ความสัมพันธ์ระหว่างการดูแลผู้สูงอายุโดยชุมชนท้องถิ่นเป็นฐานกับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ ในตำบลวังท่าดี จังหวัดเพชรบูรณ์
คำสำคัญ:
การดูแลผู้สูงอายุโดยชุมชน, คุณภาพชีวิต, ผู้สูงอายุ, แบบวัดคุณภาพชีวิตขององค์การอนามัยโลกบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงบรรยายนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ และหาความสัมพันธ์ระหว่างการดูแลผู้สูงอายุโดยชุมชนท้องถิ่นกับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในตำบลวังท่าดี จังหวัดเพชรบูรณ์ กลุ่มตัวอย่างคือผู้สูงอายุ จำนวน 330 คน ใช้การสุ่มแบบแบ่งชั้นภูมิ เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบสัมภาษณ์คุณภาพชีวิตผู้สูงอายุ ขององค์การอนามัยโลกฉบับภาษาไทย และแบบสัมภาษณ์การดูแลผู้สูงอายุโดยชุมชนท้องถิ่นซึ่งผู้วิจัยพัฒนาขึ้น ซึ่งได้รับการตรวจความตรงเชิงเนื้อหาด้วยผู้ทรงคุณวุฒิ 6 ท่าน ได้ค่า CVI เท่ากับ 0.86 และนำไปทดสอบความเชื่อมั่นโดยใช้ค่าสัมประสิทธิ์ครอนบารค์อัลฟา ได้เท่ากับ 0.94 และแบบสัมภาษณ์คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุ ได้เท่ากับ 0.77 วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และหาความสัมพันธ์ด้วยค่าสัมประสิทธิสหสัมพันธ์ของเพียร์สัน
ผลการวิจัยพบว่า 1) ผู้สูงอายุมีคุณภาพชีวิตในระดับปานกลางทั้งในภาพรวมและรายด้านอย่างไรก็ตาม พบว่ามีความพึงพอใจต่อสุขภาพตนเองอยู่ในระดับมากและคุณภาพชีวิตโดยรวมอยู่ในระดับดี 2) ผู้สูงอายุส่วนใหญ่รับรู้ว่ามีการดูแลจากชุมชนในระดับมาก และ 3) การดูแลผู้สูงอายุโดยชุมชนท้องถิ่นมีความสัมพันธ์ทางบวกในระดับปานกลางกับคุณภาพชีวิตอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .01 (r = 0.50)
ข้อเสนอแนะ หน่วยงานในชุมชนควรส่งเสริมและดำเนินกิจกรรมการดูแลผู้สูงอายุโดยชุมชนให้ครอบคลุมและต่อเนื่อง เพื่อยกระดับคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุให้ดียิ่งขึ้น
เอกสารอ้างอิง
กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2564). ‘สูงวัยสร้างเมือง’ สานพลังผู้สูงอายุ ด้วยกลยุทธ์ 5อ. https://www.dop.go.th/th/know/15/502
ขนิษฐา นันทบุตร, พีรพงษ์ บุญสวัสดิ์กุลชัย, นิศาชล บุบผา, และอรุณณี ใจเที่ยง. (2561). การวิจัยชุมชนด้วยวิธีวิจัยเชิงชาติพันธุ์วรรณนาแบบเร่งด่วน (Rapid Ethnographic Community Assessment Process: RECAP). สำนักสนับสนุนสุขภาวะชุมชน (สำนัก ๓) สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.).
บุญใจ ศรีสถินรากูล. (2553). ระเบียบการวิจัยทางการพยาบาลศาสตร์ (พิมพ์ครั้งที่ 5). โรงพิมพ์จุฬาลงกรณ์.
ปทุมวรรณ กาลปัก และวรัชยา ศิริวัฒน์. (2563). คุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารรัชต์ภาคย์, 14(36), 302-316.
พงศ์สุรีย์ จีรวัฒนลักษณ์. (2566). สสส. – มส.ผส. สานพลังสร้างคุณภาพชีวิต สังคมสูงวัยมีความสุขยั่งยืน พัฒนาฝีมือแรงงาน ผลักดันบำนาญ ขับเคลื่อนเมืองน่าอยู่ 4 มิติ. https://www.thaihealth.or.th/?p=347953
พรพิมล พิณเสนาะ. (2560). ปัจจัยที่ส่งผลต่อการเข้ามาทำงานในชุมชนเมือง กรณีศึกษา: บ้านยะฟู หมู่ 11ตำบลแม่ยาว อำเภอเมือง จังหวัดเชียงราย. [ประกาศนียบัตรบัณฑิต]. วิทยาลัยพัฒนศาสตร์ ป๋วย อึ๊งภากรณ์. กรุงเทพมหานคร: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
มณฑิญา กงลา. (2564). ปัจจัยที่มีผลต่อคุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในชนบท เขตเทศบาลอำเภอศรีธาตุจังหวัดอุดรธานี. วารสารโรงพยาบาลมหาสารคาม, 18(3), 75-85. วิทยาลัยประชากรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. (2562). ผู้สูงอายุ กำลังได้รับผลกระทบ จากเทรนด์ครอบครัวเดี่ยว. https://www.longtunman.com/17788
ศันสนีย์ โอถาวรวงษ์. (2565). คุณภาพชีวิตของผู้สูงอายุในเขตเทศบาลตำบลหัวกุญแจ อำเภอบ้านบึง จังหวัดชลบุรี. [วิทยานิพนธ์รัฐศาสตร์มหาบัณฑิต]. ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา.
สุธิดา แจ้งประจักษ. (2566). การดูแลผู้สูงอายุระยะยาวของประเทศไทย: มุมมองด้านนโยบาย* long-term care for the elderly in Thailand: A policy perspective, วารสารมหาจุฬานาครทรรศน์, 10(5), 233-243.
สุวัฒน์ มหัตนิรันดร์กุล, ปริทรรศ ศิลปะกิจ, และวนิดา พุ่มไพศาลชัย. (2545). คุณภาพชีวิตของคนไทยในภาวะวิกฤตเศรษฐกิจ. ทุนสนับสนุนจากกรมสุขภาพจิต โรงพยาบาลสวนปรุง จังหวัดเชียงใหม่. https://dmh.go.th/test/download/files/whoqol.pdf
องค์การบริหารส่วนตำบลวังท่าดี. (2567). รายงานการพัฒนาระบบข้อมูลสุขภาวะผู้สูงอายุ (TCNAP Plus) โดยตำบลวังท่าดี อำเภอหนองไผ่ จังหวัดเพชรบูรณ์. องค์การบริหารส่วนตำบลวังท่าดี.
Acharya, S. S. C., Taechaboonsermsak, P., Tipayamongkholgul, M. & Yodmai, K. (2022). Quality of life and associated factors amongst older adults in a remote community, Nepal. Journal of Health Research, 36(1), 56-67. https://doi.org/10.1108/JHR-01-2020-0023
Attafuah, P. Y. A., Everink, I., Abuosi, A. A., Lohrmann, C., & Schols, J. M. G. A. (2022). Quality of life of older adults and associated factors in Ghanaian urban slums: A cross-sectional study. BMJ Open, 12(2), e057264. https://doi.org/10.1136/bmjopen-2021-057264
Polit, D.F., & Beck, C.T. (2004). Nursing Research: Principles and Methods. (7th Edition). Lippincott Williams & Wilkins.
Polit, D. F., & Beck, C. T. (2008). Nursing Research Generating and Assessing Evidence for Nursing Practice (8th Edition). Lippincott Williams & Wilkins.
WHOQOL BREF. (1996). WHOQOL BREF Introduction, Administration, Scoring and Generic Version of the Assessment. Retrieved from https://www.who.int/mental_health/media/en/76.pdf
World Health Organization (WHO). (2020). WHOQOL: Measuring Quality of Life. Retrieved from https://www.who.int/tools/whoqol
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
