ความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันการพลัดตกหกล้มของผู้ดูแลผู้สูงอายุกับพฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้มและการทรงตัวของผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยง ตำบลท่าพระยา อำเภอนครชัยศรีจังหวัดนครปฐม
คำสำคัญ:
ความรอบรู้ด้านสุขภาพ, พฤติกรรมป้องกันการล้มบทคัดย่อ
การศึกษาเชิงสำรวจแบบตัดขวาง โดยศึกษาในผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยงต่อการหกล้มและผู้ดูแล โดยมีวัตถุประสงค์ของการวิจัยเพื่อ 1) ศึกษาระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันการพลัดตกหกล้มของผู้ดูแลผู้สูงอายุ 2) ศึกษาพฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้มและการทรงตัวของผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยง และ 3) ศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันการพลัดตกหกล้มของผู้ดูแลผู้สูงอายุกับพฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้มและการทรงตัวของผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยง
ผลการศึกษา พบว่า ระดับความรอบรู้ด้านสุขภาพโดยรวมทุกด้าน ได้แก่ ด้านความรู้ ความเข้าใจ ด้านการเข้าถึง ด้านการไต่ถาม ด้านการตัดสินใจ ด้านการนำไปใช้ มีคะแนนเฉลี่ยและการแจกแจง เท่ากับ 4.58 ± .495 โดยส่วนใหญ่ผู้ดูแล มีระดับความรอบรู้ ร้อยละ 58.02 รองลงมาคือ ระดับความรอบรู้ดี ร้อยละ 41.98 การศึกษาการทรงตัวของผู้สูงอายุ มีระดับคะแนนเฉลี่ยรวมการทรงตัวที่ 2.64 ± 0.583 การประเมินความสัมพันธ์ระหว่าง ความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้ดูแลผู้สูงอายุ กับพฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้มและการทรงตัวของผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยง พบว่าไม่มีความสัมพันธ์กัน โดยมีค่าเท่ากับ 0.173 (p = .678) และ 0.600 (p = .439) ตามลำดับ
เอกสารอ้างอิง
สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. การสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2567. 2567. 168 หน้า. เข้าถึงได้จาก: https://www.nso.go.th/nsoweb/storage/survey_detail/2025/20241209145003_27188.pdf
สำนักงานสถิติแห่งชาติ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม. การสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2567 ระดับจังหวัด. 2567. 216 หน้า.
กรมกิจการผู้สูงอายุ. สถานการณ์ผู้สูงอายุไทย พ.ศ. 2565. 2565. กรุงเทพฯ: บริษัท อมรินทร์ คอร์เปอเรชั่นส์ จำกัด (มหาชน).
สำนักงานสถิติแห่งชาติ. บทสรุปสำหรับผู้บริหาร การสำรวจประชากรสูงอายุในประเทศไทย พ.ศ. 2567. 2567. เข้าถึงได้จาก: https://www.nso.go.th/nsoweb/storage/survey_detail/2024/20241003145311_94190.pdf
รัฎภัทร์ บุญมาทอง. การป้องกันการหกล้มผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในชุมชน: บทบาทของพยาบาลในการส่งเสริมสุขภาพและป้องกัน. วารสารมหาวิทยาลัยคริสเตียน. 2563; 26(4): 106-115.
เขตสุขภาพที่ 6. คู่มือป้องกันการพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุ. 25 หน้า. เข้าถึงได้จาก: https://hpc6.anamai.moph.go.th/web-upload/31x1af1f7ef8d871a3c2d13d7517b0e6d77/filecenter/kpi64r2/1.4/july/5-2.pdf
วราลักษณ์ ศรีนนท์ประเสริฐ. การดูแลผู้สูงอายุขั้นต้น. กรุงเทพฯ: สมาคมพฤฒาวิทยาและเวชศาสตร์ผู้สูงอายุไทย; 2560.
วันทนีย์ กุลเพ็ง, ธัญญรัตน์ อโนทัยสินทวี, วิทธวัช พันธุมงคล, จิตติ วิสัยพรม, ศรีเพ็ญ ตันติเวสส. รายงานการทำกิจกรรมส่งเสริมและสนับสนุนการวิจัยโครงการศึกษาการดำเนินมาตรการป้องกันการพลัดตกหกล้มและภาวะสมองเสื่อมของผู้สูงอายุในชุมชนในประเทศไทย. โครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ. เข้าถึงได้จาก: https://thaitgri.org/?wpdmpro
คณะแพทย์ศาสตร์โรงพยาบาลรามาธิบดี. หกล้มในผู้สูงอายุ อันตรายกว่าวัยอื่นหลายเท่าตัว ปัญหาที่ต้องระวัง. เข้าถึงได้จาก: https://www.rama.mahidol.ac.th/ramachannel/article/
จิราพร เกศพิชญวัฒนา, ภัทรพร คงบุญ. เปิดข้อเสนอเชิงนโยบายป้องกันหกล้มในผู้สูงอายุจากอุบัติเหตุ. โครงการการศึกษานโยบายและการดำเนินงานการป้องกันหกล้มในผู้สูงอายุในประเทศไทย. เข้าถึงได้จาก: https://thaitgri.org/?wpdmpro
วสุวัฒน์ กิติสมประยูรกุล. การล้มในผู้สูงอายุ. กรุงเทพฯ: ตำราเวชศาสตร์ผู้สูงวัยโรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ สภากาชาดไทย; 2561.
กมลรัตน์ กิตติพิมพานนท์, ผจงจิต ไกรถาวร. ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยส่วนบุคคล ภาวะสุขภาพ และความรอบรู้ด้านสุขภาพเกี่ยวกับการหกล้มกับพฤติกรรมการป้องกันการหกล้มของผู้สูงอายุที่อาศัยอยู่ในชุมชน. รามาธิบดีพยาบาลสาร. 2564; 27(3): 331-342.
ณัฐชยา พวงทอง. ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อพฤติกรรมการป้องกันการหกล้มของผู้สูงอายุอำเภอทัพทัน จังหวัดอุทัยธานี [วิทยานิพนธ์สาธารณสุขศาสตรมหาบัณฑิต, มหาวิทยาลัยนเรศวร]. 2564. เข้าถึงได้จาก: https://nuir.lib.nu.ac.th/dspace/bitstream/123456789/4459/1/60060950.pdf
ตวงรัตน์ อัคนาน, กันธิมา ศรีหมากสุก, ธเทพ วงษ์ศรีสังข์, ชวนพิศ ศิริไพบูลย์, อิทธิพล ดวงจินดา, ศศิกานต์ พิลาภรณ์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุไทยในชุมชน อำเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 2564; 14(4): 72-89.
ภัณฑิลา ผ่องอำไพ, สุธีรา ฮุ่นตระกูล, ศศิธร รุจนเวช. ผลของโปรแกรมการเสริมพลังครอบครัวต่อความสามารถในการป้องกันการหกล้มของผู้สูงอายุ. วารสารแพทย์นาวี. 2561; 45(2): 311-327.
ปริศนา รถสีดา. การป้องกันการหกล้มของผู้สูงอายุในชุมชน: บทบาทพยาบาลกับการดูแลสุขภาพที่บ้าน. วารสารพยาบาลสภากาชาดไทย. 2561; 11(2): 15-25.
Krejcie RV, Morgan DW. Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement.1970: Vol.30, หน้า 607-610. เข้าถึงได้จาก: https://hpc11.go.th/me-working-age/krejcie-morgan/index
วรารัตน์ ทิพย์รัตน์, จรูญรัตน์ รอดเนียม, พีรวิชญ์ สุวรรณเวลา. ผลของโปรแกรมการสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพโดยการมีส่วนร่วมของครอบครัวต่อความรอบรู้ด้านสุขภาพของผู้ดูแล พฤติกรรมการป้องกันการหกล้มและการทรงตัวของผู้สูงอายุกลุ่มเสี่ยง. วารสารมหาวิทยาลัยนราธิวาสราชนครินทร์. 2565; 14(3): 72-91.
สุทธิดา พงษ์พันธ์งาม, อัมภิชา นาไวย์. การหกล้ม ความกลัวการหกล้มและการจำกัดกิจกรรมเนื่องจากกลัวหกล้มในผู้สูงอายุไทยที่อาศัยในชุมชนชานเมืองเชียงใหม่. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล. 2563: 36(1); 22-38.
ดวงรัตน์ อัคนาน, กันธิมา ศรีหมากสุก, ธงเทพ วงษ์ศรีสังข์, ชวนพิศ ศิริไพบูลย์, อิทธิพล ดวงจินดา, ศศิกานต์ พิลาภรณ์. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุไทยในชุมชน อำเภอเดิมบางนางบวช จังหวัดสุพรรณบุรี. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 2564: 14(4); 72-89.
คุญณภัตน์ ขาวหิต, วิราวรรณ์ คำหวาน, กำทร ดานา, ชนายุส คำโสม. ปัจจัยที่มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการป้องกันการพลัดตกหกล้มของผู้สูงอายุในชุมชนชนบท อำเภอยางสีสุราช จังหวัดมหาสารคาม. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข. 2566; 33(1): 131-146.
อุบลทิพย์ ไชยแสง, นิวัติ ไชยแสง, นูวัยดา เจะหะ, นัสริน อาลีดีมัน. การศึกษาความสัมพันธ์ระหว่างการรับรู้ความสามารถตนเองกับพฤติกรรมการป้องกันการหกล้มในผู้สูงอายุและแนวทางในการป้องกันการหกล้มของผู้สูงอายุ เทศบาลนครยะลา จังหวัดยะลา. วารสารเครือข่ายวิทยาลัยพยาบาลและการสาธารณสุขภาคใต้. 2564; 8(1): 293 – 307.
สถาบันเวชศาสตร์สมเด็จพระสังฆราชญาณสังวรเพื่อผู้สูงอายุ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข. คู่มือแนวทางการดำเนินงานคลินิกผู้สูงอายุคุณภาพและประเด็นสำคัญด้านเวชศาสตร์ผู้สูงอายุในแผนกผู้ป่วยนอก. พิมพ์ที่ บริษัท ซึจึทูล จำกัด. 117 หน้า
