ความสัมพันธ์ระหว่างการสนับสนุนทางสังคมและการใช้สื่อกับความรอบรู้ด้านสุขภาพ เกี่ยวกับกัญชาทางการแพทย์ของนักศึกษาพยาบาลในเขตภาคเหนือตอนล่าง
คำสำคัญ:
การสนับสนุนทางสังคม, การใช้สื่อ, ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, กัญชาทางการแพทย์, นักศึกษาพยาบาลบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงพรรณนาแบบหาความสัมพันธ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความรอบรู้ ด้านสุขภาพเกี่ยวกับกัญชาทางการแพทย์ และความสัมพันธ์ระหว่างการสนับสนุนทางสังคมและการใช้สื่อกับระดับ ความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับกัญชาทางการแพทย์ของนักศึกษาพยาบาลในเขตภาคเหนือตอนล่าง กลุ่มตัวอย่างเป็นนักศึกษาพยาบาลในสถาบันการศึกษาภาคเหนือตอนล่าง จำนวน 376 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม การสนับสนุนทางสังคมเกี่ยวกับกัญชาทางการแพทย์ แบบสอบถามการใช้สื่อเกี่ยวกับกัญชาทางการแพทย์ และแบบสอบถามความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับกัญชาทางการแพทย์ ผ่านการตรวจสอบความเที่ยงตรงของเนื้อหาโดยผู้ทรงคุณวุฒิจำนวน 3 ท่าน ได้ค่าดัชนีความเที่ยงตรงเท่ากับ 0.91, 1.0 และ 0.75 ตามลำดับ ค่าความเชื่อมั่นเท่ากับ 0.90, 0.82 และ 0.86 ตามลำดับ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติค่าเฉลี่ยและส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสัมประสิทธิ์สหสัมพันธ์แบบสเปียร์แมน
ผลการวิจัย พบว่า ระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับกัญชาทางการแพทย์ของกลุ่มตัวอย่างอยู่ในระดับ ปานกลาง นอกจากนี้การสนับสนุนทางสังคมมีความสัมพันธ์ทางบวกระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับกัญชา ทางการแพทย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = .512, p-value < .001) และการใช้สื่อมีความสัมพันธ์ทางบวกกับ ความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับกัญชาทางการแพทย์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = .429, p< .001)
ผลการวิจัยชี้ให้เห็นว่า การสนับสนุนทางสังคมและการใช้สื่อล้วนเป็นปัจจัยสำคัญที่มีอิทธิพลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับกัญชาทางการแพทย์ของนักศึกษาพยาบาล ดังนั้น ควรมีการพัฒนากลยุทธ์เพื่อส่งเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในประเด็นนี้ต่อไป
เอกสารอ้างอิง
กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. (2562). คู่มือระบบบริการกัญชาทางการแพทย์ (สำหรับบุคลากรทางการพยาบาล). (พิมพ์ครั้งที่ 1). http://uboncancer.go.th/ubcc2016v2/docsfiles/cannabis serviceguide.pdf?fbclid=IwAR0RcL3XILjBD_uiWCTLX7WXQz_y2deP9i1UOOGD70HnjgiRHWzZ5yHJtjw.
กรมการแพทย์. (2565). คำแนะนําการใช้กัญชาทางการแพทย์ ฉบับปรังปรุงที่ 5 (2565). (พิมพ์ครั้งที่ 5). https://www.dms.go.th/backend//Content/Content_File/Publication/Attach/25651122182642PM_Guidance%20Updated%20V5_update%2029092022_edited2.pdf.
กัญชลิตา ตันเจริญ. (2563). พฤติกรรมการใช้สื่อออนไลน์และรูปแบบการนาเสนอข้อมลูสถานที่ท่องเที่ยวที่มีต่อการตัดสินใจ ท่องเที่ยวประเทศไทยโดยการติดตามแฟนเพจ Unseen Tour Thailand (วิทยานิ พนธ์ปริญญามหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ). Srinakharinwirot University Institutional Repository. http://ir-ithesis.swu.ac.th/dspace/bitstream/123456789/834/1/ gs581130093. Pdf
ทรรศนีย์ บุญมั่น. (2564). ปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดสุโขทัย [วิทยานิพนธ์ปริญญาโทไม่ได้ตีพิมพ์]. มหาวิทยาลัยนเรศวร.
ธัญชนก ขุมทอง, วิราภรณ์ โพธิศิ, และขวัญเมือง แก้วดำเกิง. (2559). ปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของประชากรกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในจังหวัดอุทัยธานีและอ่างทอง. Veridian E-Journal, Science and Technology Silpakorn University, 3(6), 67-85.
ธีระ วรธนารัตน์ (2563). กรณีศึกษานโยบายกัญชาทางการแพทย์: สถานการณ์ ผลกระทบ แนวทางจัดการ และข้อเสนอแนะเชิงนโยบายสำหรับประเทศไทย. http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/75298
พระราชบัญญัติยาเสพติดให้โทษ (ฉบับที่ 7) พ.ศ. 2562. เล่ม 136 ตอนที่ 19 ก. ราชกิจจานุเบกษา วันที่ 18 กุมภาพันธ์ 2562.
ภานุชนาถ อ่อนไกล และกฤชกันทร สุวรรณพันธุ์. (2563). ความรอบรู้ทางสุขภาพในการใช้กัญชาทางการแพทย์ของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน ในจังหวัดขอนแก่น. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพและการสาธารณสุขชุมชน, 3(2), 28-38.
ระพีพงศ์ สุพรรณไชยมาตย์ และโชษิตา ภาวสุทธิไพศิฐ. (2561). ประโยชน์และโทษที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้กัญชาในทางการแพทย์และการเปิดเสรีการใช้กัญชา. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข, 12(1), 71-91.
วัชราพร เชยสุวรรณ. (2560). ความรอบรู้ด้านสุขภาพ : แนวคิดและการประยุกต์สู่การปฏิบัติการพยาบาล. วารสารแพทย์นาวี, 44(3), 183-197.
ศิริรัตน์ สอนเทศ, นันทพร แสนศิริพันธ์, และจิราวรรณ ดีเหลือ. (2564). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพบิดาในผู้จะเป็นบิดา. พยาบาลสาร, 48(4), 217-229.
ศิริลักษณ์ อัคพิน, กรกนก เสาร์แดน, ลลดา ทองจํานงค์, และญาตาวี เซ็นเชาวนิช. (2562). ความรอบรู้ด้านสุขภาพของนักศึกษามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ต่อการใช้กัญชาในทางการแพทย์. ในภุชงค์ เสนานุช (บ.ก.), สังคมสงเคราะห์และสวัสดิการสังคม: การปลดล็อกความเหลื่อมล้ำสู่ความยั่งยืน (น. 211-222). สำนักพิมพ์มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ศูนย์ศึกษาปัญหาการเสพติด. (2565). ผลการศึกษา-ติดตามสถานการณ์การใช้และการให้บริการกัญชาทางการแพทย์. Healthserv. https://shorturl.asia/s7m6V
สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข. (2024). สวรส.-มอ.เสนอผลวิจัย ‘กัญชากับผลกระทบทางสังคมและสุขภาพ’ เพื่อทบทวนมาตรการบนเป้าหมายประโยชน์ทางการแพทย์ และความปลอดภัยของประชาชน. https://www.hsri.or.th/news/1/4230
สาวิตรี อัษณางค์กรชัย, กนิษฐา ไทยกล้า, มูฮัมมัดฟาห์มีตา, สุชาดา ภัยหลีกลี้, ศยามล เจริญรัตน์ และดาริกา ใสงาม. (2564). การศึกษาสถานการณ์การใช้กัญชาทางการแพทย์ในประเทศไทย. สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข.
อิรวดี อุนยะพันธุ์ และพิพัฒน์ นนทนาธรณ์. (2564). ความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติต่อการใช้กัญชาของประชากรในเขตกรุงเทพมหานคร. วารสารสมาคมนักวิจัย, 26(2), 87-101.
อานนท์ สังขะพงษ์. (2561). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อความรอบรู้ทางสุขภาพของญาติผู้ดูแลผู้ป่วยโรคเรื้อรังในชุมชน [วิทยานิพนธ์ปริญญาโท]. มหาวิทยาลัยบูรพา
เอกพงษ์ อุไรวงศ์. (2565). การใช้กัญชาการทางการแพทย์ของผู้มีปัญหาสุขภาพเพื่อการรักษาโรค: กรณีศึกษาจังหวัดชุมพร. วารสารอาหารและยา, 29(1), 31-41.
Assanangkornchai, S., Thaikla, K., Talek, M., & Saingam, D. (2022). Medical cannabis use in Thailand after its legalization: a respondent-driven sample survey. PeerJ, 10, e12809. https://doi.org/10.7717/peerj.12809
Backes, M. (2020). Cannabis Pharmacy. Arrow.
Bloom, B. S. J. (1971). Taxonomy of Education Objective, HandBook 1: CongnitiveDomain. David Mokey
Denuwara, H. & Gunawardena, N. (2017). Level of health literacy and factors associated with it among school teachers in an education zone in Colombo, Sri Lanka. BMC Public Health, 17(1), 1-9.
House, J. S. (1981). The Nature of Social Support in M.A. Reading (Ed.), Work Stress and Social Support. Addison–Wesley.
Manganello, J. A. (2008). Health literacy and adolescents: A framework and agenda for future research. Healthy Education Research, 23(5), 840-847.
Nutbeam, D. (2000). Health literacy as a public health goal: A challenge for contemporary health education and communication strategies into 21 Century. Health Promotion International, 15(3), 259-267.
Sorensen, K., Van Den Broucke, S., Fullam, J., Doyle, G., Pelikan, J., Slonska, Z., et al. (2012). Health literacy and public health: A systematic review and investigation of definitions and models. BMC Public Health, 12(80).
Whiting, P. F., Wolff, R. F., Deshpande, S., Di Nisio, M., Duffy, S., Hernandez, A. V., Keurentjes, J. C., Lang, S., Misso, K., Ryder, S., Schmidlkofer, S., Westwood, M., & Kleijnen, J. (2015). Cannabinoids for medical use: A systematic review and meta-analysis. JAMA, 313(24), 2456–2473. https://doi.org/10.1001/jama.2015.6358
World Health Organization. (1998). Health Promotion Glossary. Division of Health Promotion, Education and Communications, Health Education and Health Promotion Unit, World Health Organization. Geneva, 1-10.
Yamane, T. (1973). Statistics: An Introductory Analysis. 3rd ed. Harper and Row.
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
