รูปแบบการพัฒนาศักยภาพแกนนำชุมชนในการเฝ้าระวังโรควัณโรค โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกุงเก่า อำเภอท่าคันโท
คำสำคัญ:
แกนนำชุมชน, การเฝ้าระวัง, โรควัณโรคบทคัดย่อ
การศึกษานี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาความรอบรู้และความเข้าใจในการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุม โรควัณโรคในชุมชน แกนนำชุมชนและศึกษารูปแบบการพัฒนาศักยภาพแกนนำชุมชนในการเฝ้าระวังโรควัณโรค โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกุงเก่า อำเภอท่าคันโท มีระยะเวลาในการศึกษาระหว่าง เดือนพฤศจิกายน 2567 ถึง เดือน มกราคม 2568 รวม 3 เดือน กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ตัวแทนแกนนำชุมชนในการเฝ้าระวังโรควัณโรค โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกุงเก่า อำเภอท่าคันโท จำนวน 55 คน เก็บข้อมูลจากแบบสอบถาม วิเคราะห์ข้อมูล โดยการวิเคราะห์เชิงเนื้อหา (Content Analysis) ความถี่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และ Dependent t – test
ผลการศึกษา พบว่า ความรอบรู้และความเข้าใจ การเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุม โรควัณโรคในชุมชน แกนนำชุมชนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกุงเก่า อำเภอท่าคันโท พบว่า โดยรวมและรายด้าน ก่อนการดำเนินงาน อยู่ในระดับปานกลาง หลังการดำเนินงาน อยู่ในระดับมากที่สุด การเปรียบเทียบความรอบรู้และความเข้าใจในการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุม โรควัณโรคในชุมชน แกนนำชุมชน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกุงเก่า อำเภอท่าคันโท ก่อนและหลังการดำเนินงาน พบว่า มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .05 โดยที่หลังการดำเนินงาน ความรอบรู้ในการเฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุม โรควัณโรคในชุมชน แกนนำชุมชน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกุงเก่า อำเภอท่าคันโท มีค่าคะแนนเฉลี่ยมากกว่าก่อนการดำเนินการ
References
กองวัณโรค กรมควบคุมโรค.(2564). แนวทางการควบคุมวัณโรคประเทศไทย พ.ศ. 2564. กรุงเทพ: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์์ดีีไซน์.
กองวัณโรค กรมควบคุมโรค. (2567). สถานการณ์และผลการดำเนินงานควบคุมวัณโรคของประเทศไทยปี พ.ศ. 2562 – 2566. กรุงเทพ: สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์.
กรมควบคุมโรค. สำนักวัณโรค.(2561). แนวทางการควบคุมวัณโรคประเทศไทย พ.ศ. 2561 กรุงเทพฯ : สำนักวัณโรค กรมควบคุมโรค.
สุธิดา อิสระ อรสา กงตาล (2563). การพัฒนาแนวทางการเฝ้าระวัง ป้องกัน และควบคุมวัณโรคในชุมชนเขตเมือง กรณีศึกษาในชุมชนของเทศบาลนครขอนแก่น อำเภอเมือง จังหวัดขอนแก่น. วารสารพยาบาลสงขลานครินทร์ ปีที่ 40 ฉบับที่ 2 เมษายน - มิถุนายน 2563 หน้า 148-162
อัญชลี มงกุฎทอง เชิดพงษ์ ทองสุข แดนสรวง วรรณวงษ์สอน.(2565). การพัฒนารูปแบบการควบคุมโรควัณโรคปอดด้วยการมีส่วนร่วมของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน. รายงานการเฝ้าระวังทางระบาดวิทยาประจำสัปดาห์ปีที่ 53 ฉบับที่ 8 : 4 มีนาคม 2565.
ดวงใจ ไทยวงษ์ กรรณิการ์ ตฤณวุฒิพงษ์ สุวัฒนา อ่อนประสงค์.(2565). การพัฒนารูปแบบการเสริมสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับการป้องกันควบคุมวัณโรคโดยหมอประจำบ้านของอำเภอซำสูง จังหวัดขอนแก่น. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 ขอนแก่น. ปีที่ 29 ฉบับที่ 3 กันยายน - ธันวาคม 2565. 111 – 30
รุ่งธรรม ม่วงจันทร์.(2562). การพัฒนาระบบเฝ้าระวังและป้องกันโรควัณโรคปอดในชุมชน ตำบลคำสร้างเที่ยงอำเภอสามชัย จังหวัดกาฬสินธุ์. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน. ปีที่ 4 ฉบับที่ 1 มกราคม – เมษายน 2562 1-10
กองวัณโรค กรมควบคุมโรค. 2563. คู่มืออบรมพัฒนาศักยภาพ ผู้ปฏิบัติงานวัณโรค. สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์ พิมพ์ครั้งที่ 1 กันยายน 2563
กลุ่มนวัตกรรมและวิจัย กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม กรมควบคุมโรค. 2563. แนวทางการดำเนินงานฝ้าระวัง ป้องกัน ควบคุมวัณโรคในบุคลากรที่ปฏิบัติงานของสถานพยาบาล. กลุ่มนวัตกรรมและวิจัย กองโรคจากการประกอบอาชีพและสิ่งแวดล้อม กรมควบคุมโรค. 2563