ผลของโปรแกรมส่งเสริมการออกกำลังกายกล้ามเนื้อหลังส่วนล่างแบบมัลติฟิดัสต่อพฤติกรรมการออกกำลังกายและความทนทานของกล้ามเนื้อหลัง ในพนักงานสถานประกอบการผลิตเครื่องเทศ และเครื่องแกงสำเร็จรูป จังหวัดอำนาจเจริญ

ผู้แต่ง

  • อัครวินท์ อินทร มหาวิทยาลัยมหิดล
  • จุฑารัตน์ ศรีเลิศ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • รามาวดี ทรงศิริ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • อรรถพงษ์ ฤทธิทิศ มหาวิทยาลัยมหิดล
  • กรกวรรษ ดารุนิกร มหาวิทยาลัยมหิดล

คำสำคัญ:

การออกกำลังกายกล้ามเนื้อหลังส่วนล่างแบบมัลติฟิดัส, พฤติกรรมการออกกำลังกาย, ความทนทานของกล้ามเนื้อหลัง

บทคัดย่อ

อาการปวดหลังส่วนล่าง เป็นอาการที่สามารถพบได้บ่อยในวัยทำงาน ซึ่งเกิดจากลักษณะท่าทางในการทำงานที่ไม่ถูกต้อง ส่งผลให้เกิดความเจ็บปวดที่หลังได้ง่าย และเป็นปัญหาต่อการใช้ชีวิตประจำวัน โดยการวิจัยนี้ได้ศึกษาผลของโปรแกรมส่งเสริมการออกกำลังกายกล้ามเนื้อหลังส่วนล่างต่อพฤติกรรมการออกกำลังกายและความทนทานของกล้ามเนื้อหลัง ในพนักงานสถานประกอบการผลิตเครื่องเทศและเครื่องแกงสำเร็จรูป จังหวัดอำนาจเจริญ แบบกึ่งทดลอง แบบกลุ่มเดียววัดผลก่อน และหลังการทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาพฤติกรรม   การออกกำลังกาย และความทนทานของกล้ามเนื้อหลัง ในพนักงานสถานประกอบการผลิตเครื่องเทศและเครื่องแกงสำเร็จรูป จังหวัดอำนาจเจริญ คำนวณขนาดตัวอย่างด้วยสูตรเปรียบเทียบค่าเฉลี่ยประชากร 2 กลุ่ม ที่ไม่อิสระต่อกัน ได้จำนวนทั้งสิ้น 35 คน เก็บข้อมูลด้วยแบบประเมินดัชนีกิจกรรมการออกกำลังกาย แบบประเมินพฤติกรรมการออกกำลังกาย แบบทดสอบความทนทานของกล้ามเนื้อหลัง และแบบประเมินอาการปวด ได้ค่า CVI เท่ากับ 0.89 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติเชิงอนุมาน ด้วย Paired sample t-test ผลการวิจัยพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 68.57 อายุเฉลี่ย 40.25 ปี มีจำนวนชั่วโมงทำงานต่อเนื่องมากกว่า 8 ชั่วโมง ร้อยละ 88.57 ภายหลังการทดลอง กลุ่มตัวอย่างมีพฤติกรรมการออกกำลังกาย และความทนทานของกล้ามเนื้อหลัง สูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P<0.01) มีอาการปวดหลังลดลง แต่ทั้งนี้ ไม่พบความสัมพันธ์ระหว่างพฤติกรรมการออกกำลังกายและความทนทานของกล้ามเนื้อหลัง ดังนั้น จึงควรสนับสนุนให้นำโปรแกรมฯ ไปใช้ให้มากขึ้น เพื่อปรับพฤติกรรมการออกกำลังกาย และกระตุ้นกล้ามเนื้อหลังให้เกิดความทนทานที่สูงขึ้น

เอกสารอ้างอิง

Allegr M, Montella S, Salici F, Valente A, Marchesini M, Compagnone C, et al. Mechanisms of low back pain: a guide for diagnosis and therapy. F1000Res 2016;5:1-11.doi: 10.12688/ f1000research.8105.2

Gomes LA, Rodrigues AM, Branco JC, Canhão H, Cruz EB. Clinical courses, impact and prognostic indicators for a persistent course of low back pain: Results from a population-based cohort study. PLoS ONE 2023;18(3):1-14. doi: 10.1371/journal.pone.0265104

อมรรัตน์ แสงใสแก้ว, จุรีรัตน์ กอเจริญยศ, บุญรอด ดอนประเพ็ง, มารศรี ศิริสวัสดิ์. ผลของโปรแกรมส่งเสริมกิจกรรมทางกายในขณะปฏิบัติกิจวัตรประจำวันต่ออาการปวดและภาวะจำกัดความสามารถในผู้ที่ปวดหลังส่วนล่างไม่ทราบสาเหตุ. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์ 2562;39(1):1-13.

เฉลิมรัฐ มีอยู่เต็ม. การศึกษาความชุกและปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับอาการปวดหลังส่วนล่างของบุคลากรทางการพยาบาลในโรงพยาบาลนครปฐม. วารสารแพทย์เขต 4-5 2563;39(4):578-90.

ธิติมา ณรงค์ศักดิ, นภาพิศ ฉิมนาคบุญ, ศิริศิลป์ ไชยเชษ. ปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับอาการปวดหลังส่วนล่างของบุคลากรสถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา. วารสารสถาบันจิตเวชศาสตร์สมเด็จเจ้าพระยา 2562;13(1):21-33.

สำนักงานกองทุนเงินทดแทน สำนักงานประกันสังคม กระทรวงแรงงาน. สถานการณ์ประสบอันตรายหรือเจ็บป่วยเนื่องจากการทำงานปี 2562 – 2566 [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพมหานคร: กระทรวงแรงงาน; 2567 [เข้าถึงเมื่อ 3 ตุลาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.sso.go.th/wpr/assets/upload/files_storage/sso_th/1675d2a95c38687dd649989003beb08a.pdf

Gouveia N, Rodrigues A, Ramiro S, Eusébio M, Machado PM, Canhão H, et al. The Use of Analgesic and Other Pain-Relief Drugs to Manage Chronic Low Back Pain:Results from a National Survey. Pain Pract 2017;17(3):353-65. doi: 10.1111/papr.12455

Petrozzi MJ, Spencer G, Mackey MG. Disruptive Impacts of Living With Chronic Low Back Pain and Experience Therapy – A Qualitative Process Evaluation of a Randomised Control Trial. Research Square 2021:1-26. doi: 10.21203/rs.3.rs-251125/v1

จิตตาภรณ์ มงคลแก่นทราย, อุไรวรรณ หมัดอ่าดัม. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับความผิดปกติของระบบโครงร่างและกล้ามเนื้อในบุคลากรสำนักงาน มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์. วารสารวิชาการสาธารณสุข [อินเทอร์เน็ต]. 2562 [เข้าถึงเมื่อ 23 ตุลาคม 2567] ; 28(1):38-44. เข้าถึงได้จาก https://thaidj.org/index.php/JHS/article/download/5907/5741/8259

ดรุณวรรณ สุขสม. การออกกำลังกายเพื่อสุขภาพ: บทที่ 6 การออกกำลังกายเพื่อการเสริมสร้างสมรรถภาพของกล้ามเนื้อ. กรุงเทพมหานคร: โรงพิมพ์แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย; 2561.

Aboufazeli M, Afshar-Mohajer N, Jafarpisheh MS, Heidari M, Akbari M. Recovery of the lumbar multifidus muscle size in chronic low back pain patients by strengthening hip abductors: A randomized clinical trial. J Bodyw Mov Ther 2021; 26:147-52. doi: 10.1016/j.jbmt.2020.12.035

ภาสิต ศิริเทศ, ณพวิทย์ ธรรมสีหา. ทฤษฎีการรับรู้ความสามารถของตนเองกับพฤติกรรมการดูแลสุขภาพของผู้สูงอายุ. วารสารพยาบาลทหารบก 2562; 20:58-65.

จีรารักษ์ โสกัณฑัต. การพัฒนาโปรแกรมการสร้างเสริมการออกกำลังกายโดยใช้ทฤษฎีรูปแบบขั้นตอนการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรมสำหรับครูและบุคลากรทางการศึกษาสูงอายุ [อินเทอร์เน็ต] [ปริญญานิพนธ์การศึกษาดุษฎีบัณฑิต]. กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ;2562 [เข้าถึงเมื่อ 26 ตุลาคม 2567]. เข้าถึงได้จาก: http://ir-ithesis.swu.ac.th/dspace/bitstream/123456789/852/1/gs591150026.pdf

Soundararajan LR, Thankappan SM. Efficacy of the Multifidus Retraining Program in Computer Professionals with Chronic Low Back Pain. Asian Spine J 2016;10:450-6.

วสุวัฒน์ กิติสมประยูรกุล, จักรกริช กล้าผจญ, อภิชนา โฆวนทะ. แบบประเมินความเจ็บปวด short-form McGill pain questionnaire ฉบับภาษาไทย เวชศาสตร์ฟื้นฟูสาร 2547;14(3):83-93.

วิสุทธิ์ โนจิตต์, ทิพวรรณ ตั้งวงศ์กิจ, จารุณี จาดพุ่ม, มณี ดีประสิทธิ์. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการออกกำลังกายกล้ามเนื้อหลังส่วนล่างต่อพฤติกรรมการออกกำลังกายและความทนทานของกล้ามเนื้อหลังในชาวนา. วารสารการพยาบาลและการศึกษา [อินเทอร์เน็ต]. 2560 [เข้าถึงเมื่อ 26 ตุลาคม 2567]. 2560;10(4):1-10. เข้าถึงได้จาก: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/JNAE/article/view/122678

ปิยะพร ศิษย์กลอนันต์, พรสวรรค์ คำทิพย์. ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองและการติดตามด้วยแอปพลิเคชัน LINE ต่อพฤติกรรมการรับประทานอาหาร การออกกำลังกายแกว่งแขน และระดับน้ำตาลในเลือดของสตรีที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์. วารสารสภาการพยาบาล 2565;35(2):52-69.

วันทนีย์ งามวงศ์, สุรีพร ธนศิลป์. ผลของโปรแกรมสนับสนุนข้อมูลผ่านไลน์แอปพลิเคชัน ร่วมกับการบริหารกาย-จิตแบบชี่กงวิถีไทยต่อความวิตกกังวลก่อนการผ่าตัดในผู้ป่วยมะเร็งเต้านม. วารสารพยาบาลศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย 2565;35(1):65-77.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

15-08-2025

รูปแบบการอ้างอิง

1.
อินทร อ, ศรีเลิศ จ, ทรงศิริ ร, ฤทธิทิศ อ, ดารุนิกร ก. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการออกกำลังกายกล้ามเนื้อหลังส่วนล่างแบบมัลติฟิดัสต่อพฤติกรรมการออกกำลังกายและความทนทานของกล้ามเนื้อหลัง ในพนักงานสถานประกอบการผลิตเครื่องเทศ และเครื่องแกงสำเร็จรูป จังหวัดอำนาจเจริญ. JODPC8 [อินเทอร์เน็ต]. 15 สิงหาคม 2025 [อ้างถึง 9 ธันวาคม 2025];3(2):64-76. available at: https://he03.tci-thaijo.org/index.php/JODPC8/article/view/3620

ฉบับ

ประเภทบทความ

บทความวิจัย