การเปรียบเทียบลักษณะทางคลินิกและผลการรักษาภาวะเลือดเป็นกรดคีโตนจากเบาหวานในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 และ 2 ในโรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราช

บทคัดย่อ

     การศึกษาย้อนหลัง (Retrospective study) ในผู้ป่วยภาวะเลือดเป็นกรดคีโตนจากเบาหวานชนิดที่ 1 และ 2 ที่มีอายุมากกว่าหรือเท่ากับ 15 ปี เข้ารับการรักษาที่โรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราช ระหว่างวันที่ 1 มิถุนายน 2562 ถึง 30 มิถุนายน 2565 รวบรวมข้อมูลจากแฟ้มประวัติผู้ป่วยในในผู้ที่ได้รับวินิจฉัยภาวะเลือดเป็นกรดคีโตนจากเบาหวาน หรือภาวะ Euglycemic diabetes ketoacidosis (ระดับคีโตนในเลือด ≥ 3 mmol/L หรือระดับคีโตนในปัสสาวะ ≥ 2+ และมี pH ≤ 7.3 หรือ serum bicarbonate ≤ 18 mmol/L และอาจพบ anion gap ≥ 10 mmol/L) การวิจัยนี้ได้รับอนุมัติจากคณะกรรมการจริยธรรมการวิจัยในมนุษย์ โรงพยาบาลพระนารายณ์มหาราช
     ผลการวิจัย : ผู้ป่วยทั้งหมด 156 ราย เป็นผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 จำนวน 36 ราย และเบาหวานชนิดที่ 2 จำนวน 120 ราย พบว่า ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 มีอายุเฉลี่ย ดัชนีมวลกายมากกว่าผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 มีระดับน้ำตาลในเลือดเฉลี่ยแรกรับสูงกว่าผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (554.58 ± 214.37 มก./ดล. เปรียบเทียบกับ 437.02 ± 198.35 มก./ดล. ตามลำดับ) ผลการตรวจทางห้องปฏิบัติการอื่นไม่แตกต่างกัน โดยสาเหตุของการเกิดภาวะเลือดเป็นกรดจากคึโตนที่พบมากที่สุดในทั้งสองกลุ่มคือภาวะติดเชื้อ ในด้านการรักษา พบว่า ปริมาณสารน้ำและปริมาณอินซูลินที่ได้รับทางหลอดเลือดทั้งสองกลุ่มไม่แตกต่างกัน แต่ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 ได้รับปริมาณโพแทสเซียมมากกว่า ขณะที่ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ได้รับปริมาณ NaHCO3 มากกว่า สำหรับระยะเวลาการหายจากภาวะเลือดเป็นกรดคีโตนจากเบาหวานในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 คือ 45.36 ± 33.12 ชั่วโมงไม่แตกต่างกับผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ซึ่งใช้เวลา 52.8 ± 30.24 ชั่วโมง แต่ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 ใช้ระยะเวลานอนโรงพยาบาล 6.03 ± 2.96 วัน มากกว่าผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 ที่ใช้ระยะเวลา 5.44 ± 2.79 วันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p-value 0.039) ในส่วนภาวะแทรกซ้อน ผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 พบภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำหลังการรักษามากกว่าผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ แต่อัตราการเสียชีวิตไม่แตกต่างกันในทั้งสองกลุ่ม