ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออก ใน ประชาชนตำบลบ้านแก่ง อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย

บทคัดย่อ

การวิจัยกึ่งทดลองครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชน ตำบลบ้านแก่ง อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย ต่อการเปลี่ยนแปลงความรู้ ทัศนคติ พฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออก และค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายภายในบ้าน (HI) กลุ่มตัวอย่างเป็นประชาชนที่สุ่มคัดเลือกอย่างง่าย (simple random sampling) เป็นผู้แทนจาก 86 ครัวเรือนๆละ 1 คน จำนวน 86 คน แบ่งเป็น 2 กลุ่ม คือ กลุ่มทดลองเป็นประชาชน 43 คน จากครัวเรือน 43 แห่ง ในบ้านแก่งใต้ ตำบลบ้านแก่ง อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย และกลุ่มเปรียบเทียบเป็นประชาชน 43 คน จากครัวเรือน 43 แห่ง ในบ้านโป่ง ตำบลสารจิตร อำเภอศรีสัชนาลัย จังหวัดสุโขทัย เครื่องมือในการวิจัยประกอบด้วย โปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรม แบบประมินความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออก วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน independent
t-test และ paired t-test กำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05

ผลการศึกษาพบว่า ภายหลังการจัดโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออก กลุ่มทดลองมีคะแนนเฉลี่ยความรู้โรคไข้เลือดออก (12.86, 9.18, p<0.001) ทัศนคติเกี่ยวกับโรคไข้เลือดออก (43.18, 36.65, p<0.001) และพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออก (17.18, 13.95, p<0.001) สูงกว่าก่อนการจัดโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายภายในบ้าน (HI) ต่ำกว่าก่อนการจัดโปรแกรม (1.35, 9.50, p<0.001) อย่างมีนัยสำคัญ
ทางสถิติ นอกจากนี้กลุ่มที่ได้รับการจัดโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกมีคะแนนเฉลี่ยความรู้โรคไข้เลือดออก (12.86, 9.02, p<0.001) ทัศนคติเกี่ยวกับโรคไข้เลือดออก (43.18, 36.06, p<0.001) และพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออก (17.18, 13.30, p<0.001) สูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ และค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายภายในบ้าน (HI) (1.35, 9.00, p<0.001) ต่ำกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ

โดยสรุปจากผลการศึกษาครั้งนี้ควรนำโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกไปใช้ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันโรคไข้เลือดออกของประชาชน และลดลูกน้ำยุงลายในพื้นที่เสี่ยงต่อการเกิดโรคไข้เลือดออกให้ครอบคลุมทุกแห่งเพื่อป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกในชุมชน