สถานการณ์โรคพิษจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืชและอัตราป่วยโรคมะเร็งท่อน้ำดีในเกษตรกรเพาะปลูกพืชเศรษฐกิจในเขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือของประเทศไทย
คำสำคัญ:
โรคพิษสารเคมีกำจัดศัตรูพืช, เกษตรกร, 43 แฟ้ม, มะเร็งท่อน้ำดีบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงพรรณนาแบบตัดขวางในกลุ่มเกษตรกรจากฐานข้อมูลสุขภาพของผู้ป่วยพิษจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในฐานข้อมูล 43 แฟ้ม ด้วยรหัส T60.0 - T60.9 จากสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดขอนแก่น ร้อยเอ็ด อุดรธานี และหนองบัวลำภู เขตภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และใช้รหัสอาชีพเกษตรกรและข้อมูลจำนวนเกษตรกรที่ขึ้นทะเบียนจากกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ระหว่างวันที่ 1 ตุลาคม 2562 ถึง 30 กันยายน 2563 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาเพื่อศึกษาการกระจายทางวิทยาการระบาดในเชิงพื้นที่ของอัตราป่วยเป็นโรคและมีอาการแสดงที่เกิดจากการรับสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืชในเกษตรกร และอัตราป่วยโรคมะเร็งท่อน้ำดี โดยมีเกษตรกรขึ้นทะเบียนทั้งหมด 877,765 คน จากข้อมูลการเข้ารับบริการสุขภาพพบอัตราป่วยเป็นโรคพิษเคมีกำจัดศัตรูพืชมากที่สุด คือ จังหวัดหนองบัวลำภู เท่ากับ 66.19 ต่อเกษตรกรแสนคน รองลงมาคือจังหวัดขอนแก่น ร้อยเอ็ด และอุดรธานี เท่ากับ 52.82, 41.26 และ 40.41 ต่อเกษตรกรแสนคน ตามลำดับ โดยชนิดของสารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่มีเกษตรกรป่วยจากการใช้สารกำจัดศัตรูพืชและสัตว์อื่นๆ ที่ไม่ระบุรายละเอียด (T60.9) มากที่สุด ร้อยละ 34.04 รองลงมาคือยาฆ่าหญ้าและยาฆ่าเชื้อรา (T60.3) ร้อยละ 29.79 และสารออร์กาโนฟอสเฟตและคาร์บาเมต (T60.0) ร้อยละ 13.24 และจากข้อมูลการตรวจคัดกรองมะเร็งท่อน้ำดีด้วยการตรวจอัลตร้าซาวด์ พบอัตราป่วยของเกษตรกรผู้ที่มีผลตรวจชี้ว่าสงสัยเป็นมะเร็งท่อน้ำดีมากที่สุด คือ จังหวัดร้อยเอ็ด เท่ากับ 268.42 ต่อเกษตรกรแสนคน รองลงมาคือ จังหวัดอุดรธานี ขอนแก่น และหนองบัวลำภู เท่ากับ 180.77, 89.45 และ 86.92 ต่อเกษตรกรแสนคน ตามลำดับ อาการเกี่ยวเนื่องจากการสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืชตามรหัสอาการที่รายงาน พบในจังหวัดร้อยเอ็ดมากที่สุด เท่ากับ 21,595.46 ต่อเกษตรกรแสนคน รองลงมาคือจังหวัดขอนแก่น หนองบัวลำภู และอุดรธานี เท่ากับ 18,043.63, 10,717.08 และ 6,781.35 ต่อเกษตรกรแสนคน ตามลำดับ และพบอาการวิงเวียนศีรษะ (R42) มากที่สุดร้อยละ 53.29 ลองลงมาคือไอ (R05) ร้อยละ 21.39 และปวดศีรษะ (R51) ร้อยละ 15.57 การศึกษาครั้งนี้พบว่าอัตราป่วยของโรคพิษจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืชและอาการอันเกี่ยวเนื่องจากการสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืชของเกษตรกรมีการกระจายเชิงพื้นที่ ข้อมูลนี้จึงเป็นประโยชน์ในการเฝ้าระวังสุขภาพในเกษตรกรผู้ใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชต่อการเจ็บป่วยจากมะเร็งท่อน้ำดี และการค้นหาปัจจัยเสี่ยงเพื่อการป้องกันพิษจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืชที่เกี่ยวข้องในเชิงพื้นที่ต่อไป
References
IARC. A review of human carcinogens: biological agents, Opisthorchis viverrini and Clonorchis sinensis. IARC Monogr Eval Carcinog Risks Hum 2011; 100: 351–76.
Khuntikeo N, Titapun A, Loilome W, Yongvanit P, Thinkhamrop B, Chamadol N, et al. Current perspectives on opisthorchiasis control and cholangiocarcinoma detection in Southeast Asia. Front Med (Lausanne) 2018; 5: 117, doi: 10.3389/fmed.2018.00117.
Brindley PJ, Bachini M, Ilyas SI, Khan SA, Loukas A, Sirica A E, et al. Cholangiocarcinoma. Nat Rev Dis Primers 2021;7(1):65, doi: 10.1038/s41572-021-00300-2.
Alsaleh M, Leftley Z, O'Connor T, Hughes T, Barbera TA, Koomson LK, et al. Mapping of population disparities in the cholangiocarcinoma urinary metabolome. Sci Rep 2021;11(1): 21286, doi: 10.1038/s41598-021-00530-0.
Yongvanit P, Phanomsri E, Namwat N, Kampan J, Tassaneeyakul W Loilome, et al. Hepatic cytochrome P450 2A6 and 2E1 status in peri-tumor tissues of patients with Opisthorchis viverrini-associatedcholangiocarcinoma. Parasitol Int 2012; 61(1):162-6.
Sithithaworn P, Yongvanit P, Duenngai K, Kiatsopit N, Pairojkul C. Roles of liver fluke infection as risk factor for cholangiocarcinoma. J Hepato Biliary Pancreat Sci 2014;21:301-8.
Persson EC, Graubard BI, Evans AA, London WT, Weber JP, LeBlanc A, et al. Dichlorodiphenyltrichloroethane and risk of hepatocellular carcinoma. Int J Cancer 2012;131:2078-84.
Zhao B, Shen H, Liu F, Liu S, Niu J, Guo F, Sun X. Exposure to organochlorine pesticides is an independent risk factor of hepatocellular carcinoma: a case-control study. J Expo Sci Environ Epidemiol 2012; 22:541-8.
VoPham T, Brooks MM, Yuan JM, Talbott EO, Ruddell D, Hart JE, et al. Pesticide exposure and hepatocellular carcinoma risk: A case-control study using a geographic information system (GIS) to link SEER-Medicare and California pesticide data. Environ Res 2015;143:68-82.
Schmeisser N, Kaerlev L, Bourdon-Raverdy N, Ganry O, Llopis-Gonzalez A, Guenel P, et al. Occupational exposure to pesticides and bile tract carcinoma in men: results from a European multicenter case-control study. Cancer Causes Control 2010;21:1493-502.
Harada T, Takeda M, Kojima S, Tomiyama N. Toxicity and Carcinogenicity of Dichlorodiphenyltrichloroethane (DDT). Toxicol Res 2016;321:21-33.
Ministry of Agriculture and Cooperatives. Available at https://data.moac.go.th/, assessed on 21 June 2020.
Office of Agricultural Economics, Ministry of Agriculture and Cooperatives, Thailand. Agricultural pesticides import quantities and values. Available at http://oldweb.oae.go.th/economicdata, assessed on 25 April 2021.
Bureau of Occupational and Environmental Diseases. pesticides Diseases, 2019. Available at https://gnews.apps.go.th/news?news=42398, assessed on 25 August 2021.
Chaiklieng S, Phuengsangpaen S, Suggaravetsiri P, Trinnawoottipong K. The prevalence and severity of occupational diseases among field crop farmers in Nongbualamphu province. Journal of the Office of DPC 7 Khon Kaen 2019;26(1):77-86. (In Thai)
Thongbu W, Suggaravetsiri P, Chaiklieng S. Prevalence of pesticide poisoning among farmers in Roi Et province: A study in southern Roi Et. The Public Health Journal of Burapha University 2017;12(2):41-52. (In Thai)
Khamjantarat P, Suggaravetsiri P, Chaiklieng S. Prevalence of illnesses among cultivation farmers in Sakon Nakon province. Journal of the Office of DPC 7 Khon Kaen 2020; 27(2): 55-66. (In Thai)
Supaporn Thuybungchim. Quality of Pesticide Poisoning Patients Surveillance Reports in Udon Thani Province, 2006-2007. Journal of the Office of DPC 6 Khon Kaen 2008;16(1):97-106. (In Thai)
Chagkornburee C, Chaiklieng S, Preuktharatikul V. The Development of occupational health risk matrix for surveillance of paraquat exposure among paraquat knapsack spraying farmers. The Public Health Journal of Burapha University 2019; 14(1): 57-68. (In Thai)
Chaiklieng S, Chagkornburee C, Songsermsakul P, Pruktharathikul V. Risk assessment and protective effect of respirators on airborne paraquat exposure during simulated spraying operations. Trends in Sciences 2021; 18(22), 498.
Klnchampa N, Settheetham D. Behavior using pesticides of farmers, tambon Pamigam, Muang district, Nongbualamphu province. The Office of Disease Prevention and Control 9th Nakhon Ratchasima journal 2019; 25(2): 26-34. (In Thai)
Lerro CC, Hofmann JN, Andreotti G, Koutros S, Parks CG, Blair A, et al. Dicamba use and cancer incidence in the agricultural health study: an updated analysis. Int J Epidemiol 2020; 49(4):1326-37.
Ezzat S, Abdel-Hamid M, Eissa SA, Mokhtar N, Labib NA, El-Ghorory L, et al. Associations of pesticides, HCV, HBV, and hepatocellular carcinoma in Egypt. Int J Hyg Environ Health 2005;208(5):329-39
Porru S, Placidi D, Carta A, Gelatti U, Ribero ML, Tagger A, et al. Primary liver cancer and occupation in men: a case-control study in a high-incidence area in Northern Italy. Int J Cancer 2001;94(6):878-83.
Jensen HK, Konradsen F, Jors E, Petersen JH, Dalsgaard A. Pesticide use and self-reported symptoms of acute pesticide poisoning among aquatic farmers in Phnom Penh, Cambodia. J Toxicol 2011; 639814, doi:10.1155/2011/639814
Bhandari G, Atreya K, Yang X, Fan L, GeissenV. Factors affecting pesticide safety behavior: The perceptions of Nepalese farmers and retailers. Sci Total Environ 2018; 631(1): 1560-71.
Hernandez AF, Parron T, Alarcon R. Pesticides and asthma. Curr Opin Allergy Clin Immunol 2011;11(2):90-6.
Bondori A, Bagheri A, Damalas CA, Allahyari MS. Use of personal protective equipment towards pesticide exposure: Farmers’ attitudes and determinants of behavior. Sci Total Environ 2018; 639(15): 1156-166.
Downloads
เผยแพร่แล้ว
ฉบับ
บท
License
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
