ผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนาทุ่ง ตำบลกุดประทาย อำเภอเดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี
คำสำคัญ:
โปรแกรม, พฤติกรรมการดูแลตนเอง, ผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้บทคัดย่อ
การวิจัยแบบกึ่งทดลองครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนาทุ่ง ตำบลกุดประทาย อำเภอเดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี กลุ่มตัวอย่างแบ่งเป็น 2 กลุ่ม ๆ ละ 57 คน รวม 114 คน กลุ่มทดลอง คือ ผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนาทุ่ง ตำบลกุดประทาย อำเภอเดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี กลุ่มเปรียบเทียบ คือ ผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโนนกอย ตำบลกุดประทาย อำเภอเดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี โดยกลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมเป็นระยะเวลา 12 สัปดาห์ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม 2 ครั้ง ก่อนและหลังการทดลอง ระหว่างวันที่ 3 ตุลาคม 2567 ถึงวันที่ 3 มกราคม 2568 เปรียบเทียบผลต่างของคะแนนเฉลี่ยของตัวแปรภายในกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบโดยใช้สถิติ paired t-test และระหว่างกลุ่มโดยใช้สถิติ Independent t-test กำหนดนัยสำคัญที่ระดับ 0.05
ผลการศึกษาพบว่า หลังการทดลองผลต่างค่าเฉลี่ยของคะแนนความรู้เกี่ยวกับโรคเบาหวาน ทัศนคติเกี่ยวกับโรคเบาหวาน ความตั้ใจในการดูแลตนเอง แรงสนับสนุนทางสังคมในการดูแลตนเอง การรับรู้ความสามารถของตนในการดูแลตนเอง และพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ของกลุ่มทดลองสูงกว่าก่อนการทดลองและสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 จากผลการทดลองแสดงว่าโปรแกรมที่พัฒนาขึ้นสามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลนาทุ่ง ตำบลกุดประทาย อำเภอเดชอุดม จังหวัดอุบลราชธานี ได้ผลตามวัตถุประสงค์ที่ตั้งไว้
References
International Diabetes Federation. (2021). IDF Diabetes Atlas (10th ed.). International Diabetes Federation. https://diabetesatlas.org
Thepsatitporn, S., Angkurawaranon, C., & Wisetborisut, A. (2019). Diabetes and Hypertension in Thai Patients: Impact on health-related quality of life. PLoS ONE, 14(9), e0223054. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0223054
Kritmetapak, K., Pongchaiyakul, C., & Kritmetapak, A. (2020). Factors associated with poor glycemic control in type 2 diabetes mellitus patients in primary care clinics in Thailand. Journal of Diabetes Research, 2020, 1-9. https://doi.org/10.1155/ 2020/6095845
สุภาพร สุวรรณรัตน์ และคณะ. (2561). ผลของโปรแกรมการส่งเสริมพฤติกรรมการดูแลตนเองในผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้. วารสารพยาบาลศาสตร์, 36(1), 45-57.
วรรณา จันทร์ขาว. (2562). การพัฒนาโปรแกรมการให้ความรู้และการปรับพฤติกรรมเพื่อส่งเสริมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดไม่ได้. วารสารการพยาบาล, 38(2), 22-34.
ชูชัย พงศ์อัคราชัย และคณะ. (2564). ผลของโปรแกรมการดูแลตนเองที่เน้นการมีส่วนร่วมของครอบครัวในผู้ป่วยเบาหวาน. วารสารวิจัยทางวิทยาศาสตร์สุขภาพ, 14(4), 289-300.
นงลักษณ์ ทองสัมฤทธิ์. (2563). ผลของโปรแกรมการให้ความรู้ร่วมกับการให้คำปรึกษาในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2. วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพชุมชน, 18(3), 65-75.
García-Hernández, L., Valverde, M., & Sánchez, F. (2020). The effect of self-care training programs on glycemic control in type 2 diabetes patients: A randomized controlled trial. Journal of Clinical Nursing, 29(5-6), 1054-1063. https://doi.org/ 10.1111/jocn.15109
Powers, M. A., Bardsley, J., Cypress, M., Duker, P., Funnell, M. M., Fischl, A. H., & Vivian, E. (2017). Diabetes self-management education and support in type 2 diabetes: A joint position statement of the American Diabetes Association, the American Association of Diabetes Educators, and the Academy of Nutrition and Dietetics. Diabetes Care, 40(10), 1409-1419. https://doi.org/10.2337/dci17-0025
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี. (2566). รายงานสถิติผู้ป่วยเบาหวานในจังหวัดอุบลราชธานี ปี 2566. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี.
American Diabetes Association. (2020). Standards of medical care in diabetes—2020. Diabetes Care, 43(Supplement 1), S1-S212. https://doi.org/10.2337/dc20-S001
Wongkietkachorn, K., Ruangkriengsin, D., & Niyomsin, L. (2018). Glycemic control and related factors among type 2 diabetes patients in rural Thailand: A cross-sectional study. Journal of Community Health, 43(3), 432-439. https://doi.org/10.1007/s10900-017-0434-4
ปริมประภา ก้อนแก้ว, บุญฤทธิ์ วงศ์เชวงทรัพย์, ปัทมา สุพรรณกุล, และ กู้เกียรติ ก้อนแก้ว. (2564). ผลของโปรแกรมการตรวจน้ำตาลปลายนิ้วของชุมชนต่อการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลไม่ได้. วารสารวิชาการสาธารณสุข, 30(5), 861-870.
