ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะของประชาชนในอำเภอเมือง จังหวัดเลย
Article Sidebar
Main Article Content
บทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะของประชาชนในอำเภอเมือง จังหวัดเลย และศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะของประชาชนในพื้นที่ดังกล่าว การวิจัยนี้เป็นการวิจัยแบบภาคตัดขวาง (Cross-sectional study) โดยเก็บข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 438 คน ซึ่งเป็นประชาชนที่อาศัยในตำบลต่าง ๆ ครอบคลุม 19 ตำบลในเขตอำเภอเมือง จังหวัดเลย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยเป็นแบบสอบถาม สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และ การทดสอบไคสแควร์ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 55.25) มีอายุระหว่าง 45-59 ปี (ร้อยละ 42.47) ส่วนใหญ่ได้รับยาปฏิชีวนะมาจากโรงพยาบาลรัฐ (ร้อยละ 28.91) รองลงมาคือ โรงพยาบาลเอกชน (ร้อยละ 24.90) และรถเร่ (ร้อยละ 19.24) กลุ่มตัวอย่างมีระดับความรู้เรื่องการใช้ยาปฏิชีวนะในระดับสูง (ร้อยละ 50.23) และมีพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะอยู่ในระดับที่เหมาะสม (ร้อยละ 62.56) ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ได้แก่ อายุ (χ2= 7.92; P= .04) และความรู้เรื่องการใช้ยาปฏิชีวนะ (χ2= 47.42; P<.01) ผลการศึกษานี้แสดงให้เห็นว่าความรู้ที่ดีเกี่ยวกับการใช้ยาปฏิชีวนะและอายุที่เหมาะสมมีความสำคัญต่อพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะที่เหมาะสม ดังนั้น การให้ความรู้แก่ประชาชนเกี่ยวกับการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างสม่ำเสมอและต่อเนื่อง โดยเฉพาะในกลุ่มวัยทำงานและผู้สูงอายุ จะช่วยส่งเสริมให้เกิดพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะที่เหมาะสมมากยิ่งขึ้น
Article Details
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
บทความนี้ได้รับการเผยแพร่ภายใต้สัญญาอนุญาต Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International (CC BY-NC-ND 4.0) ซึ่งอนุญาตให้ผู้อื่นสามารถแชร์บทความได้โดยให้เครดิตผู้เขียนและห้ามนำไปใช้เพื่อการค้าหรือดัดแปลง หากต้องการใช้งานซ้ำในลักษณะอื่น ๆ หรือการเผยแพร่ซ้ำ จำเป็นต้องได้รับอนุญาตจากวารสารเอกสารอ้างอิง
National Antimicrobial Resistance Surveillance Center, THAILAND (2560). แผนยุทธศาสตร์การจัดการการดื้อยาต้านจุลชีพประเทศไทย พ.ศ. 2560-2564. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข. http://narst.dmsc. moph.go.th/ documentation/AMR%20 strategy%202560-2564.pdf
กองสถิติสังคม สำนักงานสถิติแห่งชาติ. การสำรวจอนามัยและสวัสดิการ พ.ศ.2564. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: https://www.nso.go.th/nsoweb /storage/survey_detail/2023/20230929131046_99194.pdf
จิรชัย มงคลชัยภักดิ์, จิรวัฒน์ รวมสุข และ เอมอร ชัยประทีป. (2555). การศึกษาความรู้และพฤติกรรม เกี่ยวกับการใช้ยาปฏิชีวนะของผู้รับบริการในร้านยาชุมชนจังหวัดปทุมธานี. EAU Heritage Journal Science and Technology, 6(2),91-100.
ฐิราธร อยู่โต, ธนากร เกษศิลป์, ภคกุล อนันตศานต์, พุทธ ศิลตระกูล, กฤตภาส กังวานรัตนกุล และ ชามิภา ภาณุดุลกิตติ. (2563). การศึกษาความตระหนักรู้ ความคาดหวัง และพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะของผู้ใช้บริการร้านยาในเขตเทศบาลเมืองแสนสุข จังหวัดชลบุรี. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/phjbuu/article/view/208876.(วันที่สืบค้น 1 เมษายน 2566).
ฑิติยา จริยะเศรษฐ์, วรัญญา วัชรปรัชาวงศ์ และ ณัฐญาภรณ์ ชัยวรรณ. (2562). ฑิติยา จริยะเศรษฐ. (2562). ผลกระทบของความรู้และทศันคตทิสี่ ่งผลต่อพฤตกิรรมการใช้ยาปฏิชีวนะในโรคติดเชือ้ ทางเดนิหายใจส่วนบน ในมหาวิทยาลัยบูรพา [วิทยานิพนธ์ปริญญามหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยบูรพา.
รุ่งทิพย์ แก้วอุ่น, ขนิษฐา ไทยคานาม, พิภาภรณ์ สุทธิแสน, สโรชา วิสัย และ บุญเลี้ยง สุพิมพ์. (2019). พฤติกรรมการใช้ยาต้านจุลชีพ: กรณีศึกษาประชาชนบ้านก้างปลาตำบลชัยพฤกษ์อำเภอเมืองจังหวัด เลย. UBRU Journal for Public Health Research, 8(2), 43-54.
วนิดา ฉายดิลก และ กรแก้ว จันทภาษา, (2557). การให้ความหมายต่อยาแก้อักเสบในมุมมองของประชาชน: กรณีศึกษาบ้านนาโคก หมู่ที่ 3 ตำบลศรีสองรัก อำเภอเมือง จังหวัดเลย. เภสัชศาสตร์อีสาน,9:93-98.
วสาวี กลิ่นขจร และ ศิริรัตน์ กาญจนวชิรกุล. (2554). พฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะของผู้รับบริการในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพ ศูนย์อนามัยที่ 3. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: http://hpc3.anamai.moph.go. (สืบค้นเมื่อ 21 เมษายน 2566)
วรวิทย์ นุ่มดี. (2563). พฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านใน อำเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี. Journal of MCU Nakhondhat, 7(7), 213-228.
ศุภลักษณ์ สุขไพบูลย์ และคณะ. (2559). พฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะของผู้รับบริการ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลสร่างโศก อำเภอบ้านหมอ จังหวัดสระบุรี. ในเอกสารการประชุมวิชาการและเสนอผลงานวิจัยระดับชาติ ครั้งที่ 3 ก้าวสู่ทศวรรษที่ 2: บูรณาการงานวิจัยใช้องค์ความรู้ สู่ความยั่งยืน. วิทยาลัยนครราชสีมา.
สุณิชา ชานวาทิก, อังคณา เลขะกุล, วุฒิพันธุ์ วงษ์ มงคล, วลัยพร พัชร นฤมล, อภิชาติ ธัญญาหาร และ วิโรจน์ ตั้งเจริญ เสถียร. (2561). สถานการณ์การใช้ยาต้านจุลชีพและความรู้เรื่องยาต้านจุลชีพ: ข้อมูลจากการสำรวจอนามัยและสวัสดิการ พ. ศ. 2560. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/4938.(วันที่สืบค้น 21 มีนาคม 2566).
สุวัฒน์ ปริสุทธิวุฒิพร และ มัณฑนา เหมชะญาติ. (2557). ปัจจัยที่มีผลต่อพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะของผู้ป่วยรับบริการในโรงพยาบาลขลุง จังหวัดจันทบุรี. The Journal of Prapokklao Hospital Clinical Medical Education Center, 31(2), 114-127.
อัมพร ยานะ และ ดลนภา ไชยสมบัติ. (2564). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะ ของผู้รับบริการแผนกผู้ป่วยนอกของโรงพยาบาลชุมชน. Nursing Journal of The Ministry of Public Health, 31(1), 121-134.
อารยา ข้อค้า และ อาทิตยา จิตจำนงค์, (2564). ความรู้และพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะของนักศึกษาระดับปริญญาตรีในจังหวัดภูเก็ต.เวชสารแพทย์ทหารบก,74(4):277-290.
อิสรา จุมมาลี และ สมศักดิ์ อาภาศรีทองสกุล. (2564). ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะของนิสิตระดับปริญญาตรีมหาวิทยาลัยมหาสารคาม. วารสารอาหารและยา, 28(3), 87-95.
อรอุมา อินทนงลักษณ์, (2556). พฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะของประชาชนตำบลเวียง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก: University of Phayao Digital Collections: พฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะของประชาชน ตำบลเวียง อำเภอเมือง จังหวัดพะเยา (up.ac.th). (วันที่สืบค้น 27 เมษายน 2566).
อาภาพร เผ่าวัฒนา, สุรินธร กลัมพากร, สุนีย์ ละกำปั่น และขวัญใจ อำนาจสัตย์ซื่อ. (2554). การสร้างเสริมสุขภาพและการป้องกันโรคในชุมชน: การประยุกต์แนวคิดและทฤษฎีสู่การปฏิบัติ. ขอนแก่น. หจก.โรงพิมพ์คลังนานาวิทยา. 62-63.
Davis ME, Liu TL, Taylor YJ, Davidson L, Schmid M, Yates T, et al. Exploring patient awareness and perceptions of the appropriate use of antibiotics: a mixed-methods study. Antibiotics (Basel, Switzerland). 2017; 6(4).
Kasl, S. and Cobb, S. (1966). Health Behavior, Illness Behavior, and Sick Role Behavior. Archives of Environmental Health, 12, 246–266.
Knowles, M. (1975). Self-directed Learning. A Guide for Learners and Teachers. New York: AssociationPress.
Pender,N. J. (1996). Health Promotion in Nursing Practice. New York: Appleton and Lange.
Wong, L. P., Alias, H., Husin, S. A., Ali, Z. B., Sim, B., & Ponnampalavanar, S.S.L.S. (2021). Factors influencing inappropriate use of antibiotics: Findings from a nationwide survey of the general public in Malaysia. Plos one, 16(10), e0258698.
World Health Organization. (2002). Promoting rational use of medicines: core components (No. WHO/EDM/ 2002.3). World Health Organization.
Zaman SB, Hussain MA, Nye R, Mehta V, Mamun KT, Hossain N. A review on antibiotic resistance: Alarm bells are ringing. Cureus. 2017;9(6): 1403.
