ประสิทธิผลของการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพที่ปลอดภัยจากการใช้สารเคมี กำจัดศัตรูพืช ในเกษตรกรตำบลกกดู่ อำเภอเมืองเลย จังหวัดเลย

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการส่งเสริมพฤติกรรมสุขภาพ ที่ปลอดภัยจากการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ในเกษตรกรตำบลกกดู่ อำเภอเมืองเลย จังหวัดเลย กลุ่มตัวอย่างคือ เกษตรกรตำบลกกดู่  อำเภอเมืองเลย  จังหวัดเลย  ที่มีระดับเอนไซม์โคลีนเอสเทอเรสในเลือดอยู่ในระดับไม่ปลอดภัย จำนวน 57 คน ให้โปรแกรมตามทฤษฎีแรงจูงใจเพื่อป้องกันโรค (Protection motivation theory) เป็นระยะเวลา 4 สัปดาห์ เก็บรวบรวมข้อมูลก่อนและหลังการทดลองเครื่องมือที่ใช้ในงานวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถาม และประเมินระดับเอนไซม์โคลีนเอสเทอเรสในเลือด ตรวจสอบคุณภาพเครื่องมือ พบว่า ค่าดัชนีความสอดคล้อง IOC โดยรวมของแบบสอบถามเท่ากับ 0.86 และค่าความเชื่อมั่นสัมประสิทธิ์แอลฟาของครอนบาค 0.92 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ จำนวน ร้อยละ ค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน สถิติเชิงอนุมาน ได้แก่ Dependent t-test
ผลการวิจัย พบว่า กลุ่มตัวอย่าง ส่วนใหญ่เป็นเพศชาย ร้อยละ 68.42 อายุเฉลี่ย 46.84 ปี อายุต่ำสุด 23 ปี อายุสูงสุด 60 ปี ส่วนใหญ่อายุระหว่าง 31-40 ปี ร้อยละ 36.84 สถานภาพสมรส ร้อยละ 50.88 ระดับการศึกษาสูงสุดมัธยมศึกษาตอนต้น ร้อยละ 40.35 ระยะเวลาที่ใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช 6-10 ปี ร้อยละ 33.33 หลังการทดลองระดับเอนไซม์โคลีนเอสเทอเรสในเลือดส่วนใหญ่อยู่ในระดับไม่ปลอดภัย 20 คน ร้อยละ 35.09 พฤติกรรมการป้องกันสารเคมีกำจัดศัตรูพืชก่อนทดลองอยู่ในระดับปานกลาง ((x ) ̅= 58.32,    SD. = 10.29) หลังทดลองค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมอยู่ในระดับสูง ((x ) ̅ = 77.28, SD. = 9.64) เมื่อเปรียบเทียบค่าเฉลี่ย พบว่า หลังทดลองค่าเฉลี่ยคะแนนพฤติกรรมการป้องกันสารเคมีกำจัดศัตรูพืชเพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (t=24.65, P-value<0.01) สามารถนำโปรแกรมการส่งเสริมสุขภาพ ไปประยุกต์ใช้ในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการในการป้องกันสารเคมีกำจัดศัตรูพืช เพื่อให้เกิดการรับรู้สู่การปฏิบัติจนเกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม