การพัฒนารูปแบบการพยาบาลทางไกลสำหรับผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลเคียนซา จังหวัดสุราษฎร์ธานีต่อพฤติกรรมการดูแลสุขภาพและระดับน้ำตาลสะสมในเลือด (HbA1c)
คำสำคัญ:
การพัฒนารูปแบบ, การพยาบาลทางไกล, ผู้สูงอายุ, โรคเบาหวานชนิดที่ 2บทคัดย่อ
การวิจัยเชิงปฏิบัติการแบบมีส่วนร่วม (Participatory Action Research: PAR) วัตถุประสงค์เพื่อพัฒนารูปแบบการพยาบาลทางไกลสำหรับผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 โรงพยาบาลเคียนซา จังหวัด สุราษฎร์ธานี ประชากร ประกอบด้วย เชิงคุณภาพ ได้แก่ ทีมสหวิชาชีพและภาคีเครือข่ายชุมชน จำนวน 16 คน เชิงปริมาณ ได้แก่ ผู้สูงอายุที่ได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 จำนวน 20 คน เก็บรวบรวมข้อมูลแบบผสมผสาน ทั้งข้อมูลเชิงปริมาณและเชิงคุณภาพ เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย 1) เครื่องมือที่ใช้ในการดำเนินการวิจัย ได้แก่ แนวคำถามการสนทนากลุ่ม เชิงปริมาณได้แก่ แบบเก็บข้อมูลทั่วไป แบบสอบถามพฤติกรรมการดูแลสุขภาพ วิเคราะห์ข้อมูลเชิงปริมาณโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา เปรียบเทียบก่อนหลังพัฒนาด้วย t-test ข้อมูลเชิงคุณภาพ ใช้วิเคราะห์เนื้อหา
ผลการวิจัยพบว่า 1) ภายหลังการใช้รูปแบบการพยาบาลทางไกล ผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 มีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพ อยู่ในระดับสูง (Mean = 3.90 SD = .43) ซึ่งเพิ่มขึ้นจากก่อนใช้รูปแบบการพยาบาลทางไกลสำหรับผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 และ 2) ภายหลังการใช้รูปแบบการพยาบาลทางไกล ผู้สูงอายุโรคเบาหวานชนิดที่ 2 มีระดับน้ำตาลสะสมในเลือด (HbA1c) ลดลง (Mean = 7.75 SD = .91) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
เอกสารอ้างอิง
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2562 (Clinical Practice Guideline for Diabetes 2017). กรุงเทพฯ: สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย; 2562.
กลุ่มยุทธศาสตร์แผนและประเมินผล กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. รายงานประจำปี 2563. สำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไซน์; 2563.
อรพินท์ สีขาว. การจัดการโรคเบาหวาน : มิติของโรคและบทบาทพยาบาล. สมุทรปราการ: โครงการสำนักพิมพ์ มหาวิทยาลัยหัวเฉียวเฉลิมพระเกียรติ; 2558.
International Diabetes Federation. IDF Diabetes Atlas. 9th Edition, Brussels; 2019. from https://www.diabetesatlas.org
World Health Organization (WHO). Impact of Covid-19 Pandemic on Small and Medium-Sized Enterprises (SMEs) in Azerbaijan;2021. From https://covid19.who.int/region/euro/country/az
กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. รายงานประจำปี 2564. กองโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค; 2564.
สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย ในพระราชูปถัมภ์สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี สมาคมต่อมไร้ท่อแห่งประเทศไทย กรมการแพทย์ และสำนักงานหลักประกันสุขภาพ. แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน 2560. ปทุมธานี: ร่มเย็น มีเดีย; 2560.
American Diabetes Association. Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes 2018. Diabetes Care. 2018; 41, S13-S27. from https://doi.org/10.2337/dc18-S002.
Esposito, K., Maiorino, M. I., Ceriello, A., & Giugliano, D. Prevention and control of type 2 diabetes by Mediterranean diet: A systematic review. Diabetes Research and Clinical Practice. 2010; 89(2), 97-102.
Oliveira, C., Simões, M., Carvalho, J., & Ribeiro, J. (2012). Combined exercise for people with type 2 diabetes mellitus: A systematic review. Diabetes Research and Clinical Practice. 2012; 98(2), 187-198.
จิตานันท์ เหล่าศิริไพศาล. การออกกำลังกายในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2. ธรรมศาสตร์เวชสาร. 2555; 12(2), 382-390.
ฐานข้อมูล HDC. (2566). อัตราการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด. [อินเตอร์เน็ต]. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 10 กันยายน พ.ศ. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://hdcservice.moph.go.th/hdc/main/search.php
Tupanich, W., Chaiyalap, S., & Chaiyalap, K. Problems and needs of older adults living in urban area Bangkok metropolitan. Vajira Medical Journal: Journal of Urban Medicin; 2019. 63 Suppl, S83-S92. [In Thai].
กองการต่างประเทศสำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข. แผนปฏิบัติการด้านสุขภาพโลกของประเทศไทย พ.ศ. 2564-2570. กระทรวงสาธารณสุข; 2564.
จินตนา อาจสันเที๊ยะ, สุนันท์ ลี้อิสสรพงษ์, และ พัชนี ธรรมวัฒนานุกูล. การศึกษาพยาบาล แห่งอนาคตในยุคพลิกโฉมจากสถานการณ์การแพร่ระบาดโคโรนาไวรัส 2019. วารสารการ พยาบาลและสุขภาพ สสอท. 2565; 4(2). 1-11.
Kanfer, F. H., & Gaelick-Buys, L. Self-management methods. In F. Kanfer & A. Goldtein (Eds.), Helping people change: A text book of methods. (4th ed.). New York: Pergamonpress; 1991.
สภาการพยาบาล. แนวทางการพยาบาลทางไกล (Tele-Nursing). ราชกิจจานุเบกษา. 2564; 138(33), 49-51.
ดวน จินเหมย, สมใจ ศิระกมลและฐิติณัฏฐ์ อัคคะเดชอนันต์. ความพึงพอใจในงานพฤติกรรมการเสริมสร้างพลังอำนาจของผู้นำและความผูกพันในงานของพยาบาลในโรงพยาบาลตติยภูมิ คุนหมิงสาธารณรัฐประชาชนจีน. พยาบาลสาร. 2563; 47(1): 414-427.
AkbariRad M, Dehghani M, Sadeghi M, Torshizian A, Saeedi N, Sarabi M, et al. (2023). The Effect of Telenursing on Disease Outcomes in People with Type 2 Diabetes Mellitus: A Narrative Review. Journal of Diabetes Research [Internet] 2023 [cited 2025 Feb 13]; 7:1-13. Available from: https://doi.org/10.1155/2023/4729430
ศิวพร อึ้งวัฒนา. ผลของโปรแกรมการจัดการตนเองผ่านการพยาบาลทางไกล ต่อพฤติกรรมสุขภาพของผู้ที่มีภาวะเบาหวาน ควบคุมไม่ได้ในชุมชน. บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยเชียงใหม่; 2566.
ทรงกรฎ ศฤงคาร. ผลของโปรแกรมส่งเสริมการจัดการตนเองและครอบครัวต่อพฤติกรรมการควบคุมระดับน้ำตาลและระดับน้ำตาลสะสมในเลือดของผู้ป่วยโรคเบาหวานชนิดที่ 2. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล. 2565; 38(1), 86-96.
นิยม ประโกสันตัง. ผลของการใช้รูปแบบการพยาบาลทางไกลกับการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดของผู้ป่วยเบาหวาน ชนิดที่ 2. วารสารวิจัยและพัฒนานวัตกรรมทางสุขภาพ. 2567; 5(2), 100-111.
วริศรา สูงสุมาลย์. การพัฒนาระบบบริการแพทย์ทางไกล (Telemedicine) คลินิกโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรงพยาบาลศรีวิไล อำเภอศรีวิไล จังหวัดบึงกาฬ. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดบึงกาฬ; 2567.
