ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการรับบริการทันตกรรมของหญิงตั้งครรภ์ โรงพยาบาลขนอม จังหวัดนครศรีธรรมราช

บทคัดย่อ

ความเป็นมา: สุขภาพช่องปากของหญิงตั้งครรภ์เป็นปัญหาที่สำคัญอย่างหนึ่งเพราะช่วงตั้งครรภ์เป็นช่วงที่หญิงตั้งครรภ์มีโอกาสเกิดปัญหาสุขภาพช่องปากได้ง่ายและสามารถเป็นได้รุนแรงกว่าช่วงเวลาอื่น

วัตถุประสงค์:  เพื่อ 1) ศึกษาระดับความรู้ 2) ระดับทัศนคติเกี่ยวกับทันตสุขภาพ 1) ระดับการรับรู้โอกาสเสี่ยงและการรับรู้ความรุนแรงของโรคทางช่องปาก  และ 4) ศึกษาปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการรับบริการทันตกรรมของหญิงตั้งครรภ์ โรงพยาบาลขนอม จังหวัดนครศรีธรรมราช

วิธีการศึกษา: เป็นการศึกษาแบบภาคตัดขวาง ประชากรที่ศึกษา คือ หญิงตั้งครรภ์ในเขตอำเภอขนอม มีกลุ่มตัวอย่าง 124 คน สุ่มกลุ่มตัวอย่างอย่างง่าย เครื่องมือที่ใช้ คือ แบบสอบถาม ตรวจสอบเครื่องมือโดยผู้เชี่ยวชาญ 3 ท่าน มีค่า IOC ระหว่าง 0.67-1.00 ตรวจสอบความเชื่อมั่น โดยด้านความรู้ มีค่า KR-20 เท่ากับ 0.70 ด้านทัศนคติ ด้านความเชื่อด้านสุขภาพ มีค่าแอลฟ่า และรวมทั้งฉบับ เท่ากับ 0.72, 0.88 และ 0.87วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา และ Odds Ratio, 95% CI และ Multiple Logistic Regression

ผลการศึกษา:  กลุ่มผู้มารับบริการตามนัด และไม่มารับบริการตามนัด มีระดับความรู้ ส่วนใหญ่อยู่ในระดับปานกลาง (ร้อยละ 58.33 และ 50.82) ระดับทัศนคติ ส่วนใหญ่อยู่ในระดับปานกลาง (ร้อยละ 75.00 และ 83.61) ด้านการรับรู้โอกาสเสี่ยง มีระดับการรับรู้ ส่วนใหญ่อยู่ในระดับสูง (ร้อยละ 71.67 และ 83.61) ระดับการรับรู้ความรุนแรง ส่วนใหญ่อยู่ในระดับปานกลาง (ร้อยละ 95.00 และ 86.89) เมื่อควบคุมตัวแปร พบว่า อาชีพรับจ้างทั่วไปและรับราชการ/รัฐวิสาหกิจ/พนักงานบริษัท มีโอกาสมารับบริการทันตกรรมเพิ่มขึ้น 10.01 และ 3,189.02 เท่า (OR=10.01, 95%CI= 1.53-94.06;  OR= 3,189.02, 47.03-216,242.38) เมื่อเทียบกับอาชีพเกษตรกรรม ผู้ที่มีรายได้มากกว่า 10,000 บาท/เดือน มีโอกาสมารับบริการทันตกรรมลดลง 0.90 เท่า (OR= 0.90, 95%CI= 0.01-0.56) เมื่อเทียบกับผู้ที่มีรายได้ไม่เกิน 10,000 บาท ผู้ที่มีสิทธิ์รักษาพยาบาลเบิกได้/ประกันสังคม/จ่ายเงินเอง มีโอกาสมารับบริการทันตกรรมลดลง 0.02 เท่า (OR= 0.02, 95%CI= 0.01-0.34) เมื่อเทียบกับผู้ที่มีสิทธิ์รักษาพยาบาลบัตรทอง

สรุป: อาชีพ รายได้  และสิทธิ์รักษาพยาบาล มีความสัมพันธ์ต่อการรับบริการทันตกรรมของหญิงตั้งครรภ์ ฉะนั้น  เพื่อลดความกังวลในด้านค่าใช้จ่าย และให้หญิงตั้งครรภ์มารับบริการทันตกรรม โรงพยาบาลจึงควรประชาสัมพันธ์ถึงสิทธิ์ในการบริการทันตกรรม และเปิดบริการนอกเวลาราชการที่ทำให้หญิงตั้งครรภ์มารับบริการตามนัดได้เพิ่มขึ้น