ความรอบรู้และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล ของนักศึกษาพยาบาลวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนีสรรพสิทธิประสงค์
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล , ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการใช้ยาอย่างสมเหตุผลของนักศึกษาพยาบาล, การใช้ยาอย่างสมเหตุผลบทคัดย่อ
การวิจัยเชิงความสัมพันธ์ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาระดับความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลของนักศึกษาพยาบาลวิทยาพยาบาลบรมราชชนนี สรรพสิทธิประสงค์ กลุ่มตัวอย่างเป็นนักศึกษาพยาบาลศาสตรบัณฑิต ชั้นปีที่ 1- ชั้นปีที่ 4 ปีการศึกษา 2567 จำนวนทั้งสิ้น 124 คน รวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถามที่มีความเที่ยง (Cronbach’s alpha=0.78-0.95) วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไปด้วยสถิติ ค่าเฉลี่ยและร้อยละ ทดสอบสมมติฐานโดยใช้สถิติ Chi-Square Test โดยวิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับระดับความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล โดยกำหนดระดับนัยสำคัญที่ .05
ผลการวิจัย พบว่านักศึกษาพยาบาลมีความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในภาพรวมอยู่ในระดับเพียงพอ (𝑥̅=45.25, S.D.=8.241) โดยพบว่านักศึกษาชั้นปีที่ 3 มีคะแนนเฉลี่ยสูงสุด และนักศึกษาชั้นปีที่ 1 มีคะแนนเฉลี่ยต่ำสุด และ ปัจจัยที่มีผลต่อความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 ได้แก่ ระดับชั้นปี การเรียนวิชาเภสัชวิทยา การเรียนภาคปฏิบัติวิชาการพยาบาล และ ประสบการณ์การเรียนหัวข้อการใช้ยาอย่างสมเหตุผล ผลการวิจัยสามารถนำไปใช้ในการปรับปรุงหลักสูตรและรูปแบบการจัดการเรียนการสอนเพื่อให้นักศึกษาพยาบาลมีความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลอยู่ในระดับเพียงพอมากยิ่งขึ้น
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization (WHO). Promoting rational use of medicines: core components [Internet]. 2002.
[cited 2024 Oct 10] Available from: https://iris.who.int/bitstream/handle/10665/67438/WHO_EDM_2002.3.pdf
บุญชัย ภาละกาล, ไขนภา มิ่งชัย, อรนิตย์ จันทะเสน. ประสิทธิผลของโปรแกรมเสริมสร้างความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลต่อ
ความรอบรู้ดานการใช้ยาอย่างสมเหตุผลของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน. วารสารการพยาบาลและการดูแลสุขภาพ 2567; 42:
e270927.
Centers for Disease Control and Prevention (CDC). CDC’s 2019 Antibiotic Resistance (AR) Threats Report.
[Internet]. 2019. [cited 2024 Oct 10] Available from: https://www.cdc.gov/drugresistance/about.html
กมลรัตน์ นุ่นคง. การพัฒนารูปแบบการส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในชุมชนเพื่อความปลอดภัยจากการใช้ยาของประชาชน ในเขต
พัฒนาพิเศษภาคตะวันออก. [ดุษฎีนิพนธ์] ชลบุรี: มหาวิทยาลัยบูรพา; 2565.
ศุทธินี วัฒนกูล, ศศิธร ชิดนายี, พิเชษฐ์ แซ่โซว, ดำริห์ ทริยะ, ศิวิไล ปันวารินทร์ และพรฤดี นิธิรัตน. ความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสม
เหตุผลของอาสาสมัครสาธารณสุขประจeหมู่บ้าน. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี อุตรดิตถ์ 2563; 12:72–82.
ชวดล ช่วงสกุล. การปฏิบัติของบุคลากรสาธารณสุขตามนโยบายโรงพยาบาลส่งเสริมการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในโรงพยาบาลส่ง
เสริมสุขภาพตำบลจังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวารสารการแพทย์โรงพยาบาลศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์ 2561; 33:275-290.
กองบริหารการสาธารณสุข กระทรวงสาธารณสุข. รายงานสถานการณความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผล ในบุคลากรด้าน
สาธารณสุขและประชาชน ประจำปีงบประมาณ 2567. [อินเทอร์เน็ต]. 2567 [เข้าถึงเมื่อ 10 ธ.ค 2567]. เข้าถึงได้จาก
https://dmsic.moph.go.th/upload/web_news_files/wlrwthe2htcok000cs.pdf
สภาการพยาบาล. บทสรุปรูปแบบการบรรจุหลักสูตรการใช้ยาอย่างสมเหตุผลในหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต. [อินเทอร์เน็ต]. 2565
[เข้าถึงเมื่อ 10 ธ.ค 2567]. เข้าถึงได้จาก https://www.tnmc.or.th/images/userfiles/files/summarymed.pdf.
Nutbeam D. The evolving concept of health literacy. Social Science and Medicine 2008. 67: 2072-2078.
นภัทร บุญเทียม. ความรู้ ทัศนคติและพฤติกรรมการใช้ยาปฏิชีวนะอย่างสมเหตุผลของนักศึกษาหลักสูตรพยาบาลศาสตรบัณฑิต
วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี สรรพสิทธิประสงค์.วารสาร มจร อุบลปริทรรศน์ 2565; 7:1176-1188.
เกศราภรณ์ ชูพันธ์, พนิดา พาลี, กานต์รวี คําชั่งและทวี เรืองโฉม. ความรอบรู้ด้านการใช้ยาอย่างสมเหตุผลของนักศึกษาพยาบาล
วิทยาลัยพยาบาลของรัฐในจังหวัดเชียงใหม่.วารสารวิชาการสุขภาพภาคเหนือ 2565; 9:146-159.
อลงกรณ์ สุขเรืองกูล และคณะ. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความรอบรู้ด้านสุขภาพ ของนักศึกษาคณะพยาบาลศาสตร์ วิทยาลัยบัณฑิต
เอเซีย จังหวัดขอนแก่น. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 : วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม 2556; 16:156–171.
Cohen, J. Statistical power analysis for the behavioral sciences. Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum
Associates; 1988.
Sterne JAC, White IR, Carlin JB, Spratt M, Royston P, Kenward MG, et al. Multiple imputation for handling missing
data in epidemiological and clinical research: potential and pitfalls. BMJ. 2009;338:b2393.
ตวงรัตน์ โพธะ, กุสาวดี เมลืองนนท์, เพ็ญกาญจน์ กาญจนรัตน์ และสมหญิง พุ่มทอง. การพัฒนาเครื่องมือและประเมินความรอบรู้ด้าน
การใช้ยาอย่างสมเหตุผลของประชาชนไทย นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2564.
พิริยากร คล้ายเพ็ชร, ทรงสุดา หมื่นไธสง, สรัญญา เปล่งกระโทก, สุพิศตรา พรหมกูล,เสาวลักษณ์ ชาญกัน และวัชรี อมรโรจน์วรวุฒ.
ความรู้ ทัศนคติ และผลการบันทึกรายงานการใช้ยาอย่างสมเหตุผลของนักศึกษาพยาบาลในวิชาปฏิบัติการพยาบาลเด็กและวัยรุ่น 2 :
กรณีศึกษา นักศึกษาวิทยาลัยพยาบาลแห่งหนึ่งในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 : วารสารชุมชนวิจัย มหาวิทยาลัย
ราชภัฏนครราชสีมา 2566; 17: 114–127.
Sinan Aslan. Investigation of the relationship between rational drug use and healthy lifestyle behaviors of
university students,30(3),23-30. [Internet]. 2010 [cited 2024 Dec 15]. Available from:
https://doi.org/10.1177/17579759221134054
กนกเลขา สุวรรณพงษ์, กมลรัตน์ เทอร์เนอร์, ลัดดา เหลืองรัตนมาศ และศรีสุดา วงศ์วิเศษกุล. ปัจจัยที่สัมพันธ์กับสมรรถนะการใช้ยา
อย่างสมเหตุผลของบัณฑิตพยาบาล.วารสารพยาบาลตำรวจ 2564; 13: 378–387.
