การพยาบาลผู้ป่วยวัณโรคปอดที่มีภาวะหายใจล้มเหลวเฉียบพลัน : กรณีศึกษา 2 ราย

บทคัดย่อ

     วัณโรคปอด (Pulmonary Tuberculosis) เป็นปัญหาสาธารณสุขและสาเหตุการเสียชีวิตอันดับต้นๆของประเทศ การติดเชื้อวัณโรคส่วนใหญ่จะเกิดการติดเชื้อที่ปอด (ร้อยละ80) ซึ่งผู้ที่ติดเชื้อวัณโรคอาจจะมีอาการแสดงหรือไม่มีอาการของวัณโรคก็ได้ การติดเชื้อที่ปอดมีผลทำให้การทำงานของปอดผิดปกติไม่สามารถทำหน้าที่ในการแลกเปลี่ยนก๊าชหรือระบายอากาศให้อยู่ในระดับปกติได้ จนนำไปสู่ภาวะหายใจล้มเหลวเฉียบพลัน ซึ่งเป็นภาวะวิกฤติที่คุกคามต่อชีวิตและส่งผลให้อัตราการเสียชีวิตสูงเพิ่มขึ้น

     วัตถุประสงค์  ศึกษาและเปรียบเทียบ เพื่อเป็นแนวทางให้การพยาบาลผู้ป่วยวัณโรคปอดที่มีภาวะหายใจล้มเหลวเฉียบพลัน

     วิธีการศึกษา  เป็นการศึกษาข้อมูลรายกรณี (Case study) 2 ราย คัดเลือกกรณีศึกษาเป็นผู้ป่วยวัณโรคปอดที่มีภาวะหายใจล้มเหลวเฉียบพลัน โดยรวบรวมข้อมูลจากเวชระเบียน ใช้แนวคิดการประเมินผู้ป่วยตามแบบแผนสุขภาพ 11 แบบแผนของกอร์ดอน มีการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องจากเอกสาร ตำรา ผลงานวิชาการ บทความและงานวิจัยที่เกี่ยวข้อง เพื่อค้นหาปัญหา กำหนดข้อวินิจฉัยทางการพยาบาลเพื่อวางแผนการปฏิบัติการพยาบาล สรุปและประเมินผลลัพธ์ทางการพยาบาล

     ผลการศึกษา กรณีศึกษา 2 ราย วินิจฉัย Pulmonary Tuberculosis with acute respiratory failure

     กรณีศึกษารายที่ 1  หญิงไทย อายุ 24 ปี ไม่มีประวัติโรคประจำตัว มาโรงพยาบาลด้วยอาการสำคัญ ไข้สูง ซึม หายใจเหนื่อยหอบ ก่อนมา 3 ชั่วโมง  พบว่ามีการติดเชื้อวัณโรคที่ปอดและเกิดระบบหายใจล้มเหลวอย่างเฉียบพลันและรุนแรง ใส่ท่อช่วยหายใจและใช้เครื่องช่วยหายใจ ส่งผลให้เกิดระบบการทำงานของอวัยวะในร่างกายผิดปกติ ได้แก่ ระบบประสาท ,ระบบหัวใจและการไหลเวียนของเลือด ,ระบบการหายใจ ,ระบบไต เข้ารับการรักษาที่หอผู้ป่วยอายุรกรรม โรงพยาบาลขอนแก่น รวมอยู่รักษา 26 วัน ผู้ป่วยปลอดภัย  ส่งตัวกลับไปรักษาต่อโรงพยาบาลชุมชน

     กรณีศึกษารายที่ 2  ชายไทย อายุ 70 ปี มีประวัติเป็น Pulmonary Tuberculosis พ.ศ. 2562รับประทานยาครบ 6 เดือน ไม่มีประวัติโรคประจำตัว มาโรงพยาบาลด้วยอาการสำคัญ ไข้ ไอมีเสมหะ หายใจหอบเหนื่อยก่อนมาก่อนมา 1 วัน ขณะ Admit ที่โรงพยาบาลชุมชน ผู้ป่วยได้รับออกซิเจน Mask C bag 10 LPM และส่งต่อมาโรงพยาบาลขอนแก่นติดเชื้อวัณโรคที่ปอดและเกิดระบบหายใจล้มเหลวอย่างเฉียบพลันและรุนแรง ใส่ท่อช่วยหายใจและใช้เครื่องช่วยหายใจ มีหนองในเยื่อหุ้มปอด ใส่สายเข้าไปในช่องเยื่อหุ้มปอด (Intercostal drainage) ที่ปอดด้านซ้าย ส่งผลให้เกิดระบบการทำงานของอวัยวะในร่างกายผิดปกติ ได้แก่ ระบบหัวใจและการไหลเวียนของเลือด ,ระบบการหายใจ ,ระบบไต เข้ารับการรักษาที่หอผู้ป่วยอายุรกรรม โรงพยาบาลขอนแก่น  รวมอยู่รักษา 37 วัน ผู้ป่วยปลอดภัย  กลับบ้านได้

     อภิปรายผล   จากกรณีศึกษาพบว่า ผู้ป่วยทั้ง 2 ราย ได้รับการวินิจฉัยหลังจากที่ Admit แล้วจึงพบว่าติดเชื้อวัณโรคปอด  ซึ่งเมื่อมีการติดเชื้อวัณโรคปอดเชื้อจะเข้าไปทำลายเนื้อปอด ทำให้โอกาสเกิดภาวะหายใจล้มเหลวเฉียบพลันได้ แม้ว่าจะมีความแตกต่างของเพศ อายุและภาวะสุขภาพ แต่ผู้ป่วยยังมีโอกาสในการรอดชีวิตสูง ซึ่งพยาบาลสามารถการคัดกรองผู้ป่วยโดยใช้ Early warning signs ร่วมกับอาการและอาการแสดงของภาวะหายใจล้มเหลว เพื่อประเมิน คัดกรอง และ เฝ้าระวังอาการทรุดลงได้อย่างรวดเร็ว ทันเวลา ดังนั้นพยาบาลจึงต้องมีสมรรถนะ เพื่อให้การดูแลรักษาพยาบาลอย่างได้มีประสิทธิภาพ โดยมีเป้าหมายให้ผู้ป่วยปลอดภัย และลดอัตราการเสียชีวิต หลังจำหน่ายกลับไปดำรงชีวิตได้ปกติ ไม่มีการแพร่กระจายเชื้อ