ความลึกที่เหมาะสมในการลงเข็มหรือฉีดยาคลายปมกล้ามเนื้อพิริฟอร์มิส สำหรับผู้ป่วยกลุ่มอาการปวดกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อพังผืด

บทคัดย่อ

การศึกษาย้อนหลังเชิงวิเคราะห์ครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อหาความลึกที่เหมาะสมในการลงเข็มหรือฉีดยาคลายปมกล้ามเนื้อพิริฟอร์มิส (Piriformis) สำหรับผู้ป่วยกลุ่มอาการปวดกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อพังผืด และเปรียบเทียบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยความลึกของกล้ามเนื้อพิริฟอร์มิสระหว่างปัจจัย เพศ อายุ ข้างของร่างกาย และดัชนีมวลกาย (BMI) กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลเพชรบูรณ์และมีคำสั่งการรักษาให้ทำเอกซเรย์คอมพิวเตอร์บริเวณช่องท้อง ระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2563 – 30 กันยายน 2564 คัดเลือกโดยการสุ่มอย่างง่ายจากหมายเลขจำนวน 490 คนเครื่องมือการวิจัยเป็นแบบบันทึกข้อมูลและมาตรวัดระยะความลึกสำเร็จรูปในโปรแกรมระบบ PACS เก็บรวบรวมข้อมูลโดยวัดความลึกของกล้ามเนื้อพิริฟอร์มิสทั้งสองข้างจากภาพถ่ายเอกซเรย์คอมพิวเตอร์บริเวณช่องท้องด้วยมาตรวัดสำเร็จรูปในระบบการจัดเก็บภาพและส่งข้อมูลภาพทางการแพทย์แบบดิจิตอล (PACS) วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนาได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และเปรียบเทียบความแตกต่างของค่าเฉลี่ยความลึกของกล้ามเนื้อพิริฟอร์มิสระหว่าง เพศ อายุ ข้างของร่างกาย และดัชนีมวลกาย ด้วยสถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ paired t-test, independent t-test, one-way ANOVA และ วิเคราะห์สมการทำนายเชิงเส้นตรงด้วย multiple linear regression analysis ผลการศึกษาดังนี้
1. ความลึกที่เหมาะสมในการลงเข็มหรือฉีดยาคลายปมกล้ามเนื้อพิริฟอร์มิส ปัจจัยอายุและค่าดัชนีมวลกาย มีผลต่อค่าความลึกในการลงเข็มหรือฉีดยา แต่เพศไม่มีผลต่อความลึกในการลงเข็มหรือฉีดยาคลายปมกล้ามเนื้อ
2. ความลึกที่เหมาะสมในการลงเข็มหรือฉีดยาคลายปมกล้ามเนื้อพิริฟอร์มิส สามารถคำนวณได้จากการวิเคราะห์การถดถอยเชิงเส้นพหุคูณ ได้สมการทำนายเชิงเส้นตรง (มิลลิเมตร) ดังนี้
2.1 ค่าความลึกของกล้ามเนื้อพิริฟอร์มิสข้างขวา = 8.16 + (-0.10 x อายุ) + (2.01 x ดัชนีมวลกาย)
2.2 ค่าความลึกของกล้ามเนื้อพิริฟอร์มิสข้างซ้าย = 9.20 + (-0.11 x อายุ) + (1.99 x ดัชนีมวลกาย)
โดยสรุปความลึกในการลงเข็มหรือฉีดยาคลายปมกล้ามเนื้อพิริฟอร์มิสที่เหมาะสมนั้นมีค่าเฉลี่ยแตกต่างกันในช่วงอายุและดัชนีมวลกาย โดยปัจจัยเพศไม่มีผลต่อความลึกในการลงเข็มหรือฉีดยา ผลการวิจัยสามารถนำไปประยุต์ใช้ในการพิจารณาค่าความลึกในการลงเข็มหรือฉีดยาคลายปมกล้ามเนื้อพิริฟอร์มิสในผู้ป่วยกลุ่มอาการปวดกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อพังผืดให้เกิดประสิทธิภาพและผู้ป่วยได้รับความปลอดภัย