การพัฒนาศักยภาพผู้สูงอายุ และต้นแบบการท่องเที่ยว เชิงสุขภาพตามแนวชีวิตวิถีใหม่

บทคัดย่อ

บทนำ: การแพร่ระบาดของโควิด-19 ส่งผลให้การท่องเที่ยวของชุมชนบ้านท่ากานหยุดชะงักตั้งแต่ปลายปี พ.ศ. 2562 ทำให้ผู้สูงอายุซึ่งมีรายได้เลี้ยงชีพจากการขายของในตลาดขาดรายได้และลูกหลานต้องออกไปทำงานนอกพื้นที่

วัตถุประสงค์: เพื่อศึกษาและพัฒนาศักยภาพของผู้สูงอายุ และสร้างต้นแบบการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพตามแนวชีวิตวิถีใหม่

ระเบียบวิธีวิจัย: กระบวนการวิจัยและพัฒนา แบ่งเป็น 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 ศึกษาข้อมูลพื้นฐาน โดยสัมภาษณ์ผู้นำชุมชน จำนวน 15 คน ระยะที่ 2 สร้างต้นแบบและทดลองใช้กับผู้สูงอายุ จำนวน 30 คน เครื่องมือที่ใช้ คือ รูปแบบการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพผ่านกิจกรรม “โซนคนเตว..กาดหมั้ว ครัวอุ๊ย”  และระยะที่ 3 ประเมินและติดตามผล

ผลการวิจัย: พบว่าเมื่อเปรียบเทียบศักยภาพผู้สูงอายุก่อนและหลังเข้าร่วมกิจกรรมไม่มีความแตกต่างกัน แต่ในด้านคุณภาพชีวิตมีแนวโน้มสูงขึ้นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และประสิทธิภาพของรูปแบบการพัฒนาการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพผ่านกิจกรรม “โซนคนเตว..กาดหมั้ว ครัวอุ๊ย” เท่ากับ 80.89/88.67

สรุปผล: การพัฒนาต้นแบบการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพผ่านกิจกรรม “โซนคนเตว..กาดหมั้ว ครัวอุ๊ย” ที่สัมฤทธิ์ผล คือ การส่งเสริมศักยภาพของผู้สูงอายุที่มีเป็นทุนเดิมอยู่แล้วให้เกิดประโยชน์สูงสุดโดยเน้นให้พึ่งพาตนเอง ภายใต้กรอบแนวคิดภาวะพฤตพลังและการท่องเที่ยวเชิงสุขภาพ  ซึ่งหากพิจารณาผลสัมฤทธ์เชิงประจักษ์ของการนำผู้สูงอายุเข้ามาเป็นแกนนำหลักในการขับเคลื่อน ทำให้ผู้สูงอายุรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของชุมชน ได้คิดและตัดสินใจอย่างอิสระ ได้มีส่วนร่วมทำกิจกรรมกับเพื่อน ๆ และมีปฏิสัมพันธ์กับครอบครัวมากขึ้น ซึ่งเป็นปัจจัยหนึ่งในการพัฒนาที่จะนำไปสู่ภาวะพฤตพลังที่ส่งผลดีต่อสุขภาพกายและใจของผู้สูงอายุในระยะยาว