การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง โดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายชุมชน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล บ้านสงาว ตำบลห้วยพิชัย อำเภอปากชมจังหวัดเลย

บทคัดย่อ

การศึกษานี้มุ่งเน้นการพัฒนารูปแบบการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงโดยอาศัยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายชุมชนในพื้นที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านสงาว ตำบลห้วยพิชัย อำเภอปากชม จังหวัดเลย การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) โดยคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเฉพาะเจาะจง ประกอบด้วยผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงซึ่งติดบ้านและติดเตียง จำนวน 53 คน และผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในการพัฒนารูปแบบการดูแลผู้สูงอายุ จำนวน 69 คน รวมทั้งสิ้น 122 คน  เครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัยประกอบด้วย แบบประชุมเชิงปฏิบัติการที่อาศัยกระบวนการวิจัย 4 ขั้นตอนตามวงจร PAOR ซึ่งดำเนินการ 2 วงรอบ แบบสอบถามสำหรับผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง และแบบสอบถามสำหรับผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย การเก็บข้อมูลดำเนินการระหว่างเดือนมิถุนายนถึงกันยายน พ.ศ. 2566 และวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติพรรณนา ได้แก่ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน ค่าสูงสุด และค่าต่ำสุด ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงโดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายชุมชน ประกอบด้วย 4 ขั้นตอน ได้แก่ 1) การวางแผน (Plan) 2) การปฏิบัติตามแผน (Action) 3) การสังเกตผลจากการปฏิบัติ (Observation) และ 4) การสะท้อนผลการปฏิบัติงาน (Reflection) ภายหลังการดำเนินการพบว่าผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตอยู่ในระดับมาก โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 3.83 คะแนน (SD=0.12) ในขณะที่ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียมีความพึงพอใจอยู่ในระดับมากที่สุด โดยมีค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.55 (SD=0.04) ปัจจัยแห่งความสำเร็จของรูปแบบนี้ ได้แก่ 1) การมีส่วนร่วมที่เข้มแข็งของภาคีเครือข่ายในชุมชน 2) การมีศูนย์พัฒนาและฟื้นฟูคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ผู้พิการ และผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงในพื้นที่ 3) การประชุมหารือกันของภาคีเครือข่ายอย่างสม่ำเสมอ และ 4) การสนับสนุนจากภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้อง  ผลการวิจัยนี้สะท้อนให้เห็นว่าการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในชุมชนเป็นกลไกสำคัญในการพัฒนารูปแบบการดูแลผู้สูงอายุที่มีประสิทธิภาพ ซึ่งสามารถนำไปประยุกต์ใช้ในพื้นที่อื่นๆ ที่มีบริบทใกล้เคียงกันได้