ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณภาพการนอนหลับของกลุ่มคนวัยทำงานที่เสี่ยงภาวะซึมเศร้า จังหวัดอุบลราชธานี
คำสำคัญ:
คุณภาพการนอนหลับ , การนอนที่มีคุณภาพ , วัยทำงาน , กลุ่มเสี่ยงภาวะซึมเศร้าบทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อคุณภาพการนอนหลับของกลุ่มวัยทำงานที่มีความเสี่ยงต่อภาวะซึมเศร้าในจังหวัดอุบลราชธานี กลุ่มตัวอย่างคือวัยทำงานอายุ 19-59 ปี ที่มารับบริการ ณ ศูนย์อนามัยที่ 10 จังหวัดอุบลราชธานี และมีคะแนนประเมินความเสี่ยงภาวะซึมเศร้าจากแบบสอบถาม PHQ-9 ตั้งแต่ 5 คะแนนขึ้นไป จำนวน 185 คน เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่พัฒนาจากการทบทวนวรรณกรรมและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ประกอบด้วย 3 องค์ประกอบ ได้แก่ (1) ปัจจัยส่วนบุคคล (2) ปัจจัยด้านการนอนหลับ และ (3) ปัจจัยด้านความเสี่ยงภาวะซึมเศร้า วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และการวิเคราะห์พหุถดถอยแบบโลจิสติก นำเสนอผลด้วยค่า Adjusted Odds Ratio (AOR) ช่วงความเชื่อมั่นร้อยละ 95 และกำหนดระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ 0.05
ผลการศึกษาพบว่า เพศหญิงมีโอกาสเสี่ยงต่อการมีคุณภาพการนอนหลับที่ไม่ดีสูงกว่าเพศชาย (AOR=1.41; 95%CI=1.01 to 3.85) ผู้ที่มีอายุมากกว่า 45 ปี มีความเสี่ยงสูงกว่ากลุ่มอายุไม่เกิน 45 ปี (AOR=2.38; 95%CI=1.42 to 4.76) ผู้ที่มีสถานภาพสมรสมีคู่ มีความเสี่ยงสูงกว่าผู้ที่ไม่มีคู่ (AOR=2.41; 95%CI=1.09 to 3.86) ผู้ประกอบอาชีพเกษตรกรรมมีความเสี่ยงสูงกว่ากลุ่มอาชีพอื่น (AOR=4.21; 95%CI=1.32 to 5.35) ผู้ที่มีประวัติการเจ็บป่วยมีความเสี่ยงสูงกว่าผู้ที่ไม่มีประวัติการเจ็บป่วย (AOR=2.15; 95%CI=1.81 to 5.61) นอกจากนี้ ผู้ที่มีความรอบรู้ด้านสุขอนามัยการนอนในระดับต่ำมีความเสี่ยงต่อการมีคุณภาพการนอนหลับที่ไม่ดีสูงกว่ากลุ่มที่มีความรอบรู้ระดับสูง (AOR=6.98; 95%CI=2.40 to 8.24) รวมถึงผู้ที่มีความรู้ความเข้าใจและทัศนคติเกี่ยวกับการมองโลกและการดำเนินชีวิตในระดับต่ำหรือไม่เหมาะสม มีความเสี่ยงต่อการมีคุณภาพการนอนหลับที่ไม่ดีสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ
เอกสารอ้างอิง
Bjoroy I, Jorgensen VA, Pallesen S and Bjorvatn B. The Prevalence of Insomnia Subtypes in Relation to
Demographic Characteristics, Anxiety, Depression, Alcohol Consumption and Use of Hypnotics. 2020. Front.
Psychol. 11:527. doi: 10.3389/fpsyg.2020.00527.
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. รายงานประจำปี กรมอนามัย 2566 (Annual Report 2023) นนทบุรี: กรมอนามัย กระทรวง
สาธารณสุข; 2566.
Khaled SM, Bulloch AG, Williams JVA, Hill JC, Lavorato DH, Patten SB. Persistent heavy smoking as risk factor for
major depression (MD) incidence – Evidence from a longitudinal Canadian cohort of the National Population
Health Survey. J Psychiatr Res. 2012;46(4):436–43 https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2011.11.011.
O'Connell, R.G., Shadlen, M.N., Wong-Lin, K. and Kelly, S.P. Bridging Neural and Computational Viewpoints on
Perceptual Decision-Making. Trends in Neurosciences. 2018;41(11):838-852.
B. Bei, L.D. Asarnow, A. Krystal, J.D. Edinger, D.J. Buysse, R Manber. Treating insomnia in depression: insomnia
related factors predict long-term depression trajectories. J. Consult. Clin. Psychol. 2018;86(3):282-293.
F. Ouyang, G.H. Zhang, K. Du, L. Shen, R. Ma, X. Wang, X. Wang, J. Zhang. Maternal prenatal urinary bisphenol A
level and child cardio-metabolic risk factors: A prospective cohort study. Environ Pollut. 2020;265 (Pt A):Article
Irish LA, Kline CE, Gunn HE, Buysse DJ, Hall MH. The role of sleep hygiene in promoting public health: a review of
empirical evidence. Sleep Med Rev 2015;22:23-36.
Riemann D, Baglioni C, Bassetti C, Bjorvatn B, Dolenc Groselj L, Ellis JG, et al. European guideline for the diagnosis
and treatment of insomnia. J Sleep Res. 2017;26(6):675–700.
Trauer JM, Qian MY, Doyle JS, Rajaratnam SM, Cunnington D. Cognitive behavioral therapy for chronic insomnia:
A systematic review and meta-analysis. Ann Intern Med. 2015;163(3):191–204.
Friedman, L., Benson, K., Noda, A., Zarcone, V., Wicks, D. A., O'Connell, K., Brooks, J. O. III, Bliwise, D. L., &
Yesavage, J. A. An actigraphic comparison of sleep restriction and sleep hygiene treatments for insomnia in older
adults. Journal of Geriatric Psychiatry and Neurology.2000;13(1):17–27.
กองกิจกรรมทางกายเพื่อสุขภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. ข้อแนะนำการส่งเสริมกิจกรรมทางกาย การลดพฤติกรรมเนือยนิ่ง
และการนอนหลับ. กรุงเทพฯ: เอ็นซีคอนเซ็ปต์; 2562.
Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A.G. and Buchner, A. G*Power 3: A Flexible Statistical Power Analysis Program for the
Social, Behavioral, and Biomedical Sciences. Behavior Research Methods.2007;39:175-191.
Bloom, B.S. Human Characteristic and School Learning. New York: McGraw –Hill. 1976.
ศริญญา ชาญสุข และ สุจิตตา ฤทธิ์มนตรี. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับโรคซึมเศร้าของวัยทำงานในสถานการณ์แพร่ระบาด COVID-19.
วารสารการพยาบาลจิตเวชและสุขภาพจิต. 2566; 37(3): 76-91.
จันทนา เกิดบางแขม. รายงานการวิจัยเรื่องปัจจัยที่สัมพันธ์กับภาวะซึมเศร้าของแรงงานไทย ในเขตพื้นที่ระเบียงเศรษฐกิจ พิเศษภาค
ตะวันออก. ชลบุรี: คณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา. 2564.
Jack S Peltz & Ronald D Rogge. The indirect effects of sleep hygiene and environmental factors on depressive
symptoms in college students. National Library of Medicine: National Center for Biotechnology Information.
; 2(2):159-166.
Thomas H. Bak, Madeleine R. Long, Mariana Vega-Mendoza and Antonella Sorace. Novelty, Challenge, and
Practice: The Impact of Intensive Language Learning on Attentional Functions. TenthInternational Congress on
Peer Review and Scientific Publication. 2016; https://doi.org/10.1371/journal.pone.0153485.
