การพัฒนาแนวทางการประเมินระบบเฝ้าระวังปัญหาสุขภาพจากหมอกควัน ในจังหวัดมุกดาหาร

บทคัดย่อ

          การวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาแนวทางการประเมินระบบเฝ้าระวังปัญหาสุขภาพจากหมอกควันในจังหวัดมุกดาหาร โดยวิเคราะห์สถานการณ์ฝุ่นละอองขนาดเล็ก PM2.5 ในช่วงปี 2566-2567 และเชื่อมโยงกับข้อมูลการเจ็บป่วยด้วยโรคที่เกี่ยวข้องกับมลพิษทางอากาศในช่วงปี 2564-2567 พบว่าสถานการณ์ PM2.5 ในปี 2567 มีแนวโน้มรุนแรงกว่าปี 2566 โดยเฉพาะในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเมษายน ซึ่งมีค่าเฉลี่ย PM2.5 สูงเกินมาตรฐานและมีจำนวนวันที่เริ่มมีผลกระทบต่อสุขภาพมากกว่า การวิเคราะห์ข้อมูลการเจ็บป่วยพบแนวโน้มความสัมพันธ์ระหว่างค่า PM2.5 ที่สูงขึ้นกับการเพิ่มขึ้นของจำนวนผู้ป่วยด้วยโรคระบบทางเดินหายใจ โดยเฉพาะโรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง โรคหลอดลมอักเสบ และโรคหอบหืด การประเมินระบบเฝ้าระวังตาม CIPP Model พบจุดแข็งในด้านนโยบายระดับชาติและข้อมูล PM2.5 แต่ยังมีจุดอ่อนในด้านการบังคับใช้กฎหมาย การควบคุมแหล่งกำเนิด PM2.5 การสื่อสารข้อมูล การมีส่วนร่วมของชุมชน และการนำข้อมูลไปใช้ในการวางแผนและดำเนินมาตรการแก้ไขปัญหา การวิจัยนี้ได้เสนอแนะเชิงนโยบายเพื่อพัฒนาระบบเฝ้าระวังและแก้ไขปัญหา PM2.5 ในด้านต่างๆ เช่น การเพิ่มความครอบคลุมของสถานีตรวจวัด การควบคุมแหล่งกำเนิด PM2.5 การสื่อสารและการให้ความรู้แก่ประชาชน และการจัดการผลกระทบต่อสุขภาพ ข้อเสนอแนะเหล่านี้มุ่งหวังที่จะเป็นแนวทางในการพัฒนาระบบเฝ้าระวังและแก้ไขปัญหา PM2.5 ในจังหวัดมุกดาหารอย่างยั่งยืน โดยคำนึงถึงบริบทของพื้นที่และการมีส่วนร่วมของทุกภาคส่วน