ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเรื้อรัง ที่มารับบริการในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลแพรกษา อำเภอเมืองสมุทรปราการ จังหวัดสมุทรปราการ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจภาคตัดขวาง (cross-sectional descriptive research) เพื่อศึกษาระดับพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเรื้อรัง และความสัมพันธ์ระหว่าง ปัจจัยนำ ปัจจัยเอื้อ ปัจจัยเสริม กับระดับพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเรื้อรัง ตามแนวคิดรูปแบบจำลอง PRECEDE Model และแนวคิดของเพนเดอร์ (Pender, 2011) กลุ่มตัวอย่างคือผู้สูงอายุ 60 ปีขึ้นไป ที่ป่วยด้วยโรคเรื้อรัง จำนวน 350 คน โดยการสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เก็บข้อมูลด้วยแบบสอบถามที่ได้รับการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหาจากผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน มีค่าดัชนีความสอดคล้องที่ 0.91 และมีค่าความเชื่อมั่น และค่าความเที่ยงของแบบสอบถามระหว่าง 0.71 - 0.91 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และการทดสอบสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์ของเพียร์สัน (Pearson’s correlation coefficient)

ผลการวิจัยพบว่า ระดับพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเรื้อรังอยู่ในระดับสูง (M = 4.00, SD = 0.43) ปัจจัยนำ ได้แก่ ระดับความรู้ ทัศนคติเกี่ยวกับการส่งเสริมสุขภาพ และการรับรู้ ภาวะสุขภาพของผู้สูงอายุ อยู่ในระดับสูง (M = 8.53 SD = 0.91, M = 4.00 SD = 0.66 , M = 4.14 SD = 0.54  ตามลำดับ) ปัจจัยเอื้ออยู่ในระดับสูง (M = 3.98, SD = 0.68) และปัจจัยเสริมอยู่ในระดับสูง (M = 3.91, SD = 0.45) ปัจจัยนำ ได้แก่ ความรู้ การรับรู้ภาวะสุภาพ มีความสัมพันธ์ทางบวกกับระดับพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเรื้อรัง ในระดับสูง และปานกลาง (r = 0.678, r = 0.483 ตามลำดับ) ปัจจัยเอื้อ มีความสัมพันธ์ทางบวก ในระดับปานกลาง (r = 0.476) ปัจจัยเสริม ได้แก่ คำแนะนำเกี่ยวกับการมีความรับผิดชอบต่อสุขภาพ การมีสัมพันธภาพระหว่างบุคคล และการจัดการกับความเครียดมีความสัมพันธ์ทางบวก ในระดับสูง และปานกลาง (r = 0.676, r = 0.438 และ r = 0.448 ตามลำดับ) โดยปัจจัยดังกล่าวข้างต้นมีความสัมพันธ์ทางบวก กับระดับพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพของผู้สูงอายุโรคเรื้อรัง อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < 0.05, p < 0.001)