The Model of a Nursing Care in Maternal Methamphetamine Abuse: A Case Study of a Secondary Care Hospital in Sakon Nakhon Province
การพัฒนารูปแบบบริการพยาบาลหญิงตั้งครรภ์ที่ใช้สารเมทแอมเฟตามีน :กรณีศึกษา โรงพยาบาลทุติยภูมิแห่งหนึ่ง ในจังหวัดสกลนคร
Keywords:
Nursing care model, Pregnancy, MethamphetamineAbstract
This action research aimed to develop a nursing care model for pregnancy using methamphetamine. Participants were purposively selected including 15 nurses from antenatal, delivery, and postpartum departments, 6 multidisciplinary team members, and 5 pregnancy using methamphetamine. Qualitative data collection methods included focus group discussions, in-depth interviews, and observations. Quantitative data included knowledge assessment questionnaires for nurses regarding care of pregnancy using methamphetamine and satisfaction evaluation forms for both nurses and pregnancy using methamphetamine Qualitative data were analyzed through content analysis, while quantitative data were analyzed using means and percentages. The study was conducted from November 2024 to April 2025.
The findings revealed that maternal and neonatal deaths occurred due to heart failure from methamphetamine use. Contributing factors included inadequate quality antenatal care, unclear care guidelines, and insufficient staff competency. The nursing care model development consisted of three phases: preparation phase involving staff competency development and care guideline establishment; implementation phase featuring a 6-process care approach including amphetamine screening, early warning sign assessment, individualized care planning, combined antenatal care with substance abuse treatment, discharge planning, and follow-up appointments; and evaluation phase showing high nurse satisfaction with the care model (mean score 4.18) and high patient satisfaction (mean score 3.77). The developed nursing care model can be adapted for implementation in similar contexts.
References
พิมลรัตน์ ไทยธรรมยานนท์. สารเสพติดและการให้นมแม่. ใน: สาหรี่ จิตตินันท์, วีระพงษ์ ฉัตรานนท์, ศิราภรณ์ สวัสดิวร, บรรณาธิการ. เลี้ยงลูกด้วยนมแม่ความรู้สู่ปฏิบัติ. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพมหานคร: สำนักพิมพ์กรุงเทพเวชสาร; 2546. p. 305-11.
สถาบันธัญญารักษ์. รายงานการใช้สารเสพติดในกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สถาบันธัญญารักษ์; 2563.
จุฑารัตน์ ชัยวีรพันธ์เดช, สิวิลักษณ์ กาญจนบัตร. ผลกระทบต่อทารกจากมารดาที่ใช้สารเมทแอมเฟตามีนก่อนคลอด. วชิรเวชสารและวารสารเวชศาสตร์เขตเมือง. 2559;60(1):53-63.
อดิศักดิ์ ไวเขตการณ์. ผลลัพธ์การตั้งครรภ์ของมารดาและทารกในสตรีตั้งครรภ์ที่เสพสารเมทแอมเฟตามีนระหว่างตั้งครรภ์. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม. 2021;18(2):105-12.
สถาบันรับรองคุณภาพสถานพยาบาล (องค์การมหาชน). มาตรฐานโรงพยาบาลและบริการสุขภาพ ฉบับที่ 5. พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: การพิมพ์เทียนกวง; 2565.
งานเวชสถิติ โรงพยาบาลกุสุมาลย์. สถิติผู้คลอดโรงพยาบาลกุสุมาลย์ ประจำปี 2564-2567. 2567.
ศุภสิทธิ์ สุธี. การพัฒนารูปแบบการดูแลหญิงตั้งครรภ์ที่ใช้สารเมทแอมเฟตามีนขณะตั้งครรภ์ในโรงพยาบาลภาครัฐ จังหวัดเพชรบูรณ์. วารสารสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น. 2567;6(4).
Holter IM, Schwartz-Barcott D. Action research: What is it? How has it been used and how can it be used in nursing? J Adv Nurs. 1993;18:298-304.
ศิริพร จิรวัฒน์กุล. การวิจัยเชิงคุณภาพในวิชาชีพพยาบาล. ขอนแก่น: ศิริภัณฑ์ ออฟเซ็ท; 2546.
จุฑารัตน์ นันตะสุข, สุดารัตน์ ศิริชัยพรศักดิ์, อัมพร ต้วนยี่. คู่มือการดูแลรักษาพยาบาลและการส่งต่อทารกแรก เกิด เขตบริการสุขภาพที่ 8. พิมพ์ครั้งที่ 1. สกลนคร; 2562.
รัฐวิชญ์ สุนทร. Pregnancy with Amphetamine used [เอกสารประกอบการบรรยาย]. อุดรธานี: การประชุมคณะทำงานพัฒนาระบบบริการสุขภาพ (service plan) สาขาแม่และเด็ก เขตสุขภาพที่ 8; 2568 มี.ค. 18.
จาริณี คูณทวีพันธุ์, และคณะ. ผลการพัฒนาแบบคัดกรองหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะครรภ์เสี่ยงสูงเครือข่ายบริการสุขภาพจังหวัดบุรีรัมย์. วารสารวิชาการ กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ. 2562;15(1):19-57.
จารุวรรณ เย็นเสมอ. การพัฒนาระบบบริการเครือข่ายแบบห้องคลอดเดียวเพื่อหลีกเลี่ยงการตายของมารดาจากสาเหตุที่ป้องกันได้ จังหวัดสุรินทร์. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9. 2564;15(36):143-59.
นัชชา บ้านภูมิ. การพัฒนารูปแบบการดูแลเฉพาะรายในหญิงตั้งครรภ์ที่มีผลตรวจแอมเฟตามีนในปัสสาวะ โรงพยาบาลผาขาว สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดเลย. วารสารสุขภาพและสิ่งแวดล้อมศึกษา. 2566;8(3):42-52.
สุรชัย สินธวาชีวะ. บทบาทของผู้ปฏิบัติการพยาบาลขั้นสูงในการจัดการรายกรณี: กรณีศึกษาหญิงตั้งครรภ์ไม่พึงประสงค์ที่มีปัญหายาเสพติดและจิตเวช. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน. 2562;4(3).
พรทิพย์ หอมเพชร, พิสมัย กองทรัพย์, นงนุช แสนบรรดิษฐ์. ประสิทธิผลของการใช้รูปแบบการวางแผนจำหน่ายมารดาหลังคลอดที่ใช้สารเสพติดเมทแอมเฟตามีนต่อความรู้ พฤติกรรมการดูแลตนเองหลังคลอด การกลับมารักษาซ้ำ และการกลับมาเสพซ้ำในโรงพยาบาลตติยภูมิแห่งหนึ่ง. วารสารโรงพยาบาลสกลนคร. 2566;26(1):12-25.
