การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้สูงอายุภาวะสมองเสื่อมโดยการมีส่วนร่วม ของเครือข่ายชุมชนโรงพยาบาลอาจสามารถ

บทคัดย่อ

         การวิจัยนี้เป็นการวิจัยและพัฒนา มีวัตถุประสงค์เพื่อ พัฒนารูปแบบการดูแลผู้สูงอายุภาวะสมองเสื่อมโดยการมีส่วนร่วมของเครือข่ายชุมชนโรงพยาบาลอาจสามารถ กลุ่มตัวอย่าง ประกอบด้วย 1) ผู้มีส่วนได้เสียหลัก จำนวน 25 คน (อาทิ เจ้าหน้าที่สาธารณสุข, อสม. แกนนำชุมชน เจ้าหน้าที่ อบต.) เก็บข้อมูลด้วยการสัมภาษณ์แบบกึ่งโครงสร้างและสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลโดยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content analysis) และ 2) ผู้สูงอายุภาวะสมองเสื่อมที่เข้าร่วมโปรแกรม จำนวน 30 คน เก็บข้อมูลด้วยแบบประเมิน ความสามารถในการทำกิจวัตรประจำวัน (ADL) และแบบประเมินสมรรถภาพสมอง มีค่าความเที่ยงตรงโดยใช้ค่าสัมประสิทธิ์อัลฟาของครอนบาร์ค (Cronbach’s alpha coefficient) เท่ากับ 0.87 และ 0.90 ตามลำดับวิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติ Paired sample t-test

         ผลการศึกษาดังนี้

         1) สถานการณ์และปัญหา พบว่าผลคัดกรองสมองเสื่อม สูงถึง 439 ราย ในปี พ.ศ. 2567 แต่มีผู้ ได้รับการวินิจฉัยและดูแลต่อเนื่องในโรงพยาบาลเพียง 13 ราย ซึ่งบ่งชี้ถึง ช่องว่างการส่งต่อและการดูแลที่รุนแรง

         2) รูปแบบการการดูแล (Model) ที่เน้นการมีส่วนร่วมทั้ง 2 วงรอบ โดยมุ่งเน้นการสร้างระบบ Fast-track การส่งต่อผู้ป่วยกลุ่มเสี่ยง การจัดทำ Care plan รายบุคคล โดยแพทย์ การฝึกอบรม อสม. ให้เป็น Dementia care coordinator ในการกระตุ้นสมองและฟื้นฟู ADL และการ จัดตั้ง “เครือข่ายอาสาดูแลผู้สูงอายุสมองเสื่อม” ร่วมกับ อบต. เพื่อส่งเสริมกิจกรรมกระตุ้นสมองในชุมชน

         3) ผลการประเมินประสิทธิผล พบว่าผู้สูงอายุภาวะสมองเสื่อมค่าเฉลี่ยคะแนนการทำกิจวัตรประจำวัน ADL หลังเข้าร่วมการพัฒนารูปแบบ เพิ่มขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ p-value<0.001 จาก 9.41 เป็น 10.56 คะแนน และคะแนนเฉลี่ยระดับภาวะสมองเสื่อม (TMSE) สูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ
p-value<0.001 จาก 14.03 เป็น 16.27 คะแนน