การประเมินความเสี่ยงต่อการรับสัมผัสสาร BTEX ในกลุ่มพนักงานร้านอาหาร สถานที่ท่องเที่ยวเขื่อนในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ประเทศไทย

บทคัดย่อ

          ปัญหามลพิษอากาศในอาคารนับว่าเป็นปัญหาที่สำคัญในปัจจุบันก่อให้เกิดผลกระทบต่อสุขภาพในหลายๆ ด้าน เช่น ผลกระทบต่อระบบทางเดินหายใจ ระบบหลอดเลือดและหัวใจ เป็นต้น นอกจากนี้ยังส่งผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาวอีกด้วย กิจกรรมการประกอบอาหารเป็นอีกหนึ่งกิจกรรมที่ก่อให้เกิดปัญหามลพิษอากาศในอาคาร โดยเฉพาะอย่างยิ่งกิจกรรมการประกอบอาหารที่ดำเนินการในรูปแบบร้านอาหารเชิงพาณิชย์ วัตถุประสงค์ในการศึกษาในครั้งนี้ เพื่อศึกษาระดับความเข้มข้นของปริมาณของสารเบนซีน โทลูอีน เอธิลเบนซีนและไซลีนในบรรยากาศการทำงานภายในห้องครัว และเพื่อประเมินความเสี่ยงต่อสุขภาพจากการรับสัมผัสสาร BTEX ของพนักงานที่ปฏิบัติงานในห้องครัว จำนวน 7 แห่ง ผลการวิจัยในครั้ง พบว่าผู้ปฏิบัติงานมีการรายงานอาการจากการรับสัมผัสสาร BTEX ในกลุ่มอาการทางระบบทางเดินหายใจ อาการที่รายงานสูงสุด คือ คัดจมูก ร้อยละ 60.66 รองลงมา คือ อาการแสบคอ จมูก ร้อยละ 41.02 และอาการมีน้ำมูก ร้อยละ 34.44 ผลการตรวจวัดระดับความเข้มข้นเฉลี่ยสาร BTEX ที่ผู้ปฏิบัติงานในห้องครัวได้รับสัมผัสตลอดระยะเวลาทำงาน ประกอบด้วย สารเบนซีน โทลูอีน เอธิลเบนซีนและไซลีนมีค่าเท่ากับ 0.0081, 0.0068, 0.0068 และ0.0146 mg/m3 ผลจากการประเมินความเสี่ยงผลกระทบต่อสุขภาพในระยะยาว (Hazard Index>1) พบว่า ตำแหน่งแม่ครัว มีค่าระหว่าง 0.043 ถึง 0.138 ผู้ช่วยแม่ครัว มีค่าระหว่าง 0.043 ถึง 0.077 พนักงานเสิร์ฟ มีค่าระหว่าง 0.021 ถึง 0.069 และ พนักงานแคชเชียร์ มีค่าระหว่าง 0.013 ถึง 0.035 ซึ่งเป็นค่าที่ยอมรับได้ (<1) ผลจากการประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งจากการรับสัมผัสสารเบนซีน พบว่า มีค่าระหว่าง 9.33 x 10^-11 ถึง 4.38 x 10-9ซึ่งอยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้ (น้อยกว่า 2.2 x 10-6) ผลจากการประเมินความเสี่ยงต่อการเกิดมะเร็งจากการรับสัมผัสสารเอธิลเบนซีน พบว่า มีค่าระหว่าง 2.21 x 10^-9 ถึง 2.33 x 10^-8 ซึ่งอยู่ในเกณฑ์ที่ยอมรับได้ (น้อยกว่า 2.5 x 10-6) แต่เนื่องจากมีอาการทางเดินหายใจของพนักงานและมีผลงานการวิจัยที่ผ่านมาแสดงให้เห็นว่า มลพิษอากาศที่เกิดจากการปรุงประกอบอาหารนั้นมักเจือปนไปด้วยสารมลพิษอื่น ๆ ที่เป็นสารอันตรายต่อสุขภาพและอาจก่อให้เกิดมะเร็งในมนุษย์ เช่น กลุ่มสารโพลิไซคลิก อะโรมาติกไฮโดรคาร์บอน (PAHs) เป็นต้น ดังนั้นจึงเสนอแนะให้มีการฝึกอบรมด้านความปลอดภัยแก่พนักงาน เพื่อความตระหนักถึงอันตรายและป้องกันตนเองจากการสัมผัสสารมลพิษทางอากาศได้และควรจัดให้มีการเฝ้าระวังสุขภาพและตรวจประเมินด้านการสัมผัสสาร PAHs ในพนักงาน