การประเมินความเสี่ยงทางการยศาสตร์และปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับอาการผิดปกติ ทางระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่างจากการทำงานของพนักงานสายสนับสนุนที่ใช้คอมพิวเตอร์ ในการทำงาน สังกัดมหาวิทยาลัยนเรศวร

บทคัดย่อ

          การศึกษานี้มีวัตถุประสงค์เพื่อประเมินความเสี่ยงทางการยศาสตร์และศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับอาการผิดปกติทางระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่าง (MSDs) ของพนักงานสายสนับสนุนที่ใช้คอมพิวเตอร์ในการทำงาน สังกัดมหาวิทยาลัยนเรศวร เก็บรวบรวมข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างจำนวน 74 คน ประกอบด้วย 2 ส่วน ได้แก่ 1) ข้อมูลส่วนบุคคล ข้อมูลการใช้งานคอมพิวเตอร์ และข้อมูลความรู้สึกไม่สบายทางระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่างโดยใช้แบบสอบถาม และ 2) การประเมินความเสี่ยงทางการยศาสตร์ โดยวิธี Rapid Office Strain Assessment (ROSA) จากนั้นวิเคราะห์ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ โดยใช้สถิติ Eta และ Pearson Correlation

          ผลการศึกษาพบว่า กลุ่มตัวอย่างส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง ร้อยละ 83.8 มีอายุเฉลี่ย 38.41±6.23 ปี มีจำนวนชั่วโมงการทำงานมากกว่า 6 ชั่วโมงต่อวัน ร้อยละ 91.9 มีประสบการณ์การทำงาน เฉลี่ย 16.41±5.29 ปี และมีความเสี่ยงทางการยศาสตร์อยู่ในระดับสูง ร้อยละ 90.5 นอกจากนี้คะแนนถ่วงน้ำหนักเฉลี่ยของ MSDs สูงสุด 3 อันดับแรก ได้แก่ ไหล่ขวา (11.68±23.55) คอ (10.19±20.23) และไหล่ซ้าย (8.93±19.02) ตามลำดับ ผลการวิเคราะห์ความสัมพันธ์พบว่าประเภทของคอมพิวเตอร์มีความสัมพันธ์กับคะแนนถ่วงน้ำหนัก เฉลี่ยของอาการปวดหรือความรู้สึกไม่สบายบริเวณไหล่ขวา และไหล่ซ้ายอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value = 0.003 และ p-value < 0.001 ตามลำดับ) และระยะห่างจากหน้าจอมีความสัมพันธ์เชิงบวกอยู่ในระดับน้อยกับคะแนนถ่วงน้ำหนักเฉลี่ยของอาการปวดหรือความรู้สึกไม่สบายบริเวณไหล่ขวาอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (r = 0.307, p- value = 0.008)

          ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่า ควรจัดให้มีการใช้คอมพิวเตอร์ตั้งโต๊ะแทนการใช้โน๊ตบุ๊คในการทำงาน และจัดสถานีงานห้าหมาะสมเพื่อลดอาการผิดปกติทางระบบกล้ามเนื้อและกระดูกโครงร่างจากการทำงาน