BEHAVIOUR OF USING PESTICIDE AND CHOLINESTERASE BLOOD LEVEL OF TOBACCO FARMERS: A CASE STUDY OF THAPPHUENG SUBDISTRICT, SRISAMRONG DISTRICT, SUKHOTHAI PROVINCE
Keywords:
พฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช, ระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรส, เกษตรกรปลูกยาสูบAbstract
ในจังหวัดสุโขทัย การเพาะปลูกยาสูบถือได้ว่าเป็นรายได้หลักสำคัญในหลาย ๆ ครัวเรือนซึ่งในเกษตรกรบางรายมีการใช้สารเคมีในการกำจัดศัตรูพืชค่อนข้างมาก โดยการศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาพฤติกรรมที่มีความสัมพันธ์กับระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเกษตรกรปลูกยาสูบตำบลทับผึ้ง อำเภอศรีสำโรง จังหวัดสุโขทัย
วิธีการดำเนินการวิจัย : กลุ่มตัวอย่างเกษตรกรจำนวน 118 คน เครื่องมือที่ใช้ในการศึกษา ประกอบด้วยการเจาะเลือดเกษตรกร เพื่อตรวจหาเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสชุดตรวจหาปริมาณระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเซรั่มขององค์การเภสัชกรรม และแบบสัมภาษณ์์ที่ผู้ศึกษาสร้างขึ้นประกอบด้วย ปัจจัยส่วนบุคคล และพฤติกรรมการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช วิเคราะห์หาความสัมพันธ์ของปัจจัยส่วนบุคคลและพฤติกรรม การใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชกับระดับเอนไซม์์โคลีนเอสเตอเรสโดยสถิติ Chi-square และ Pearson Correlation
การอภิปรายผล : เกษตรกรที่มีประวัติการฉีดพ่นสารเคมีกำจัดศัตรูพืช 14 วันขึ้นไป คิดเป็นร้อยละ 56.0 ใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชเฉลี่ยน้อยกว่า 7 วันต่อเดือน คิดเป็นร้อยละ 78.8 ซึ่งสารเคมีที่ใช้กำจัดวัชพืชส่วนใหญ่เพื่อกำจัดวัชพืช คิดเป็นร้อยละ 55.9 และเพื่อกำจัดแมลงคิดเป็นร้อยละ 44.1 เกษตรกรมีระดับพฤติกรรมความเสี่ยงต่อสุขภาพในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชค่อนข้างสูง คิดเป็นร้อยละ 63.5 รองลงมาคือ สูง และปานกลางคิดเป็นร้อยละ 19.5 และร้อยละ 16.2 ตามลำดับ สำหรับกลุ่มตัวอย่างที่มีพฤติกรรมความเสี่ยงต่ำ มีจำนวนน้อยที่สุด คิดเป็นร้อยละ 0.8 เกษตรกรส่วนใหญ่มีระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเลือดอยู่ในระดับไม่ปลอดภัย คิดเป็นร้อยละ 44 นอกจากนี้ บทบาทการใช้สารเคมี และประวัติการฉีดพ่นสารเคมี ไม่มีความสัมพันธ์ทางสถิติ ส่วนพฤติกรรมความเสี่ยงในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช กับระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเลือด มีความสัมพันธ์ทางสถิติเชิงบวกในระดับต่ำ ที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 (r=0.25, p-value = .005) และความสัมพันธ์ระหว่างจำนวนวันเฉลี่ยของการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช มีความสัมพันธ์ทางสถิติที่ระดับนัยสำคัญ 0.05 (p-value = 0.03)
ข้อเสนอแนะ : จากการศึกษาพบว่า เกษตรกรผู้ปลูกยาสูบมีความเสี่ยงด้านพฤติกรรมความเสี่ยงในการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ดังนั้นควรมีการเสริมสร้างความรู้โดยเฉพาะในเรื่องการลดจำนวนวันการใช้สารเคมีอย่างต่อเนื่องลง สุขลักษณะที่เหมาะสมในระกว่างการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช และการใช้อุปกรณ์ป้องกันสารเคมีให้ถูกต้อง
References
แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่ 1. [เข้าถึงเมื่อ 2559 กุมภาพันธ์ 1]. เข้าถึงได้จาก: http://www.rpu.ac.th/Library_web/doc/e-book_T/plan1.pdf.
สำนักงานเกษตรอำเภอศรีสำโรง. (2558). สถิติเพาะปลูกพืชรายเดือนพืชไร่ ประเภทยาสูบ อำเภอ ศรีสำโรง จังหวัดสุโขทัย ช่วงเวลาการเพาะปลูก เดือนกุมภาพันธ์ ปี 2558. . [เข้าถึงเมื่อ 2558 กุมภาพันธ์ 10].
สำนักระบาดวิทยา2554 (สถานการณ์และผลต่อสุขภาพจากการสารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืช ปี พ.ศ.2556. สำนักระบาดวิทยา กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข.
สำนักความหลากหลายทางชีวภาพ (2559). ข้อมูลทั่วไปเกี่ยวกับยาสูบ. สำนักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม. [เข้าถึงเมื่อ 2559 กุมภาพันธ์ 10]. เข้าถึงได้จาก: chm-thai.onep.go.th/chm/data.../pdf/.../1%20(2).pdf
จริยา ม่วงงาม (2544). ปัจจัยที่มีผลต่อการตกค้างของสารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชในเลือดของเกษตรกรที่ปลูกยาสูบ: กรณีศึกษาจังหวัดสุโขทัย. วิทยานิพนธ์วิทยาศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยมหิดล.
Yamanae, Taro (1973). Statistics: An Introductory Analysis. London: John Weather Hill, Inc.
ณิต์ชกมล นันตะแก้ว. (2548). พฤติกรรมการใช้สารเคมีป้องกันกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรผู้ปลูกหอมแดงในตำบลบ้างโฮ่ง อำเภอบ้านโฮ่ง จังหวัดลำพูน. รายงานการศึกษาอิสระปริญญาศิลปศาสตร์มหาบัณฑิต (การจัดการมนุษย์กับสิ่งแวดล้อม) มหาวิทยาลัยเชียงใหม่.
กิตติพันธุ์ ย่งฮะ (2554). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรส ในเกษตรกรพื้นที่อำเภอท่าใหม่ จังหวัดจันทบุรี. งานนิพนธ์ สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต. มหาวิทยาลัยบูรพา.
อุทัยทิพย์ สังกลม ปัทธมาภรณ์ ขุนทรง กฤษณาพิรุณโปรยและปัญจป์พัชรภร บุญพร้อม. (2556). ความสัมพันธ์ของพฤติกรรมและการปฏิบัติตนในการใช้สารเคมีของเกษตรกรในพื้นที่กรงุเทพมหานคร และนครปฐมกับระดับโคลีนเอสเตอเรส. วารสารสังคมศาสตร์และศิลปศาสตร์ ปีที่2 ฉบับที่ 1. มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์.
อาภิรมย์ ชิณโณ และคณะ. (2554). พฤติกรรมในการใช้และการป้องกันอันตรายจากการใช้สารเคมีทางการเกษตรของเกษตรกรจังหวัดกาฬสินธุ์ ปี 2553. วารสารวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ ปีที่ 3 ฉบับที่ 3; (พ.ย. 2553-ก.พ. 2554).
ชิษณุกร พรภาณุวิชญ์. (2550). ระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรสในเลือดของเกษตรกรผู้ใช้สารกำจัดศัตรูพืชทางการเกษตร อำเภอเมืองแพร่ จังหวัดแพร่. กลุ่มงานอาชีวเวชกรรม โรงพยาบาลแพร่.
Downloads
Published
Issue
Section
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
This article is published under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License (CC BY-NC-ND 4.0), which allows others to share the article with proper attribution to the authors and prohibits commercial use or modification. For any other reuse or republication, permission from the journal and the authors is required.
