565). รวมข่าวถ่ายโอน รพ.สต. สู่ ท้องถิ่น.Retrieved from https://www.hfocus.org/ content /2022/02/24450

สมยศ แสงมะโน, สุพรชัย ศิริโวหาร,และ กัลทิมา พิชัย (2014). ปัญหาการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบล จากกระทรวงสาธารณสุขไปสังกัดองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น: จังหวัดเชียงใหม่. Journal of Graduate Research, 5(2), กรกฎาคม-ธันวาคม 2014.

อรพรรณ โยธาสมุทร (2565). การถ่ายโอนโรงพยาบาลระดับปฐมภูมิสู่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กรณีศึกษาโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบึงยี่โถ อำเภอธัญบุรี จังหวัดปทุมธานี. การศึกษาค้นคว้าอิสระฉบับนี้เป็นส่วนหนึ่งของการศึกษาหลักสูตรรัฐศาสตรมหาบัณฑิต กลุ่มวิชาสหวิทยาการเพื่อการพัฒนาท้องถิ่น คณะรัฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง. Retrieved from http://www.islocal.ru.ac.th/pdffile /is165/6414880005.pdf

ลือชัย ศรีเงินยวง, ประเชิญ ศิริวรรณ, สายสุดา วงศ์จินดา, & สลักจิต ชื่นชม. (2012). Health center devolution: Lesson learned and policy implications. สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. Retrieved from https://kb.hsri.or.th /dspace/handle/11228/3860

จรวยพร ศรีศศลักษณ์ (2560). สรุปบทเรียนการถ่ายโอนภารกิจด้านสาธารณสุขให้องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น. เอกสารนำเสนอประกอบการประชุมผู้บริหารระดับสูงกระทรวงสาธารณสุข (WM) ครั้งที่ 36 ปี พ.ศ. 2560, นนทบุรี. สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. Retrieved from https:// kb.hsri.or .th/dspace/handle/11228/ 4798?locale-attribute=th

สยามรัฐออนไลน์. (2566). แรกเริ่มของการถ่ายโอน รพ.สต. แก่ อบจ. 2566. Retrieved from https://siamrath.co.th/n/418228

ตุลยวดี หล่อตระกูล (2563). ความคิดเห็นของบุคลากรสาธารณสุขต่อการถ่ายโอนภารกิจ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล (รพ.สต.) ให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น กรณีศึกษา: สาธารณสุขจังหวัดพระนครศรีอยุธยา. วารสารวิชาการอยุธยาศึกษา, 12(1), มกราคม-มิถุนายน 2563.

อติญาณ์ ศรเกษตริน, อัจฉราวดี ศรียะศักดิ์, รุ่งนภา จันทรา, ทัศนีย์ เกริกกุลธร, สุชาดา นิ้มวัฒนากุล, ธัญพร ชื่นกลิ่น, สรรเสริญ นามพรหม, ดาราวรรณ รองเมือง, และ รัถยานภิศ รัชตะวรรณ. (2565). การจัดการทรัพยากรมนุษย์ในช่วงเปลี่ยนผ่านของการถ่ายโอนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลไปองค์การบริหารส่วนจังหวัด. สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. Retrieved from https:// kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/5809

Brennan, E., & Abimbola, S. (2023). The impact of Decentralisation on health systems in fragile and post-conflict countries: a narrative synthesis of six case studies in the Indo-Pacific. Conflict and Health, 17(1), 31.

Maluka, S. O. (2011). Strengthening fairness, transparency and accountability in health care priority setting at district level in Tanzania. Global Health Action, 4(1), 7829. Retrieved from https://doi.org/10.3402 /gha.v4i0.7829

Ramiro, L. S., Castillo, F. A., Tan-Torres, T., Torres, C. E., Tayag, J. G., Talampas, R. G., & Hawken, L. (2001). Community participation in local health boards in a decentralized setting: cases from the Philippines. Health Policy and Planning, 16(suppl 2), 61–69. Retrieved from https://doi.org/10.1093/heapol/16.suppl_2.61

ปนิตา ธีรสฤษกุล, ปัญชา พร้อมดิษฐ์, & จันทิมา นวะมะวัฒน์. (2018). An Evaluation of Health Mission Transferred to Local Government Organizations in Regional Health 3. The Journal of Prapokklao Hospital Clinical Medical Education Center.