Factors Influencing Liver Fluke Disease Preventive Behaviors among the Population of Phibun Mangsahan District, Ubon Ratchathani Province
Keywords:
Factors, Behavior, Liver Fluke DiseaseAbstract
This survey research by cross-sectional study aimed to examine the factors influencing liver fluke disease preventive behaviors among the population of Phibun Mangsahan District, Ubon Ratchathani Province. The sample consisted of 372 individuals. Data were collected using a researcher-developed questionnaire between July 1, 2024 and September 30, 2024. Data were analyzed using descriptive statistics, including frequency, percentage, mean, standard deviation, median, 25th percentile, and 75th percentile. Pearson’s correlation coefficient was used to assess the relationships between individual variables, and stepwise multiple regression analysis was applied to determine the factors influencing preventive behaviors, with the level of statistical significance set at 0.05.
The results revealed that knowledge about liver fluke disease, perceived severity of the disease, and attitudes toward liver fluke disease were statistically significant predictors of preventive behaviors. These three factors together explained 79.1% of the variance in preventive behaviors (R² = 0.791, Adjusted R² = 0.791, SEest = 1.884, F = 468.300, p < 0.001).
References
International Agency for Research on Cancer (IARC). Schistosomes, liver flukes and Helicobacter pylori. IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans. Vol. 61. Lyon: IARC; 1994.
กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. รายงานประจำปี 2563 กรมควบคุมโรค. นนทบุรี: กรมควบคุมโรค; 2564 [เข้าถึงเมื่อ 28 มี.ค. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://ddc.moph.go.th/uploads/ckeditor2/dcd/files/AnnualReport2023_DCD_2nd.pdf
มหาวิทยาลัยมหิดล, คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล. พยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี [อินเทอร์เน็ต]. กรุงเทพฯ: คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล; 2565 [เข้าถึงเมื่อ 28 มี.ค. 2568]. เข้าถึงได้จาก: https://www.si.mahidol.ac.th/th/healthdetail.asp?aid=779
สำนักงานพัฒนานโยบายสุขภาพระหว่างประเทศ. สถานการณ์โรคไม่ติดต่อเรื้อรัง: โรคมะเร็งตับและท่อน้ำดีในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: IHPP; 2565. เข้าถึงได้จาก: https://www.hiso.or.th
มูลนิธิมะเร็งท่อน้ำดี. สถิติผู้ป่วยพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีในประเทศไทย. ขอนแก่น: CCA; 2566. เข้าถึงได้จาก: https://cca.in.th/wpth/key-statistics
นาถยา ขุนแก้ว, อารี บุตรสอน. ปัจจัยทำนายการปฏิบัติงานป้องกันและควบคุมโรคพยาธิใบไม้ตับของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารศูนย์อนามัยที่ 9. 2565;16(3):39–49.
สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 จังหวัดขอนแก่น. สรุปผลการดำเนินงานโครงการกำจัดโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดีถวายเป็นพระราชกุศลแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นครองราชย์ครบ 70 ปีในพุทธศักราช 2559 พร้อมทั้งสมเด็จพระนางเจ้าฯ. ขอนแก่น: สคร. 7; 2560.
อังษณา ยศปัญญา. ความชุกพยาธิใบไม้ตับ พฤติกรรมสุขภาพของประชาชนในการป้องกันควบคุมโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี และปัจจัยที่มีผลต่อการเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี จังหวัดเลย ปี 2556. ขอนแก่น: สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 6; 2556.
ถาวร ทุมสะกะ, สุชาดา ภัยหลีกลี้. ความรู้ ความเชื่อและพฤติกรรมที่มีความสัมพันธ์กับการเกิดโรคพยาธิใบไม้ตับของประชาชน. วารสารการพัฒนาสุขภาพชุมชน มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 2558;3(4):481–94.
สำนักงานสาธารณสุขอำเภอพิบูลมังสาหาร. รายงานอุบัติการณ์ของโรคมะเร็งตับและมะเร็งท่อน้ำดี. อุบลราชธานี: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดอุบลราชธานี; 2566.
Kelley K, Maxwell SE. Sample size for multiple regression: Obtaining regression coefficients that are accurate, not simply significant. Psychol Methods. 2003;8(3):305–21.
Cohen J. Statistical Power Analysis for the Behavioral Sciences. 2nd ed. Hillsdale, NJ: Lawrence Erlbaum Associates; 1988.
ศศิธร เจริญประเสริ ณัฐพันธ์ จันสมุทร และ พุทธิไกร ประมวล (2565) ปัจจัยที่มีผลต่อการติดเชื้อซ้ำโรคพยาธิใบไม้ตับของประขาชนจังหวัดศรีสะเกษและประสิทธิผลของการใช้ E Book ในการเพิ่มความรู้และทัศนคติในการป้องกันโรคพยาธิใบไม้ตับ.วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพศรีสะกษ ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 ประจำดือน กันยายน -ธันวาคม 2565.
สรญา แก้วพิทูลย์ และ คณะ (2556) ศึกษาความชุกของพยาธิใบไม้ตับออพิสทอร์คิส วิเวอร์รินิ ด้วยวิธีคาโตติคสเมียร์ และศึกษาความรู้ ทัศนคติ และการปฏิบัติตัวต่อการป้องกันควบคุมโรคพยาธิใบไม้ตับของประชากรในจังหวัดสุรินทร์. วารสาร โรงพยาบาลสกลนคร ปีที่ 21 ฉบับที่ 3 กันยายน - ธันวาคม 2561.
