การพัฒนาระบบการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง อำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม

The Development of Dependent Elderly Care Systems for the Elderly in Sri Songkhram District, Nakhon Phanom Province

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบลงมือปฏิบัติร่วมกัน (Multi collaboration action research) นี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ 1) พัฒนาระบบการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง อำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม และ 2) ประเมินผลการพัฒนาระบบการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง อำเภอศรีสงคราม จังหวัดนครพนม ระยะเวลาตั้งแต่เดือนมกราคม - กันยายน 2566 ผู้ร่วมวิจัย ประกอบด้วย 1) กลุ่มผู้พัฒนาระบบ 30 คน 2) กลุ่มผู้ร่วมวิจัย 250 คน ประกอบด้วย ผู้ดูแลผู้สูงอายุ 125 คน และผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง 125 คน เลือกผู้เข้าร่วมการวิจัยโดยวิธีเลือกแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ได้แก่ แบบประเมินกิจวัตรประจำวันของผู้สูงอายุ แบบทดสอบความรู้ แบบประเมินทักษะและแบบประเมินความพึงพอใจในการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงสำหรับผู้ดูแล เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้วิธีการสัมภาษณ์เชิงลึก วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยการหาความถี่ ร้อยละค่าเฉลี่ย และส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน วิเคราะห์เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยความรู้ และทักษะการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง ก่อนและหลังการพัฒนาระบบ โดยใช้สถิติ t-test (paired samples) วิเคราะห์เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยความพึงพอใจของผู้ดูแล หลังการพัฒนาระบบเทียบกับเกณฑ์ 4.0 คะแนน (ร้อยละ 80) โดยใช้สถิติ t-test (one samples) ผลการวิจัยมีดังนี้  (1) ด้านผลเชิงกระบวนการ พบว่าเกิดระบบการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง มีแนวปฏิบัติการดูแลผู้สูงอายุร่วมกัน (CPG) มีการเชื่อมต่อข้อมูล มีเครือข่ายกลุ่มการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง มี Care giver มีระบบการยืมอุปกรณ์เครื่องมือแพทย์ให้ผู้ป่วยนำกลับไปใช้ที่บ้าน ทีมสหวิชาชีพร่วมกันวางแผนการดูแลล่วงหน้า ตั้งแต่ผู้ป่วยเริ่มเข้ารักษาจนถึงวาระสุดท้ายของชีวิต และมีการระดมทุน เพื่อช่วยเหลือผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง  และ (2) ด้านผลลัพธ์ พบว่า ทำให้ผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิง ได้รับการดูแลต่อเนื่องตามตัวชี้วัดที่พัฒนาขึ้น  หลังพัฒนาระบบ ผู้ดูแลมีคะแนนเฉลี่ยความรู้และทักษะในการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงสูงกว่าก่อนพัฒนาระบบ อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 หลังพัฒนาระบบ ผู้ดูแลมีคะแนนเฉลี่ยความพึงพอใจในการดูแลผู้สูงอายุที่มีภาวะพึ่งพิงสูงกว่าเกณฑ์ 4.00 คะแนน (ร้อยละ 80.00) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05   (p< 0.05)