แนวทางการเสริมสร้างการดูแลตนเองและครอบครัว ในผู้ป่วยวัณโรค โรงพยาบาลยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์
คำสำคัญ:
ผู้ป่วยวัณโรค, การดูแลตนเองและครอบครัวบทคัดย่อ
การศึกษานี้ เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research) มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาสถานการณ์การดูแลผู้ป่วยวัณโรคและศึกษาแนวทางการเสริมสร้างการดูแลตนเองและครอบครัว ในผู้ป่วยวัณโรคโรงพยาบาลยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ มีระยะเวลาในการศึกษาระหว่าง เดือนตุลาคม 2567 ถึง เดือน กันยายน 2567 รวม 12 เดือน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้ป่วยวัณโรค โรงพยาบาลยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ จำนวน 207 คน เก็บข้อมูลจากแบบสอบถามและเวชระเบียน วิเคราะห์ข้อมูล โดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis) ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน Independent t – test และ Dependent t – test
ผลการศึกษา พบว่า ความรู้ความเข้าใจการดูแลตนเองในการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุม โรควัณโรค อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ ของ ญาติ/ผู้ดูแลและผู้ป่วย หลังดำเนินการ อยู่ในระดับมากที่สุดความรู้ความเข้าใจการดูแลตนเองในการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุม โรควัณโรค อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ ของญาติ/ผู้ดูแล และผู้ป่วย ก่อนและหลังการดำเนินงาน พบว่า มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 โดยที่ หลังการดำเนินงานความรู้ความเข้าใจการดูแลตนเองในการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุม โรควัณโรค อำเภอยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ ของญาติ/ผู้ดูแล ดีกว่าก่อนการดำเนินงาน ผลการดำเนินงานตามตัวชี้วัดที่เกี่ยวข้องของโรงพยาบาลยางตลาด จังหวัดกาฬสินธุ์ ปี 2564 – 2567 พบว่า ความสำเร็จในการรักษา (ร้อยละ88) และ อัตราขาดยา < 5 ผ่านเกณฑ์ตัวชี้วัด ส่วนตัวชี้วัด อัตราตาย < 5 ยังไม่ผ่านเกณฑ์
References
กองวัณโรค กรมควบคุมโรค .(2564) .แนวทางการควบคุมวัณโรคประเทศไทย พ.ศ. 2564. พิมพ์ครั้งที่ 2 กุมภาพันธ์ 2565 จำนวน 1,500 เล่ม
สำนักวัณโรค. (2559). แนวทางการป้องกันและควบคุมการแพร่กระจายเชื้อวัณโรค, สำนักวัณโรค กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. พิมพ์ครั้งที่ 1 สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์
แนวทางเวชปฏิบัติวัณโรคระยะแฝง พ.ศ. 2566.(2566). กองวัณโรค กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. พิมพ์ครั้งที่ 1 สิงหาคม 2566 จำนวน 20,000 เล่ม
แนวทางการสอบสวนและควบคุมวัณโรค(ฉบับปรับปรุง 2566). กองวัณโรค กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. พิมพ์ครั้งที่ 1 มิถุนายน 2566 จำนวน 300 เล่ม สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์
Muhamad Jauhar Muhamad Jauhar, Astuti Yuni Nursasi, Wiwin Wiarsih .(2019) .Evaluation of impact self-management counseling on health-seeking behavior's self-efficacy pulmonary tuberculosis outpatients .The Second International Nursing Scholar Congress (INSC 2018) of Faculty of Nursing, Universitas Indonesia.Pages 482-487 (September 2019)
Abbasiah Abbasiah .(2022) .Self-Screening in the Family Members of Tuberculosis Patients: A Systematic Review .Journal of Research Development in Nursing and Midwifery (J Res Dev Nurs Midw) Online ISSN: 2588-3038(2022; 19 (1) :50-53)
อะเคื้อ อุณหเลขกะ. (2564) .แนวทางป้องกันการขาดยาของผู้ป่วยวัณโรคปอดรายใหม่ .สถาบันวิจัยระบบสาธารณสุข(สวรส.)(https://kb.hsri.or.th/dspace/handle/11228/5441?locale-attribute=th)
ปาจรีย์ ตรีนนท .(2557). การพัฒนาโปรแกรมการวางแผนจำหน่ายผู้ป่วยวัณโรคปอด. โรงพยาบาลรามาธิปดี. วารสารวิจัยและนวตกรรมทางการพยาบาล Vol. 20 No. 1 (2014): มกราคม-เมษายน 2557
สุวรรณา จันทร์ประเสริฐและคณะ. การสร้างเสริมสุขภาพในการควบคุมวัณโรค : กรณีศึกษานวัตกรรมการสร้างเสริมสุขภาพผู้ป่วยวัณโรคโรงพยาบาลวังน้ำเย็น .วารสารคณะพยาบาลศาสตร์ มหาวิทยาลัยบูรพา ปีที่ 23 ฉบับที่ 4 ต.ค.-ธ.ค. 2558
ทัศนีย์ มนุญพาณิชย์. (2552). บทความอาสาสมัครสาธารณสุขกับงานป้องกันวัณโรค. วารสารวิชาการสาธารณสุข ปีที่ 18 ฉบับที่ 5 กันยายน-ตุลาคม 2552
ขนิษฐา แก้วกัลยา และคณะ. (2566). การพัฒนาแนวทางการดูแลต่อเนื่องผู้ป่วยที่มีภาวะพึ่งพิงจากโรงพยาบาลถึงบ้านโรงพยาบาลค่ายประจักษ์ศิลปาคม. วารสารการพยาบาลและการศึกษา ปีที่ 6 ฉบับที่ 1 มกราคม-เมษายน 2566
บุณยดา สินสุนทร. (2565). การพัฒนาแนวทางการดูแลผู้ป่วยวัณโรคปอดรายกรณี ในชุมชนอำเภอพรรณานิคม จังหวัดสกลนคร. วารสารสภาการสาธารณสุขชุมชน ปีที่ 4 ฉบับที่ 2 (2022): พฤษภาคม - สิงหาคม 2565
จุฬาวรรณ จิตดอน .(2561). บทบาทของพยาบาลเวชปฏิบัติชุมชนเพื่อส่งเสริมการดูแลผู้ป่วย วัณโรคปอดที่บ้านโดยเน้นครอบครัวเป็นศูนย์กลาง. วารสารมหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ ปีที่ 22 ฉบับที่ 43-44 กรกฎาคม - ธันวาคม 2561
สมัญญา มุขอาษา. (2558). การศึกษาผลของโปรแกรมสร้างเสริมสุขภาพโดยการประยุกต์ ทฤษฎีการสร้างพลังอำนาจในผู้ป่วยวัณโรคปอดเสมหะบวกรายใหม่ .วารสารมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (DOI number 10.14457/TU.the.2015.1267)
