ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับสมรรถภาพปอดของพนักงานโรงสีข้าว

บทคัดย่อ

          งานวิจัยนี้เป็นการศึกษาปัจจัยส่วนบุคคล ปัจจัยด้านงานและปริมาณการรับสัมผัสฝุ่นที่เข้าสู่ระบบทางเดินหายใจได้ (Inhalable dust) ที่มีความสัมพันธ์กับอาการผิดปกติของสมรรถภาพปอดของพนักงานในโรงสีข้าวแห่งหนึ่ง ของภาคตะวันออกฉียงเหนือ กลุ่มตัวอย่างเป็นพนักงานที่ทำงานในกระบวนการผลิต จำนวน 101 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย แบบสอบถามปัจจัยส่วนบุคคลและปัจจัยด้านงาน การเก็บตัวอย่างฝุ่นที่เข้าสู่ระบบทางเดินหายใจได้ด้วย IOM Sampler และการตรวจสมรรถภาพปอด ผลการวิจัยพบว่า พนักงานส่วนใหญ่เป็นเพศชายร้อยละ 86.1 ช่วงอายุที่พบมากที่สุด อายุ 46-55 ปี ร้อยละ 41.6 มีสถานภาพสมรสร้อยละ 78.2 จบการศึกษาจบมัธยมศึกษาตอนต้นร้อยละ 38.6 สูบบุหรี่ร้อยละ 45.5 พนักงานส่วนใหญ่มีการใช้อุปกรณ์ป้องกันระบบทางเดินหายใจร้อยละ 60.4 พนักงานมีอายุงานเฉลี่ย 10.86 ±7.92 ปี ปริมาณการรับสัมผัสฝุ่นที่เข้าสู่ระบบทางเดินหายใจได้ ความเข้มข้นสูงสุดที่แผนก สี/แปรสภาพ 12.76mg/m3 ความเข้มข้นต่ำสุดที่แผนกรับ/อบสินค้า 0.04mg/m3 มีค่าเฉลี่ย 2.86±2.85 mg/m3 ความสัมพันธ์ระหว่างฝุ่นที่เข้าสู่ระบบทางเดินหายใจได้ กับสมรรถภาพปอด พบว่าไม่มีความสัมพันธ์กับสมรรถภาพปอด ส่วนปัจจัยส่วนบุคคลมีความสัมพันธ์กับสมรรถภาพปอดอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 ได้แก่ เพศ (p = 0.012) อายุ (p = 0.001) สถานภาพ (p = 0.02) การสูบบุหรี่ (p = 0.005) และโรคประจำตัว (p = 0.045) และปัจจัยด้านงานที่ความสัมพันธ์กับสมรรถภาพปอดอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ 0.05 ได้แก่ อายุงาน (p = 0.000) ดังนั้นจึงควรมีการเฝ้าระวังและมีการตรวจสมรรถภาพของปอดพนักงานเป็นประจำทุกปี ควรมีมาตรการบังคับใช้การสวมใส่อุปกรณ์ป้องกันทางเดินหายใจอย่างเคร่งครัด และควรมีกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพให้กับพนักงาน ได้แก่ การรณรงค์การงดสูบบุหรี่ และการจัดพื้นที่พักผ่อนให้กับพนักงานแยกจากพื้นที่การผลิต