การพัฒนาแนวทางเพื่อลดความขัดแย้งจากบริการทางการแพทย์ มาตรา 41 ของหน่วยบริการสุขภาพภาครัฐ จังหวัดอุบลราชธานี
คำสำคัญ:
ความขัดแย้งจากบริการทางการแพทย์, การชดเชยความเสียหายแบบไม่พิสูจน์ถูกผิด, มาตรา 41 แห่งพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545บทคัดย่อ
การวิจัยในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาบริบท สถานการณ์ พัฒนาแนวทางและประเมินผลการพัฒนาแนวทางการดำเนินงานเพื่อลดความขัดแย้งจากบริการทางการแพทย์ ตามมาตรา 41 แห่งพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2545 จังหวัดอุบลราชธานี การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงสำรวจ วิเคราะห์ข้อมูลแบบผสมผสาน (Mixed Methods) ดำเนินการเก็บรวบรวมข้อมูลเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ กลุ่มตัวอย่างเป็นหน่วยบริการสุขภาพ สังกัดสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี จำนวน 6 แห่ง รวม 130 คน คัดเลือกแบบเฉพาะเจาะจง เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม การสนทนากลุ่ม และแบบประเมินผลวิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา ได้แก่ การแจกแจงความถี่ (Frequency) ร้อยละ (Percentage) ค่าเฉลี่ย (Mean) ค่าสูงสุด และค่าต่ำสุด วิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis)
ผลการศึกษา พบว่า ผู้ที่ยื่นคำร้องเพื่อขอความช่วยเหลือเบื้องต้น ส่วนใหญ่ได้รับความเสียหายจากบริการทางการแพทย์และได้รับการช่วยเหลือเบื้องต้น ในประเภทที่ 1 คิดเป็นร้อยละ 53.81 ส่วนใหญ่อุบัติการณ์ที่ส่งผลกระทบหรือเกิดความเสียหายจากบริการทางการแพทย์ ส่วนใหญ่เกิดขึ้นที่แผนกสูติกรรม คิดเป็นร้อยละ 45.57 ผู้ปฏิบัติงานส่วนใหญ่ขาดแนวทางในการดำเนินงานเพื่อป้องกันความขัดแย้งจากบริการทางการแพทย์ จึงมีการพัฒนาคู่มือแนวทางการดำเนินงานฯขึ้น ซึ่งผลการประเมิน พบว่า ส่วนใหญ่มีความพึงพอใจต่อคู่มือแนวทางการดำเนินงานอยู่ในระดับมาก
References
Mello MM, Frakes MD, Blumenkranz E, Studdert DM. Malpractice liability and health care quality: a review. Jama. 2020;323(4):352–66.
Adams MA, Elmunzer JB, Scheiman JM. Effect of a health system’s medical error disclosure program on gastroenterology-related claims rates and costs. Off J Am Coll Gastroenterol ACG. 2014;109(4):460–4.
Studdert DM, Mello MM, Gawande AA, Gandhi TK, Kachalia A, Yoon C, et al. Claims, errors, and compensation payments in medical malpractice litigation. N Engl J Med. 2006;354(19):2024–33.
เผ่าพงศ์ เอกสายธาร. การแก้ไขปัญหาผู้ได้รับผลกระทบจากการรับบริการสาธารณสุข ด้วยระบบชดเชยความเสียหายโดยไม่ต้องพิสูจน์ความผิด. วารสารผู้ตรวจราชการแผ่นดิน [Internet]. 2562; Available from: http://ombstudies.ombudsman.go.th/ewt_news.php?nid=1434&filename=index
Virshup BB, Oppenberg AA, Coleman MM. Strategic risk management: reducing malpractice claims through more effective patient-doctor communication. Am J Med Qual. 1999;14(4):153–9.
ศรีเรือน ดีพูน, วิไลลักษณ์ ชัยมงคล. การ พัฒนา คุณภาพ งาน อนามัย แม่ และ เด็ก เพื่อ ลด ความ ขัดแย้ง ทางการ แพทย์ งาน บริการ สาธารณสุข จังหวัด ศรีสะเกษ. วารสาร การ แพทย์ โรง พยาบาล ศรีสะเกษ สุรินทร์ บุรีรัมย์. 2018;33(1):23–36.
ปิ่นวดี เกสรินทร์ และบรรเจิด สิงคะเนติ. ปัญหา กฎหมาย เกี่ยว กับ การ คุ้มครอง สิทธิ กรณี ที่ ได้ รับ ความ เสียหาย จาก การ รักษา พยาบาล. 2017;
The Guardian. Medical error is third biggest cause of death in the US, experts say [Internet]. 3 May 2016. 2016 [cited 2023 May 5]. Available from: https://www.theguardian.com/society/2016/may/03/cause-of-death-united-states-medical-error
Virshup BB, Oppenberg AA, Coleman MM, Klemann D, Mertens H, van Merode F. Strategic risk management: reducing malpractice claims through more effective patient-doctor communication. Am J Med Qual. 1999;14(4):153–9.
ปาจรีย์ สำราญ จิตต์. แนวทาง จัดการ แก้ไข ปัญหา ความ เสียหาย ทางการ แพทย์: ความ ปลอดภัย ผู้ ป่วย และ ระบบ การ ชดเชย ความ เสียหาย โดย ไม่ พิสูจน์ ถูก ผิด. Public Heal Policy Laws J. 2018;4(2):223–35.
Limpanyalert P. Patient safety in Thailand. In: Global Patient Safety. Routledge; 2018. p. 175–89.
McLennan S, Shaw D, Leu A, Elger B. Professional liability insurance and medical error disclosure. Swiss Med Wkly. 2015;145(2728):w14164–w14164.
De Feijter JM, de Grave WS, Muijtjens AM, Scherpbier AJJA, Koopmans RP. A comprehensive overview of medical error in hospitals using incident-reporting systems, patient complaints and chart review of inpatient deaths. PLoS One. 2012;7(2):e31125.
พร เทพ อ่อน รัตน์, บุญ ชนะ ยี่ สาร พัฒน์, & สุข ชาติ เลิศ วุฒิ รักษ์. การ ชดเชย ความ เสียหาย จาก การ ใช้ บริการ สาธารณสุข โดย ไม่ ต้อง พิสูจน์ ความ รับผิด เปรียบเทียบ ไทย-อังกฤษ. วารสาร สห วิทยาการ จัดการ มหาวิทยาลัย ราชภัฏ บุรีรัมย์. 2022;6(1):45–66.
วนิชา สุขไมตรี. ปัญหา ความ รับผิด ของ แพทย์ ใน คดี ทางการ แพทย์. มหาวิทยาลัย ศรีปทุม; 2021.
รัตนสิทธิ์ ทิพวงศ์, วิเชียร ชูเสมอ, ทวีวิทย์ ภควนิตย์, พนิดา แช่ม ช้าง, ณรงค์ บุญ สวย ขวัญ, & วิรุฬห์ ฉายา รักษ์. ระบบ ชดเชย ภาวะ ไม่ พึง ประสงค์ จาก บริการ สุขภาพ ของ ประเทศไทย ที่ ควร จะ เป็น: กรณี ศึกษา จาก ปรากฏการณ์ ของ โรง พยาบาล ร่อนพิบูลย์. 2009;
สำนักกฏหมาย สำนักงานเลขาธิการวุฒิสภา. ระบบชดเชยความเสียหาย จากการรับบริการสาธารณสุข โดยไม่ต้องพิสูจน์ความรับผิด [Internet]. [cited 2023 Mar 1]. Available from: http://web.senate.go.th/lawdatacenter/includes/FCKeditor/upload/Image/b/b133 jul_8_3.pdf
ลือ ชัย ศรี เงินยวง, นฤ พงศ์ ภักดี, จิ รา พร ชม ศรี, & จเร วิชา ไทย. ประสบการณ์ ต่าง แดน ระบบ ชดเชย ความ เสียหาย จาก การ รับ บริการ สาธารณสุข. 2010;
Nelson E. Commentary: Some Questions about No-Fault Reform of the Medical Liability System. Healthc Policy. 2021 Aug 10;17:42–7.
Lee S, Rowe B, Flood C, Mahl S. Canada’s System of Liability Coverage in the Event of Medical Harm: Is It Time for No-Fault Reform? Healthc Policy. 2021 Aug 10;17:30–41.
จุฬสมา โพธิอุโมงค์, ลาวัลย์ หอนพรัตน์, & สิริพันธ์ พลรบ. หลักเกณฑ์ การพิจารณาจ่ายเงินช่วยเหลือ เบื้องต้น และเงินชดเชยตามร่างพระราชบัญญัติ คุ้มครองผู้เสียหายจากการรับบริการสาธารณสุข พ. ศ..... J Thai Justice Syst. 2011;4(2):53–66.
สำนักงานเลขาธิการคณะรัฐมนตรี. ข้อบังคับคณะกรรมการหลักประกันสุขภาพแห่งชาติว่าด้วยหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขในการจ่ายเงินช่วยเหลือเบื้องต้นกรณีผู้รับบริการได้รับความเสียหายจากการรักษาพยาบาล (ฉบับที่ 3). 2564. 103 เล่ม 138 ตอนพิเศษ 119 ง ประกาศ ณ วันที่ 9 เมษา.
สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. กฎ ระเบียบ ที่ออกตามกฎหมายว่าด้วยหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. 5th ed. สำนักกฎหมาย, สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ, editors. บริษัท ศรีเมืองการพิมพ์ จำกัด;
สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. รายงานการสร้างระบบหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ ประจำปีงบประมาณ 2565. 1st ed. ห้างหุ้นส่วนจำกัด แสงจันทร์การพิมพ์;
สำนักข่าว Hfocus เจาะลึกระบบสุขภาพ. บอร์ดควบคุมคุณภาพฯ สปสช. 2 ปี จ่ายช่วยเหลือผู้ป่วยเสียหายจากบริการสาธารณสุข 373 ล้านบาท [Internet]. 18 December 2017. [cited 2022 Dec 13]. Available from: https://www.hfocus.org/content/2017/12/15099
กลุ่มงานประกันสุขภาพ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี. สรุปผลการดำเนินงานการช่วยเหลือเบื้องต้นตามาตรา 41 แห่งพระราชบัญญัติหลักประกันสุขภาพ พ.ศ. 2545 ปีงบประมาณ 2547 - 2565 จังหวัดอุบลราชธานี. 2566.
Boonsirikamchai P. การ คุ้มครอง ผู้เสียหาย จาก การ รับ บริการ ทางการ แพทย์ ประเทศ สวีเดน. Rangsit J Law Soc. 2019;1(2):14–31.
Chaiphosan S. การ พัฒนา ระบบ จัดการ ความ ขัดแย้ง ด้าน บริการ ทางการ แพทย์ และ สาธารณสุข มาตรา 41 ของ โรง พยาบาล ภาค รัฐ จังหวัด หนองบัวลำภู. วารสาร การ พยาบาล สุขภาพ และ การ ศึกษา. 2018;1(2):10–7.
Viscusi WK, McMichael BJ, Van Horn RL. “ Sorry” Is Never Enough: How State Apology Laws Fail to Reduce Medical Malpractice Liability Risk. Stanford Law Rev. 2019;71:341. 2017;5(1):95–118.
เสน่ห์ ไชยโพธิ์ ศาล. (2561). การพัฒนาระบบจัดการความขัดแย้งด้านบริการทางการแพทย์และสาธารณสุข มาตรา41ของโรง พยาบาลภาครัฐ จังหวัดหนองบัวล าภู. วารสารการพยาบาล สุขภาพและการ ศึกษา, 1(2), 10-17.
Kenneth Watson and Rob Kottenhagen. (2018). Patients’ Rights, Medical Error and Harmonisation of Compensation Mechanisms in Europe. European Journal of Health Law Vol. 25, No. 1 (2018), pp. 1-23 (23 pages)
Kathryn M Kellogg. (2016). National Center for Human Factors in Healthcare, MedStar Annals of Emergency Medicine 68 (4), S111-S112, 2016. 5, 2016. 337
กิตติธร ปานเทศ. (2561). โรคที่เกิดจากการรับบริการสาธารณสขและการไกล ุ ่เกลี่ยข้อพพาท. Public Health & Health Laws Journal Vol. 4 No.1 January - April 2018
ธิดารัตน์ ขาวเงินยวง. (2558). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการพิจารณาการจ่ายเงินช่วยเหลือเบื้องต้น กรณีผู้รับบริการได้รับความเสียหายจากการรับบริการสาธารณสุข. วารสารกฎหมายสุขภาพและสาธารณสุข, 1(3) 196-207.
