สิ่งปฏิกูลจัดการอย่างไรให้ปลอดภัยและมีค่า

ผู้แต่ง

  • ไฉไล ช่างดำ

คำสำคัญ:

ปลอดภัย, สิ่งปฏิกูล

บทคัดย่อ

สิ่งปฏิกูล หมายถึง อุจจาระหรือปัสสาวะของคน หรือหมายถึงสิ่งอื่นใดที่ปนเปื้อนอุจจาระหรือปัสสาวะ และการจัดการสิ่งปฏิกูลเป็นกระบวนการดำเนินการตั้งแต่ระบบการรองรับ การเก็บ การขน และการจำจัดสิ่งปฏิกูล (กฎกระทรวง สุขลักษณะการจัดการสิ่งปฏิกูล พ.ศ.2561) ซึ่งการจัดการสิ่งปฏิกูลเป็นอำนาจของราชการส่วนท้องถิ่น โดยสามารถดำเนินการเอง อนุญาตให้ผู้อื่นดำเนินการหรือมอบให้ผู้อื่นดำเนินการแทน จากสถานการณ์การจัดการสิ่งปฏิกูลของประเทศไทยพบว่า องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมีบริการเก็บขนสิ่งปฏิกูลโดยทั้งดำเนินการเองและมอบให้ผู้อื่นดำเนินการ และร้อยละ 79.07 ไม่มีระบบบำบัดสิ่งปฏิกูล  ส่งผลให้มีปริมาณสิ่งปฏิกูลที่ไม่ได้บำบัดถูกปล่อยสู่สิ่งแวดล้อมมากถึงปีละ 17,262,260 ลูกบาศก์เมตร (กรมอนามัย,2555) ซึ่งสิ่งปฏิกูลเป็นแหล่งสำคัญในการแพร่กระจายของเชื้อโรคระบบทางเดินอาหาร หนอนพยาธิต่างๆ เช่น โรคพยาธิใบไม้ตับ รวมถึงการก่อให้เกิดกลิ่นเหม็นให้ทัศนียภาพเสื่อมเสีย สกปรก และขาดความเป็นระเบียบ ไม่เกิดวัฒนธรรมที่ดีงามแก่บ้านเมือง เกิดผลกระทบต่อดินและน้ำ ส่งผลต่อสุขภาพของประชาชน

ศูนย์อนามัยที่ 10 อุบลราชธานี จึงได้พัฒนาระบบบำบัดสิ่งปฏิกูลขึ้น เพื่อให้สามารถบำบัดสิ่งปฏิกูลให้ปลอดภัยก่อนที่จะปล่อยสู่สิ่งแวดล้อม และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นทุกระดับสามารถดำเนินการได้ โดยใช้การบำบัดสิ่งปฏิกูลแบบบ่อทรายกรอง

เอกสารอ้างอิง

กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือพระราชบัญญัติการสาธารณสุข พ.ศ. 2535. พิมพ์ครั้งที่9. กรุงเทพมหานคร: ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด; 2558.

ไฉไล ช่างดำ และคณะ. ศึกษาระบบบำบัดสิ่งปฏิกูลแบบบ่อทรายกรอง กรณีศึกษาเทศบาลตำบลกุดบาก อำเภอกุดบาก จังหวัดสกลนคร. อุบลราชธานี: กลุ่มงานอนามัยสิ่งแวดล้อม ศูนย์อนามัยที่ 7 อุบลราชธานี; 2552.

ไฉไล ช่างดำ ไกรวัลย์ มัฐผา. ประสิทธิภาพระบบบำบัดสิ่งปฏิกูลแบบบ่อทรายกรองในการกำจัดไข่พยาธิไส้เดือน อุบลราชธานี: กลุ่มงานอนามัยสิ่งแวดล้อม ศูนย์อนามัยที่ 7 อุบลราชธานี; 2557.

กฎกระทรวงสาธารณสุข ว่าด้วยสุขลักษณะของการจัดการสิ่งปฏิกูล พ.ศ.2561.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

27-05-2025

รูปแบบการอ้างอิง

1.
ช่างดำ ไ. สิ่งปฏิกูลจัดการอย่างไรให้ปลอดภัยและมีค่า. Health. R10. J. [อินเทอร์เน็ต]. 27 พฤษภาคม 2025 [อ้างถึง 14 ธันวาคม 2025];7(1):17-9. available at: https://he03.tci-thaijo.org/index.php/HPC10Journal/article/view/4382