การวิเคราะห์ต้นทุน-ประสิทธิผล นโยบายปฏิรูปเขตสุขภาพเพื่อส่งเสริมเชาวน์ปัญญาเด็กปฐมวัย เขตสุขภาพที่ 10
คำสำคัญ:
การปฏิรูปเขตสุขภาพ, เชาวน์ปัญญา , ต้นทุน-ประสิทธิผล , เด็กปฐมวัยบทคัดย่อ
การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิเคราะห์ต้นทุน-ประสิทธิผลของนโยบายปฏิรูปเขตสุขภาพมาตรการใหม่ปี 2568 เพื่อส่งเสริมเชาวน์ปัญญาเด็กปฐมวัย เขตสุขภาพที่ 10 เมื่อเทียบกับมาตรการเดิมปี 2567 จากมุมมองของระบบสุขภาพ กลุ่มตัวอย่างในการประเมินประสิทธิผลคือเด็กปฐมวัยในเขตสุขภาพที่ 10 (n=392) โดยใช้ข้อมูลทุติยภูมิของระดับเชาวน์ปัญญาเด็กปี 2567 และปี 2568 เครื่องมือที่ใช้เป็นแบบประเมินเชาวน์ปัญญาเด็กฉบับ พ.ศ.2563 และวิเคราะห์ข้อมูลใช้สถิติ Independent sample t-test การคำนวณอัตราส่วนต้นทุน-ประสิทธิผลส่วนเพิ่ม (Incremental Cost-Effectiveness Ratio: ICER) และการวิเคราะห์ความไว (Sensitivity)
ผลการศึกษาพบว่า มาตรการใหม่มีต้นทุนรวมสูงกว่ามาตรการเดิม (6,824,395.70 บาท เทียบกับ 3,873,665.88 บาท) โดยต้นทุนส่วนเพิ่มส่วนใหญ่มาจากการลงทุนด้านข้อมูลสารสนเทศและเทคโนโลยีสุขภาพ ด้านประสิทธิผล ระดับเชาวน์ปัญญาเฉลี่ยโดยรวมของเด็กปฐมวัยในเขตสุขภาพที่ 10 เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ 1.52 จุด เมื่อเทียบกับมาตรการเดิม แต่ผลการวิเคราะห์รายจังหวัดมีความแตกต่างกัน พบว่าจังหวัดศรีสะเกษมีระดับเชาวน์ปัญญาลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ 5.56 จุด ICER ของนโยบายปฏิรูปเท่ากับ 1,941,270 บาทต่อ 1 จุดเชาวน์ปัญญาที่เพิ่มขึ้น และการวิเคราะห์ความไวชี้ว่าผลการประเมิน ICER มีความมั่นคง (Robust) ต่อการเปลี่ยนแปลงของพารามิเตอร์สำคัญ
ข้อเสนอแนะ ควรส่งเสริมมาตรการใหม่และขยายผลอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะการลงทุนด้านข้อมูลสารสนเทศและกำลังคน และพิจารณาจัดสรรทรัพยากรอย่างเจาะจงเพื่อแก้ไขปัญหาในจังหวัดศรีสะเกษซึ่งมีระดับเชาวน์ปัญญาลดลง
เอกสารอ้างอิง
Jacob L, Haro JM and Koyanagi A. Association between intelligence quotient and violence perpetration in the
English general population. Psychol Med 2019;49(8):1316-23.
White JW, Gale CR and Batty GD. Intelligence quotient in childhood and the risk of illegal drug use in middle-age:
the 1958 National Child Development Survey. Ann Epidemiol 2012;22(9):654-7.
สำนักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ. แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติฉบับที่สิบสอง พ.ศ. 2560-
In: สำนักนายกรัฐมนตรี, editor. 2559. p. 65-6.
สถานราชานุกูล กรมสุขภาพจิต. เกณฑ์ปกติของเครื่องมือประเมินความสามารถทางเชาวน์ปัญญาเด็กอายุ 2-15 ปี ฉบับ พ.ศ.2563
[อินเทอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 10 ต.ค. 2568 ]. เข้าถึงได้จาก: https://th.rajanukul.go.th/_admin/file-download/FM-
-1691386936.pdf.
ปฐมพงศ์ ปรุโปร่ง, กิตติ ประจันตเสน, สําราญ เหล็กงาม และ ธัญมล ช่วงโชติ. ผลของการพัฒนาระดับเชาวน์ปัญญาเด็กปฐมวัยโดย
ใช้เครือข่ายทางสังคม จังหวัดอํานาจเจริญ. วารสารสุขศึกษา 2563;45(2):59-71.
Drummond MF, Sculpher MJ, Claxton K, Stoddart GL and Torrance GW. Methods for the economic evaluation of
health care programmes: Oxford university press; 2015.
Bukachi F and Pakenham-Walsh N. Information technology for health in developing countries. Chest
;132(5):1624-30.
Cho N-E, editor The impact of health information sharing on hospital costs. Healthcare; 2021: MDPI.
Campbell F, Conti G, Heckman JJ, Moon SH, Pinto R, Pungello E, et al. Early childhood investments substantially
boost adult health. Science 2014;343(6178):1478-85.
Black MM, Walker SP, Fernald LC, Andersen CT, DiGirolamo AM, Lu C, et al. Early childhood development coming
of age: science through the life course. The lancet 2017;389(10064):77-90.
Rao N, Sun J, Chen EE and Ip P. Effectiveness of early childhood interventions in promoting cognitive
development in developing countries: A systematic review and meta-analysis. Hong Kong Journal of Paediatrics
;22(1):14-25.
Lynn R and Vanhanen T. IQ and global inequality: Washington Summit Publishers Augusta, GA; 2006.
