การพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ โรงพยาบาลท่าอุเทน จังหวัดนครพนม
คำสำคัญ:
แนวปฏิบัติการพยาบาล, ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ, โรคเบาหวานบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ โรงพยาบาลท่าอุเทน จังหวัดนครพนม โดยใช้การวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) ระยะเวลาตั้งแต่เดือนมีนาคม - กันยายน 2567 คัดเลือกผู้เข้าร่วมการวิจัย โดยวิธีเลือกแบบเจาะจง (Purposive Sampling) ประกอบด้วย 1) กลุ่มผู้ร่วมพัฒนาแนวปฏิบัติ ได้แก่ แพทย์ 1 คน เภสัชกร 1 คน นักเทคนิคการแพทย์ 1 คน และพยาบาลวิชาชีพ จำนวน 15 คน และ 2) กลุ่มผู้ป่วยโรคเบาหวานที่เข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลท่าอุเทนด้วยภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ 32 คน เครื่องมือที่ใช้ในการเก็บรวบรวมข้อมูลได้แก่ แบบบันทึกข้อมูลส่วนบุคคลของผู้ป่วยโรคเบาหวาน แบบบันทึกติดตามผลการพยาบาล แบบประเมินสาเหตุและปัจจัยเสี่ยงของภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ แบบบันทึกการติดตามระดับน้ำตาลในเลือด แบบประเมินความพร้อมของผู้ป่วยก่อนจำหน่าย แบบสอบถามความคิดเห็นต่อการใช้แนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยเบาหวานที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย () ค่าเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) วิเคราะห์เปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยความคิดเห็นของพยาบาลเกี่ยวกับการใช้แนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ หลังการพัฒนาแนวปฏิบัติกับเกณฑ์ที่คาดหวัง 4.00 คะแนน (ร้อยละ 80) โดยใช้สถิติ t-test (One samples) และวิเคราะห์ข้อมูลเชิงคุณภาพ โดยการวิเคราะห์เนื้อหา (Content analysis)
ผลการวิจัยพบว่า 1) ได้แนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยเบาหวานที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ประกอบด้วย (1) การประเมินสาเหตุและปัจจัยเสี่ยงของภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ (2) การติดตามระดับน้ำตาลในเลือด (3) การจัดการภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ และ (4) การเตรียมความพร้อมผู้ป่วยก่อนจำหน่ายและให้ความรู้ 2) หลังการพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ พบว่า ไม่มีการกลับเข้ารับการรักษาซ้ำด้วยภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ ร้อยละ 96.87 3) หลังการพัฒนาแนวปฏิบัติการพยาบาลผู้ป่วยโรคเบาหวานที่มีภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ พบว่า พยาบาลมีคะแนนเฉลี่ยความคิดเห็นต่อประสิทธิภาพการนำแนวปฏิบัติไปใช้ อยู่ในระดับสูง (= 2.78, S.D.= 0.21) ร้อยละ 93.33 และผลการเปรียบเทียบคะแนนเฉลี่ยประสิทธิภาพการนำไปใช้ สูงกว่าเกณฑ์อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p< 0.05)
References
International Diabetes Federation. About diabetes: Facts & figures. [Internet]. 2023 [cited 2023 Feb 19]. Available from: https://idf.org/about-diabetes/diabetes-facts-figures.
กระทรวงสาธารณสุข. สถานการณ์โรคเบาหวานประเทศไทย. [อินเตอร์เน็ต]. 2566 [สืบค้นเมื่อ 19 ก.พ. 66]. เข้าถึงจาก: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/reports/page.php?cat_id=b2b59e64c4e6c92d4b1ec16a599d882b.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครพนม. สถานการณ์โรคเบาหวานจังหวัดนครพนม. [อินเตอร์เน็ต]. 2566 [สืบค้นเมื่อ 19 ก.พ. 66]. เข้าถึงจาก: https://npm.hdc.moph.go.th/hdc/reports/page.php?cat_id=b2b59e64c4e6c92d4b1ec16a599d882b.
กรมควบคุมโรค. แนวทางการดำเนินงานการดูแลผู้เป็นเบาหวานให้เข้าสู่ระยะสงบ (REMISSION SERVICE). กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค.
Poosakaew, T., Kesssomboon, P. & Smith, J. Risk factor for hospitalization due to hypoglycemia in diabetic patients in Northeast Thailand. Journal of diabetes mellitus 2014;4,165-71.
Moghissi, E.S., Korytkowski, M.T., DiNardo, M., Einhorn, D., Hellman, R. & Hirsch, I.B. et al. American Association of Clinical Endocrinologists and American Diabetes Association Consensus Statement on Inpatient Glycemic Control. Diabetes Care 2013;32(6),S1119-31.
Green, A.J., Fox, K.M. & Grandy, S. Self-reported hypoglycemia and impact on quality of life and depression among adult with type 2 diabetes mellitus. Diabetes research and clinical practice 2012;96,313-18.
โรงพยาบาลท่าอุเทน. สรุปผลการดำเนินงานควบคุมป้องกันโรคเบาหวาน ปี 2564-2566. งานควบคุมป้องกันโรคไม่ติดต่อ กลุ่มงานการพยาบาล โรงพยาบาลท่าอุเทน; 2566.
ราชวิทยาลัยอายุรแพทย์แห่งประเทศไทย ในพระบรมรารูปถัมถัมภ์, สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี, สมาคมต่อมไร้ท่อแห่งประเทศไทย, กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข, และสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2566. บริษัท ศรีเมืองการพิมพ์ จำกัด;2567.
เตือนใจ ภูสระแก้ว. รูปแบบการคัดกรองความเสี่ยงของการเกิดน้ำตาลในเลือดต่ำในผู้ป่วยบาหวาน. Journal of Ratchathani Innovative Health Sciences 2565;3(1),12-25.
ศิริมา มณีโรจน์, ธนัชพร ลาภจุติ, และกัญจนา ปุกคำ. การพัฒนารูปแบบการจัดการภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ สำหรับผู้ป่วยเบาหวานโรงพยาบาลมหาราชนครศรีธรรมราช. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข 2562;27(2),126-39.
