ผลของโปรแกรมส่งเสริมความรู้ต่อความรู้ในการป้องกันสมองเสื่อม ในผู้สูงอายุเทศบาลนครพิษณุโลก

ผู้แต่ง

  • สุรีรัตน์ ณ วิเชียร วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • กชพรรณ ชาติสุทธิ์ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • กมล ดำมินเศก วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • กุลวรา มีโภค วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ณัฐนรี เสนา วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ปทิตตา สิงห์สี วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • ปรียานุช จันทะคุณ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • มนัสนันท์ บุญทา วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • วิมลวรรณ หุมห้อง วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • สาริน แก้วเสน วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • หวันยิหวา แก่นสาร วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • อริสา ยืนยาว วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก
  • อัจฉฎาภรณ์ จินะวุฒิ วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช คณะพยาบาลศาสตร์ สถาบันพระบรมราชชนก

คำสำคัญ:

โปรแกรมส่งเสริมความรู้, ความรู้ในการป้องกันสมองเสื่อม, สมองเสื่อม, ผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง แบบสองกลุ่มวัดผลก่อนและหลังการทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมความรู้ เพื่อป้องกันสมองเสื่อมของผู้สูงอายุในเขตเทศบาลนครพิษณุโลก กลุ่มตัวอย่างในการศึกษาครั้งนี้ คือ กลุ่มผู้สูงอายุที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป จำนวน 52 คน แบ่งเป็นสองกลุ่ม กลุ่มควบคุมและกลุ่มทดลอง กลุ่มละ 26 คน โดยการคัดเลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ เเบบสอบถามข้อมูลส่วนบุคคล และแบบประเมินความรู้ในการป้องกันสมองเสื่อม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา Wilcoxon signed-rank test และ Mann Whitney U – test

ผลการวิจัย พบว่า 1) ความรู้ในการป้องกันสมองเสื่อมในผู้สูงอายุเทศบาลนครพิษณุโลก หลังการเข้าร่วมโปรแกรมฯของกลุ่มทดลองสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05) และ 2) ความรู้ในการป้องกันสมองเสื่อมในผู้สูงอายุเทศบาลนครพิษณุโลกของกลุ่มทดลองหลังใช้โปรแกรมส่งเสริมความรู้มีความรู้สูงกว่าก่อนใช้โปรแกรมส่งเสริมความรู้อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .05)

ข้อเสนอแนะ ควรนำโปรแกรมส่งเสริมความรู้ไปประยุกต์ใช้กับผู้สูงอายุที่มีปัญหาคล้ายคลึงกันเพื่อป้องกันสมองเสื่อม

เอกสารอ้างอิง

กมลทิพย์ จันทร์คำ, มณฑิชา รักศิลป์, และนพรัตน์ ส่งเสริม. (2563). การพัฒนารูปแบบการป้องกันสมองเสื่อมในผู้สูงอายุโดยการมีส่วนร่วมของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำครอบครัวในเขตอำเภอน้ำยืน จังหวัดอุบลราชธานี. วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์, 5(3), 256-266.

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2566). จำนวนประชากรผู้สูงอายุในประเทศไทย. https://www.dop.go.th/th/news_hr/12/298

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2567). ปัญหาและวิธีรับมือการดูแลผู้สูงอายุ. https://www.dop.go.th/th/know/15/409

กันตาภัทร บุญวรรณ, พรพรรณ พุ่มประยูร, บุรัสกร จันทร์ศรี, ตฤณ ทิพย์สุทธิ์, และกัลยา มั่นล้วน. (2568). วารสารศูนย์อนามัยที่ 9, 19(1), 298-307.

คณะแพทยศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี มหาวิทยาลัยมหิดล. (2567). ภาวะสมองเสื่อม. https://www.rama.mahidol.ac.th/ramamental/generalknowledge/07072014-1302

ชลิต เชาว์วิไลย, วินัย พูลศรี, และธีรนันท์ ตันพาณิชย์. (2565). แนวทางการป้องกันผู้สูงอายุจากสมองเสื่อม. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน, 8(2), 8-15.

ดังการ พลลาภ, ศิราณี ศรีหาภาค, และประคอง ขันบำรุง. (2567). การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้สูงอายุสมองเสื่อมอย่างเพียงพอ ของเครือข่ายบริการสุขภาพปฐมภูมิ อำเภอน้ำพอง จังหวัดขอนแก่น. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อม และสุขภาพชุมชน, 9(6), 493-503.

พัชญ์พิไล ไชยวงศ์, เพ่ือนใจ รัตตากร, และพีรยา มั่นเขตวิทย์. (2558). ผลของโปรแกรมฝึกความคิดความเข้าใจต่อความสามารถด้านความคิดความเข้าใจ และคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุที่สงสัยว่ามีภาวะสมองเสื่อม. วารสารเทคนิคการแพทย์เชียงใหม่, 48,(3),182-191.

รัชนี หาญสมสกุล และวัฒนา ชยธวัช. (2567). การพยากรณ์จำนวนผู้ป่วยในด้วยโรคสมองเสื่อมและโรคอัลไซเมอร์ในประเทศไทย. วารสารวิชาการสาธารณสุขชุมชน, 10(4), 74-85.

วรรัตน์ มากเทพพงษ์, ศิริชัย เตรียมล้ำเลิศ, และปอลิน กองสุวรรณ. (2565). การพัฒนาโมบายแอปพลิเคช้นเพื่อประเมินและให้ความรู้ในการป้องกันและดูแลผู้ป่วยสมองเสื่อมสำหรับอาสาสมัครสาธารณสุขหมู่บ้าน. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย, 15(3), 87-103.

สายใจ พันแพง. (2567). การศึกษาการพัฒนารูปแบบการป้องกันภาวะสมองเสื่อมของผู้สูงอายุโดยการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายสุขภาพชุมชน ในเขตรับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเด่นเหล็ก อำเภอน้ำปวด จังหวัดอุตรดิตถ์. https://hpc2appcenter.anamai.moph.go.th/academic/web/files/2567/research/MA2567-005-01-0000001179-0000001801.pdf

สำนักงานสถิติจังหวัดพิษณุโลก. (2566). สถิติทางการประเด็นผู้สูงอายุ. https://phitsanulok.nso.go.th/statistical-information-service/infographic-interactive/infographic/older-stat.html

สำนักงานสถิติแห่งชาติ. (2566). การสำรวจอนามัยและสวัสดิการ พ.ศ. 2566. กองสถิติพยากรณ์.

Alzheimer’s disease international. (2025). Number of Patients with Dementia. https://www.alzint.org/about/dementia-facts-figures/dementia-statistics/

Bloom, B.S. (1956). Taxonomy of Educational Objectives, Handbook: The Cognitive Domain. David McKay, New York.

Inhelder, B., & Piaget, J. (1958). The Growth of Logical Thinking from Childhood to Adolescence. Basic Books. http://dx.doi.org/10.1037/10034-000

Merzenich, M. M., Van Vleet, T. M., & Nahum, M. (2014). Brain plasticity-based therapeutics. Frontiers in Human Neuroscience, 8, 385. https://doi.org/10.3389/fnhum.2014.00385

Polit, D. F. & Beck, C. T. (2008). Nursing Research: Principles and Methods (7th ed.). Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-04-29

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ณ วิเชียร ส, ชาติสุทธิ์ ก, ดำมินเศก ก, มีโภค ก, เสนา ณ, สิงห์สี ป, จันทะคุณ ป, บุญทา ม, หุมห้อง ว, แก้วเสน ส, แก่นสาร ห, ยืนยาว อ, จินะวุฒิ อ. ผลของโปรแกรมส่งเสริมความรู้ต่อความรู้ในการป้องกันสมองเสื่อม ในผู้สูงอายุเทศบาลนครพิษณุโลก. NURS HEALTH &amp; PUB J [อินเทอร์เน็ต]. 29 เมษายน 2025 [อ้างถึง 25 ธันวาคม 2025];4(1):103-14. available at: https://he03.tci-thaijo.org/index.php/nhphj/article/view/3866

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย