ความสุขของผู้สูงอายุในโรงเรียนผู้สูงอายุ จังหวัดตาก

ผู้แต่ง

  • คัทรียา รัตนวิมล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
  • เชาวนี ล่องชูผล คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
  • ชมนาด วรรณพรศิริ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
  • ชนิกานต์ เสือสิงห์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
  • นิตยา ศรีบัวรมย์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
  • พรพรรณ อินต๊ะ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร
  • นภัสนันท์ ปิยะศิริภัณฑ์ คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยนเรศวร

คำสำคัญ:

ความสุข , ผู้สูงอายุ , โรงเรียนผู้สูงอายุ

บทคัดย่อ

การวิจัยเชิงสำรวจนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อ ศึกษาระดับความสุขของผู้สูงอายุ ในโรงเรียนผู้สูงอายุ และศึกษามุมมองที่มีผลต่อความสุขของผู้สูงอายุในโรงเรียนผู้สูงอายุ กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สูงอายุที่มาโรงเรียนผู้สูงอายุเมืองแม่ปะ อำเภอแม่สอด จังหวัดตาก การศึกษาเชิงปริมาณ จำนวน 127 คน และการศึกษาเชิงคุณภาพ จำนวน 10 คน เก็บข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามความสุขของผู้สูงอายุ และแบบสัมภาษณ์กึ่งโครงสร้างเกี่ยวกับมุมมองที่มีผลต่อความสุขของผู้สูงอายุ ดำเนินการศึกษาระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ถึง เดือนมิถุนายน พ.ศ. 2563 วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และ วิเคราะห์ข้อมูลคุณภาพโดยใช้การวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

ผลการวิจัยพบว่า ผู้สูงอายุในโรงเรียนผู้สูงอายุในจังหวัดตาก มีความสุขโดยรวมอยู่ในระดับมากที่สุด รายด้าน พบว่า ผู้สูงอายุมีความสุขด้านความพึงพอใจในการเรียน ด้านความเข้าใจและภาคภูมิใจในตนเอง ด้านความสนใจใฝ่เรียนรู้ และด้านความพึงพอใจในตนเอง อยู่ในระดับมากที่สุด ส่วนด้านความวิตกกังวล อยู่ในระดับน้อยที่สุด มุมมองที่มีผลต่อความสุขของผู้สูงอายุในโรงเรียนเกิดจาก 1) ความภาคภูมิใจในตนเองที่ได้ถ่ายทอดความรู้และทำอะไรได้สำเร็จ 2) ความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองส่งผลให้เกิดความสุขอิ่มเอมใจ 3) ความรื่นรมย์จากการร่วมทำกิจกรรมต่าง ๆ เช่น การร้องเพลง และการฟ้อนรำ ทำให้มีความตื่นตัว มีชีวิตชีวา เกิดความสุข และ 4) ความมีมิตรภาพที่ได้แบ่งปันและมีสัมพันธภาพที่ดีต่อกัน แสดงถึงการได้รับการยอมรับจากสังคม ทำให้รู้สึกมีคุณค่าและมีความสุขเช่นเดียวกัน

ข้อเสนอแนะการนำผลการวิจัยไปใช้ เป็นข้อมูลพื้นฐานแก่ผู้เกี่ยวข้องในการสนับสนุน ส่งเสริม จัดกำลังคน อุปกรณ์ และงบประมาณการจัดโครงการ

เอกสารอ้างอิง

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2564). อยู่อย่างไรให้เป็นสุขในวัยสูงอายุ. https://dop.go.th/th/know/15/738

กรมกิจการผู้สูงอายุ. (2568). สถิติผู้สูงอายุ เมษายน 2568. https://www.dop.go.th/th/statistics_page?cat=1&id=2569

กรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข. (2565). “Happiness” สุขนี้สร้างได้. ศูนย์สื่อและสิ่งพิมพ์แก้วเจ้าจอมมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา. https://dmh-elibrary.org/items/show/1448

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2567). รายงานประจำปี 2567 สำนักอนามัยผู้สูงอายุ. https://eh.anamai.moph.go.th/th/anniversary-report

ขวัญสุดา บุญทศ และ ขนิษฐา นันทบุตร. (2560). ความสุข ความทุกข์ และสุขภาพจิตของผู้สูงอายุ ในชุมชนแห่งหนึ่งในภาคเหนือตอนบน ประเทศไทย. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย, 62(3), 257-270. https://digital.car.chula.ac.th/clmjournal/vol62/iss1/12/

จิตติยา สมบัติบูรณ์, นุชนาถ ประกาศ, และบุศริน เอี่ยวสีหยก. (2562). ความสุขของผู้สูงอายุไทยในยุค Thailand 4.0. วารสารวิทยาลัยพยาบาลพระปกเกล้า จันทบุรี, 30(2), 219-228. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/pnc/article/view/199567/139331

ฐิติวัฒน์ แก่นมณี. (2561). การศึกษาความสุขและปัจจัยที่สัมพันธ์กับความสุขของผู้สูงอายุที่เข้าร่วมกิจกรรมโรงเรียนผู้สูงอายุตำบลทุ่งแค้ว อำเภอหนองม่วงไข่ จังหวัดแพร่ [วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต]. กรุงเทพมหานคร. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. สืบค้นจากhttps://ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2018/TU_2018_6017035103_9528_9893.pdf

ทิศนา แขมมณี. (2560). ศาสตร์การสอน: องค์ความรู้เพื่อการจัดกระบวนการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ. (พิมพ์ครั้งที่ 21). โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.

ปานทิพย์ พอดี. (2564). รูปแบบการเรียนรู้อย่างมีความสุข (FART). วารสารวิชาการสังคมมนุษย์ มหาวิทยาลัยราชภัฏนครศรีธรรมราช, 11(1), 78-90. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/humannstru62/article/view/248012

ปัทมา ทองสม. (2554). ศึกษาดัชนีชี้วัดความสุขของนักศึกษาหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต สังกัดกระทรวงสาธารณสุข. วารสารพยาบาลและการศึกษา, 4(1), 88-111. https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JNAE/article/view/1561

ผ่องนภา คิดหา และ ธีรวรรณ ธีระพงษ์. (2562). ความสุขของผู้สูงวัย : ความหมายจากการงาน. มนุษยศาสตร์สาร, 20(3), 174-199. https://so03.tci-thaijo.org/index.php/JHUMANS/article/view/217791

ภัทรนันท์ อุ่นอ่อน. (2564). แนวทางการพัฒนาความสุขของผู้สูงอายุในจังหวัดนครปฐม [วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต]. นครปฐม. มหาวิทยาลัยศิลปากร. สืบค้นจาก http://ithesis-ir.su.ac.th/dspace/bitstream/123456789/3859/1/61260302.pdf

ลำไพ สุวรรณสาร และ อรุณรัตน์ สู่หนองบัว (2565). ผู้สูงอายุสุขภาพดี ในมุมมอง 5 มิติ. วารสารพยาบาลและสาธารณสุข มหาวิทยาลัยราชภัฏชัยภูมิ, 1(1), 28-34.

เวหา เกษมสุข, ศิริณา จิตต์จรัส, จิตรา มะคะผล, และ ปริญญา จิตอร่าม. (2562). แนวทางการส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต. วารสารพยาบาลตำรวจ, 11(2), 261-271. http://lll.edu.ku.ac.th/kueduv/wp-content/uploads/2021/07/ACT1077.pdf

สุรางค์ เชื้อวนิชชากร, พูนสุข ช่วยทอง, และ เปรมวดี คฤหเดช. (2561). ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับความรู้สึกมีคุณค่าในตนเองของผู้สูงอายุในตำบลบางนางลี่ จังหวัดสมุทรสงคราม. จุฬาลงกรณ์เวชสาร, 62(1), 121-133. https://digital.car.chula.ac.th/cgi/viewcontent.cgi?article=4837&context=clmjournal

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส). (2560). แก่แล้วไงใคร ๆ ก็เรียนได้. https://www.thaihealth.or.th/%E0%B9%81%E0%B8%81%E0%B9%88%E0%B9%81%E0%B8%A5%E0%B9%89%E0%B8%A7%E0%B9%84%E0%B8%87-%E0%B9%83%E0%B8%84%E0%B8%A3%E0%B9%86-%E0%B8%81%E0%B9%87%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%B5%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B9%84/

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส). (2561). เรียนรู้และเข้าใจวัยสูงอายุ.https://www.nurs.chula.ac.th/images/2019/announcement/%E0%B8%84%E0%B8%A1%E0%B8%AD%E0%B9%80%E0%B8%A3%E0%B8%A2%E0%B8%99%E0%B8%A3%E0%B9%80%E0%B8%82%E0%B8%B2%E0%B9%83%E0%B8%88%E0%B8%A7%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%87%E0%B8%AD%E0%B8%B2%E0%B8%A2.pdf

สำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส). (2566). สานพลังเพื่อสังคมสุขภาวะที่ยั่งยืน. รายงานประจำปี 2566. https://www.thaihealth.or.th/e-book/%e0%b8%a3%e0%b8%b2%e0%b8%a2%e0%b8%87%e0%b8%b2%e0%b8%99%e0%b8%9b%e0%b8%a3%e0%b8%b0%e0%b8%88%e0%b8%b3%e0%b8%9b%e0%b8%b5-2566-%e0%b8%aa%e0%b8%b3%e0%b8%99%e0%b8%b1%e0%b8%81%e0%b8%87%e0%b8%b2%e0%b8%99/

หลักสูตรโรงเรียนผู้สูงอายุเมืองแม่ปะ องค์การบริหารส่วนตำบลแม่ปะ. (2561). หลักสูตรโรงเรียนผู้สูงอายุแม่ปะ.(เอกสารอัดสำเนา). ม.ป.ท.

อัญชลี เชี่ยวโสธร, ผ่องพรรณ เกิดพิทักษ์, และ รัญจวน คำวชิรพิทักษ์. (2568). ความสุขในชีวิตของผู้สูงอายุ. https://doi.nrct.go.th/admin/doc/doc_662683.pdf

อุไรวรรณ อมรนิมิตร, ณัฐสินี แสนสุข, และ ธนูศักดิ์ รังสีพรหม. (2565). การศึกษาความสุขในชีวิตของผู้สูงอายุ. วารสารสังคมศาสตร์, 11(1), 116-127. https://so05.tci-thaijo.org/index.php/SocialJournal2rmutto/article/view/253827

Maslow, A. H. (1943). A Theory of Human Motivation. https://psychclassics.yorku.ca/Maslow/motivation.htm

Population Reference Bureau. (2024). Highlights From the 2024 World Population Data Sheet https://www.prb.org/articles/highlights-from-the-2024-world-population-data-sheet/

World Health Organization. (2025). Ageing: Global Population. https://www.who.int/news-room/questions-and-answers/item/population-ageing

Yamane, T. (1973). Statistics: An Introductory Analysis. Harper and Row.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-12-21

รูปแบบการอ้างอิง

1.
รัตนวิมล ค, ล่องชูผล เ, วรรณพรศิริ ช, เสือสิงห์ ช, ศรีบัวรมย์ น, อินต๊ะ พ, ปิยะศิริภัณฑ์ น. ความสุขของผู้สูงอายุในโรงเรียนผู้สูงอายุ จังหวัดตาก. NURS HEALTH & PUB J [อินเทอร์เน็ต]. 21 ธันวาคม 2025 [อ้างถึง 25 ธันวาคม 2025];4(3):75-86. available at: https://he03.tci-thaijo.org/index.php/nhphj/article/view/4288

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย