ผลของการมีส่วนร่วมและการเสริมพลังในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันโรคเลปโตสไปโรซีสของประชาชนกลุ่มเสี่ยงตำบลห้วยติ๊กชู อำเภอภูสิงห์ จังหวัดศรีสะเกษ
คำสำคัญ:
การมีส่วนร่วม , การเสริมพลัง , โรคเลปโตสไปโรซีส , ประชาชนกลุ่มเสี่ยงบทคัดย่อ
การวิจัยแบบกึ่งทดลองครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของการมีส่วนร่วมและการเสริมพลังในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันโรคเลปโตสไปโรซีสของประชาชนกลุ่มเสี่ยงตำบลห้วยติ๊กชู อำเภอภูสิงห์ จังหวัดศรีสะเกษ กลุ่มตัวอย่างแบ่งเป็น 2 กลุ่ม ๆ ละ 24 คน รวม 48 คน คือ กลุ่มทดลอง คือ ประชาชนกลุ่มเสี่ยงตำบลห้วยติ๊กชู อำเภอภูสิงห์ จังหวัด ศรีสะเกษ กลุ่มเปรียบเทียบ คือ ประชาชนกลุ่มเสี่ยงตำบลตะเคียนราม อำเภอภูสิงห์ จังหวัดศรีสะเกษ โดยกลุ่มทดลองได้รับโปรแกรมที่สร้างขึ้นเป็นระยะเวลา 12 สัปดาห์ กลุ่มเปรียบเทียบได้รับโปรแกรมปกติ เก็บรวบรวมข้อมูลโดยใช้แบบสอบถาม 2 ครั้ง ก่อนและหลังการทดลอง ระหว่างวันที่ 10 มกราคม 2568 ถึงวันที่ 10 เมษายน 2568 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนานำเสนอด้วยค่าร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน มัธยฐาน เปอร์เซนต์ไทล์ที่ 25 และ 75 เปรียบเทียบผลต่างของคะแนนเฉลี่ยของตัวแปรภายในกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบโดยใช้สถิติ paired t-test และระหว่างกลุ่มโดยใช้สถิติ Independent t-test กำหนดนัยสำคัญที่ระดับ 0.05
ผลการศึกษาพบว่า หลังการทดลองผลต่างคะแนนเฉลี่ยของความรู้เรื่องโรคเลปโตสไปโรซีส ทัศนคติการป้องกันโรคเลปโตสไปโรซีส การรับรู้โอกาสเสี่ยงของโรคเลปโตสไปโรซีส การรับรู้ความรุนแรงของโรคเลปโตสไปโรซีส การรับรู้ประโยชน์ของการป้องกันโรคเลปโตสไปโรซีส การรับรู้อุปสรรคของการป้องกันโรคเลปโตสไปโรซีส แรงสนับสนุนทางสังคม และพฤติกรรมการป้องกันโรคเลปโตสไปโรซีสของกลุ่มทดลองสูงกว่าก่อนการทดลองและสูงกว่ากลุ่มเปรียบเทียบอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
เอกสารอ้างอิง
สำนักระบาดวิทยา. (2566). รายงานสถานการณ์โรคเลปโตสไปโรซีสในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
ปริญญา ชำนาญกิจ. (2562). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการป้องกันโรคติดต่อ: แนวทางการประยุกต์ใช้ในประเทศไทย. วารสารการส่งเสริมสุขภาพ, 12(2), 45-56.
สมชาย ภูมินิยม. (2563). การเสริมพลังชุมชนเพื่อลดความเสี่ยงของโรคติดเชื้อในพื้นที่ชนบท. วารสารวิจัยสาธารณสุข, 24(3), 89-101.
สำนักส่งเสริมสุขภาพ. (2564). แนวทางการสร้างชุมชนเข้มแข็งในการป้องกันโรคติดเชื้อ. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
สำนักส่งเสริมสุขภาพ. (2563). การมีส่วนร่วมและการเสริมพลังของชุมชนในการป้องกันโรคติดเชื้อ. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
กรมควบคุมโรค. (2564). รายงานสถานการณ์โรคเลปโตสไปโรซีสในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: สำนักควบคุมโรคติดต่อ กระทรวงสาธารณสุข.
สำนักระบาดวิทยา. (2566). รายงานสถานการณ์โรคเลปโตสไปโรซีสในประเทศไทย. กรุงเทพฯ: กระทรวงสาธารณสุข.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ. (2566). สถานการณ์โรคเลปโตสไปโรซีสในจังหวัดศรีสะเกษ ประจำปี 2566. ศรีสะเกษ: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดศรีสะเกษ.
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านนกยูงทอง. (2567). รายงานสถานการณ์โรคเลปโตสไปโรซีสในอำเภอภูสิงห์ จังหวัดศรีสะเกษ. ศรีสะเกษ: โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านนกยูงทอง.
Lemeshow S, Hosmer D.W, & Klar J. Jr. Adequacy of Sample Size in Health Studies. New York: John Wiley & Sons Inc; 1990.
ทองคำ อินตะนัย. (2567). ผลของโปรแกรมการสนับสนุนทางสังคมและการมีส่วนร่วมในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันโรคเลปโตสไปโรซีสของประชาชน ตำบลโคกตาล อำเภอภูสิงห์ จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน, 9(5), 725-732.
อนุลักษณ์ แก้วคูณอก. (2567). การศึกษาพฤติกรรมการป้องกันโรคเลปโตสไปโรซีสของประชากรกลุ่มเสี่ยง. วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพศรีสะเกษ, 3(2), 80-89.
ปฐมพร พริกชู และ นัจมี หลีสหัด. (2563). การพัฒนาแนวทางการป้องกันและควบคุมโรคเลปโตสไปโรซีสในพื้นที่ตลาดชุมชนเมือง ตำบลทับเที่ยง อำเภอเมือง จังหวัดตรัง. วารสารสาธารณสุขล้านนา, 19(1), 49-61.
มยุรี สมิมะโรง. (2565). รูปแบบการป้องกันและควบคุมโรคเลปโตสไปโรซีสของประชาชนในเขตรับผิดชอบโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหว้าน อำเภอปรางค์กู่ จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพศรีสะเกษ, 1(1), 29-40.
สุมลรัตน์ ขนอม. (2568). การพัฒนาแนวทางการเฝ้าระวังและควบคุมโรคเลปโตสไปโรซีสโดยใช้ชุมชนเป็นฐานในพื้นที่เสี่ยงจังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวิจัยระบบสาธารณสุข, 12(2), 112–120.
ชโยมนต์ ดอกพอง, ปิยะดา สอนพูด, เจนจิรา ดินฮูเซ็น, ศศิภา เตชะบูรณ์, และณัฐชัย ศรีสวัสดิ์. (2567). สถานการณ์และการวินิจฉัยโรคเลปโตสไปโรซีสที่โรงพยาบาลขุขันธ์ จังหวัดศรีสะเกษ เดือนตุลาคม 2562 ถึงเดือนตุลาคม 2566. วารสารวิจัยและพัฒนาสุขภาพศรีสะเกษ, 3(1), 91–100.
ปราโมทย์ เกิดผล. (2567). ประสิทธิผลของโปรแกรมการเรียนรู้ต่อพฤติกรรมการป้องกันโรคฉี่หนูของเกษตรกรกลุ่มเสี่ยงในชุมชน. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน, 9(6), 60–67.
ชุติมา เกษมศานติ์. (2562). ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันโรคเลปโตสไปโรซีสของประชาชนในอำเภอกันทรลักษ์ จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารวิจัยและส่งเสริมสุขภาพภาคตะวันออกเฉียงเหนือ, 6(3), 88–96.
สุชาดา แสงทอง. (2563). การศึกษาพฤติกรรมเสี่ยงและการรับรู้ของประชาชนเกี่ยวกับโรคเลปโตสไปโรซีสในเขตเมือง จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารสาธารณสุขชุมชน, 15(4), 77–85.
อรัญญา ศรีสุวรรณ. (2564). ผลของการใช้สื่อสุขศึกษาในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการป้องกันโรคฉี่หนูของแรงงานนอกระบบในเขตพื้นที่เสี่ยง. วารสารส่งเสริมสุขภาพไทย, 19(2), 130–138.
ธนพร วัฒนสุวรรณ. (2565). การมีส่วนร่วมของชุมชนในการควบคุมโรคเลปโตสไปโรซีส: กรณีศึกษาอำเภอพิบูลมังสาหาร จังหวัดอุบลราชธานี. วารสารการวิจัยและพัฒนาระบบสุขภาพ, 5(1), 51–60.
สมบัติ อุดมศักดิ์. (2561). การประเมินผลโครงการควบคุมโรคเลปโตสไปโรซีสในพื้นที่ลุ่มน้ำชีตอนล่าง. วารสารวิจัยด้านสาธารณสุข, 10(2), 42–50.
ณัฐพล รัตนบุญ. (2562). ผลของการอบรมเรื่องโรคเลปโตสไปโรซีสต่อความรู้และพฤติกรรมของอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านในจังหวัดศรีสะเกษ. วารสารพยาบาลศาสตร์และสุขภาพ, 13(1), 102–110.
ประสิทธิ์ มณีวรรณ. (2563). การพัฒนาเครือข่ายสุขภาพชุมชนในการเฝ้าระวังโรคเลปโตสไปโรซีสในพื้นที่เสี่ยงอำเภอกันทรารมย์ จังหวัดศรีสะเกษ. วารสารพัฒนาสุขภาพชุมชน, 21(3), 155–164.
