พัฒนาเด็กไทย พัฒนาทักษะEF

บทคัดย่อ

         ศตวรรษที่ 21 เป็นยุคที่ใช้เทคโนโลยี มีการสื่อสารที่รวดเร็ว เข้าถึงข้อมูลที่ง่าย ในขณะเดียวกันการรับสื่อที่รวดเร็วก็ยากที่จะป้องกัน ทั้งในสื่อที่มีความรุนแรง สื่อลามก แม้กระทั่งการถูกล่อลวงจากบุคคลในเฟสบุ๊ค อินสตาแกรม ไลน์ จากการสำรวจข้อมูลทางสถิติสภาวการณ์ทางวัฒนธรรมของเด็กและเยาวชนไทย ปี 2562⁽¹⁾ พบปัญหา อันดับ 1 คือ ปัญหาเยาวชนเสพยาเสพติดมากถึง 2.7 ล้านคน อันดับ 2 คือ ปัญหาวัยรุ่นตั้งครรภ์ก่อนวัยอันควร จากสถิติพบว่า เด็กอายุต่ำกว่า 19 ปี ท้องถึงปีละ 1.5 แสนคน อันดับ 3 คือ เด็กถูกละเมิดและกลั่นแกล้ง กระทำความรุนแรงทางสื่อ⁽¹⁾ การแก้ไขปัญหาเด็กและเยาวชน จำเป็นที่ต้องแก้ไขตั้งแต่ปฐมวัย เด็กจะผ่านพ้นปัญหานี้ได้ต้องมี “ทักษะการคิดเชิงบริหาร” หรือเรียกสั้นๆว่า “ทักษะสมอง” (Executive function: EF)⁽²⁾ ซึ่งEF ที่ดีจะมีความสัมพันธ์กับการมี IQ ที่ดี มีการเรียนรู้ของเด็กและเยาวชนที่ดี ความสำเร็จต่อการทำงาน ซึ่งช่วงเวลาสำคัญที่ต้องฝึกEF คือช่วงอายุ 3-5 ปี เพราะเป็นช่วงที่สมองมีความพร้อมในการพัฒนาการคิด สติปัญญา เรียนรู้ทางด้านอารมณ์ และควบคุมตัวเองได้ รู้ว่าควรทำและไม่ควรทำ เด็กจำเป็นต้องได้รับการฝึกทักษะ EF ที่ดี จากการสำรวจพัฒนาการด้านการคิดเชิงบริหาร และพฤติกรรมที่เป็นปัญหาด้านการคิดเชิงบริหาร(Executive function: EF) ของเด็กอายุ 2-6 ปี ของมหาวิทยาลัยมหิดล⁽³⁾ ครอบคลุม 5 ด้าน คือ การยับยั้ง/การหยุด การยืดหยุ่นทางความคิด การควบคุมอารมณ์ ความจำขณะทำงาน และการวางแผนจัดการ พบว่าเด็กเกือบร้อยละ 30 พัฒนาการด้านการคิดเชิงบริหาร(EF) โดยรวมล่าช้ากว่าเกณฑ์เฉลี่ย (T<45) และพบว่าเด็กวัย 2-6 ปี มากกว่าร้อยละ 30 มีปัญหาพฤติกรรมด้านการคิดเชิงบริหารมากกว่าเกณฑ์เฉลี่ย (T>55) สอดคล้องกับปัญหาเด็กและเยาวชนที่พบในปัจจุบัน จากข้อมูลประชากรจากกรมการปกครอง กระทรวงมหาดไทย ปี 2555 และข้อมูลสถิติการศึกษา สำนักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ ปี 2555⁽⁴⁾ พบว่าเด็กอายุ 2 - 5 ปี อยู่ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ร้อยละ 67.09 ซึ่งเป็นช่วงที่สมองกำลังเริ่มต้นพัฒนาทักษะ EF หากเด็กได้รับการพัฒนาอย่างถูกต้อง ถูกช่วงเวลา และต่อเนื่อง เด็กจะเติบโตมาเป็นคนที่รู้จักคิด รู้จักตัดสินใจ แก้ไขปัญหาได้เหมาะสม สามารถควบคุมอารมณ์ แสดงออกด้วยพฤติกรรมที่เหมาะสมได้⁽²⁾ ดังนั้นจึงจำเป็นอย่างยิ่งที่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ต้องมีการพัฒนาทักษะ EF ให้กับเด็กในศูนย์พัฒนาเด็ก ศูนย์อนามัยที่ 10 อุบลราชธานี จึงพัฒนาแนวทางในการพัฒนาเด็กไทยในศตวรรษที่ 21 ด้วยการพัฒนาทักษะEF ผ่านกระบวนการเล่น กิจวัตรประจำวัน และกิจกรรมการเรียนรู้ในศูนย์เด็กเล็ก โดยการพัฒนาเป็น “ศูนย์พัฒนาทักษะ EF เด็กปฐมวัย” เพื่อเป็นต้นแบบในการพัฒนาศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ในเรื่องการส่งเสริมทักษะEF เพื่อให้เด็กเติบโตอย่างเต็มศักยภาพ ลดปัญหาเด็กและเยาวชนที่เกิดจากการขาดความการยับยั้งชั่งใจ