การพัฒนารูปแบบการลดบริโภคเค็มในกลุ่มสงสัยป่วยโรคความดันโลหิตสูง ตำบลแคน อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์

บทคัดย่อ

     การวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) นี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและประเมินผลรูปแบบการลดบริโภคเค็มในกลุ่มสงสัยป่วยโรคความดันโลหิตสูง ตำบลแคน อำเภอสนม จังหวัดสุรินทร์ ดำเนินการระหว่างเดือนมกราคม ถึง มิถุนายน 2568 โดยใช้วงจร PAOR ของ Kemmis และ McTaggart กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยผู้มีส่วนได้เสียในชุมชน 12 คน และกลุ่มสงสัยป่วย 20 คน เครื่องมือวิจัยได้แก่ แนวทางการสนทนากลุ่ม แบบบันทึกข้อมูล เครื่องตรวจวัดความเค็ม และเครื่องวัดความดันโลหิต ซึ่งผ่านการตรวจสอบคุณภาพแล้ว ดำเนินการตามวงจร PAOR ข้อมูลเชิงปริมาณวิเคราะห์ด้วยสถิติเชิงพรรณนาและ Paired-T test ส่วนข้อมูลเชิงคุณภาพวิเคราะห์เชิงเนื้อหา

     ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการลดการบริโภคเค็มในกลุ่มสงสัยป่วยโรคความดันโลหิตสูงมี 4 แนวทางหลัก ได้แก่ การให้ความรู้ที่เข้าถึงง่าย การส่งเสริมทักษะการปรุงอาหารลดเค็ม การสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อต่อการลดเค็ม และการติดตามเสริมแรงจูงใจอย่างต่อเนื่อง โดยมีแผนปฏิบัติการ 3 เดือน ผลการประเมินหลังการดำเนินการ พบว่า ค่าเฉลี่ยความรู้เกี่ยวกับการบริโภคเกลือและโซเดียมเพิ่มขึ้น (p=0.001) ระดับความเค็มของอาหารที่บริโภคลดลง (p<0.001) และที่สำคัญที่สุดคือค่าความดันโลหิตตัวบนลดลงเฉลี่ย 14.21 mmHg และตัวล่างลดลงเฉลี่ย 7.11 mmHg (p<0.001) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ