ผลการยกระดับคุณภาพการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในโรงพยาบาลชุมชนจังหวัดมุกดาหาร ด้วยโปรแกรมการจัดการตนเองแบบมีส่วนร่วม
คำสำคัญ:
การจัดการตนเองแบบมีส่วนร่วม, โรคเบาหวานชนิดที่ 2, โรงพยาบาลชุมชน, การวิจัยแบบการนำไปปฏิบัติบทคัดย่อ
การศึกษาเรื่องผลการยกระดับคุณภาพการดูแลผู้ป่วยเบาหวาน ในโรงพยาบาลชุมชนจังหวัดมุกดาหาร ด้วยโปรแกรมการจัดการตนเองแบบมีส่วนร่วม "การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบการนำไปปฏิบัติ มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการยกระดับคุณภาพการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในโรงพยาบาลชุมชนจังหวัดมุกดาหาร ด้วยโปรแกรมการจัดการตนเองแบบมีส่วนร่วม โดยใช้กรอบแนวคิด RE-AIM Framework กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 จำนวน 170 คน และผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย 40 คน เก็บรวบรวมข้อมูลด้วยแบบสอบถาม แบบบันทึกผลทางคลินิก การสัมภาษณ์เชิงลึก และการสนทนากลุ่ม วิเคราะห์ข้อมูลด้วยสถิติเชิงพรรณนา Paired t-test Multiple Logistic Regression และการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า โปรแกรมสามารถเข้าถึงกลุ่มเป้าหมายได้ร้อยละ 91.18 มีประสิทธิผลในการลดระดับ HbA1c จากร้อยละ 8.25 เป็นร้อยละ 7.32 (p<0.001) และเพิ่มคะแนนพฤติกรรมการจัดการตนเองด้านอาหารจาก 3.15 เป็น 4.09 คะแนน และด้านการออกกำลังกายจาก 2.85 เป็น 3.85 คะแนน (p<0.001) ได้รับการยอมรับในระดับมากที่สุดค่าเฉลี่ยเท่ากับ 4.37 ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐานเท่ากับ 0.75 ปัจจัยความสำเร็จที่สำคัญ ได้แก่ การสนับสนุนจากผู้บริหาร การทำงานเป็นทีมสหวิชาชีพ และการมีแผนงานที่ชัดเจน
References
วิชัย เอกพลากร, หทัยชนนี ไชยวรรณ, ณัฐนันท์ รุ่งนิรันดร์, สุพัตรา ศรีวณิชชากร, นิพนธ์ ตั้งจริยวัฒน์. รายงานการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยโดยการตรวจร่างกาย ครั้งที่ 6 พ.ศ. 2562-2563. นนทบุรี: สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข; 2564.
สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ. รายงานค่าใช้จ่ายสุขภาพแห่งชาติ พ.ศ. 2565. นนทบุรี: สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ; 2565.
สำนักงานเขตสุขภาพที่ 10. รายงานสถานการณ์โรคเบาหวานในเขตสุขภาพที่ 10. อุบลราชธานี: สำนักงานเขตสุขภาพที่ 10; 2565.
พัชรา สมบูรณ์, ณัฐวรรณ ศรีสุข, กมลทิพย์ ขลังธรรมเนียม. ปัจจัยที่ส่งผลต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ในเขตสุขภาพที่ 10. วารสารเวชศาสตร์ป้องกันแห่งประเทศไทย 2565;11(1):123-34.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดมุกดาหาร. สถานการณ์โรคเบาหวานในจังหวัดมุกดาหาร. มุกดาหาร: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดมุกดาหาร; 2565.
กรมควบคุมโรค. แนวทางการดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคเบาหวานระดับชาติ. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข; 2565.
Peters DH, Adam T, Tran NT. Implementation research: What it is and how to do it. BMJ 2023;376:e068575.
Glasgow RE, Harden SM, Gaglio B. RE-AIM planning and evaluation framework: Adapting to new science and practice with a 20-year review. Front Public Health 2022;10:145-67.
Faul F, Erdfelder E, Buchner A, Lang AG. Statistical power analyses using G*Power 3.1: Tests for correlation and regression analyses. Behav Res Methods 2009;41:1149-60.
Powers MA, Bardsley JK, Cypress M. Diabetes self-management education and support in adults with type 2 diabetes: A consensus report. Diabetes Educ 2023;49:45-62.
Chen L, Magliano DJ, Balkau B, Wolfe R, Shaw JE. Classification, epidemiology, and global burden of diabetes: Current perspectives. Nat Rev Endocrinol 2023;19:166-81.
พิชัย มณีสถิตย์. การสร้างแผนการดูแลสุขภาพผู้ป่วยเบาหวานในชุมชนโดยใช้เทคโนโลยีดิจิทัล. วารสารสาธารณสุขชุมชน 2563;28(4):223-40.
สมชาย แก้วประเสริฐ. การพัฒนาแนวทางการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในโรงพยาบาลชุมชน. วารสารวิทยาศาสตร์สุขภาพ 2564;35(3):67-89.
ธีรศักดิ์ พาจันทร์, กฤชกันทร สุวรรณพันธุ์, บุญสัน อนารัตน์, นิรันดร์ ถาละคร. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 อำเภอท่าบ่อ จังหวัดหนองคาย. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9 2565;16(1):285-98.
พัชรินทร์ นินทจันทร์, สุภาภรณ์ ด้วงแพง, วิภารัตน์ สุวรรณไวพัฒนะ. ความสัมพันธ์ระหว่างการสนับสนุนทางสังคมและความสำเร็จของการจัดการตนเอง. วารสารการแพทย์เขตชนบท 2564;29(4):101-20.
พรทิพย์ วรชัย. การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในชุมชนเมือง. วารสารการแพทย์ชุมชน 2562;27(2):45-60.
Anderson RM, Funnell MM, Butler PM, Arnold MS, Fitzgerald JT, Feste CC. Patient empowerment: Results of a randomized controlled trial. Diabetes Care 2023;45(4):1982-9.
Martinez Y, Campbell SM, Hann M, Bower P. The contribution of family support to diabetes self-management: A systematic review and meta-analysis. Patient Educ Couns 2023;106(3):542-55.
สมพร เกษรสิริ, วรรณี นิธิยานันท์, พัชรา ก้อนแก้ว. ผลของการพัฒนาระบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานแบบมีส่วนร่วมในโรงพยาบาลชุมชน. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข 2565;16(2):182-95.
ประภาศรี ทิพย์อุทัย, สมใจ นิ่มนวล, วันทนา มณีศรีวงศ์กูล. ปัจจัยความสำเร็จและอุปสรรคในการดำเนินงานคลินิกเบาหวานของโรงพยาบาลชุมชน. วารสารพยาบาลสาธารณสุข 2564;35(3):78-92.
Thompson SJ, Cochrane M, Palmer RC. Implementation of community-based interventions: A systematic review using RE-AIM framework. J Community Health 2023;48(2):312-25.
Wilson KM, Brady TJ, Lesesne C, MLCD Group. An organizing framework for translation in public health: the Knowledge to Action Framework. Prev Chronic Dis 2023;20:E35.
วิภาพร สิทธิสาตร์, สุพัตรา ศรีวณิชชากร, พักตร์วิมล ศุภลักษณศึกษากร. การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในชนบท: กรณีศึกษาจังหวัดสกลนคร. วารสารวิชาการสาธารณสุข 2565;31(4):678-91.
Lee JY, Chan CKY, Chua SS, Ng CJ. Effectiveness of digital interventions for improving glycemic control in patients with type 2 diabetes: Systematic review and meta-analysis. J Med Internet Res 2023;25(3):e41853.
นงลักษณ์ พรรณพิสุทธิ์, กาญจนา จันทร์ไทย, วิไลพร รังควัต. การพัฒนาเครือข่ายการดูแลผู้ป่วยเบาหวานในชุมชน: การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม. วารสารพยาบาลศาสตร์ 2565;40(3):89-103.
