ประสิทธิผลของโปรแกรมส่งเสริมความรอบรู้ด้านอาหารต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหาร ในผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง ตำบลเขากอบ อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง
คำสำคัญ:
โปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านอาหาร, ผู้สูงอายุ, โรคความดันโลหิตสูงบทคัดย่อ
การวิจัยนี้ มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาโปรแกรมและเพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านอาหารของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง ตำบลเขากอบ อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง เป็นการวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-Experimental Designs) ทำศึกษาระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ ถึงเดือนเมษายน 2568 การสุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง (Purposive Sampling) โดยคำนวณจากค่าขนาดอิทธิพลของการวิจัยแบบสองกลุ่มวัดผลก่อนและหลังการทดลอง จำนวน 64 ราย วิเคราะห์ข้อมูลทั่วไป ด้วยสถิติเชิงพรรณนา เปรียบเทียบคะแนนพฤติกรรมการบริโภคอาหาร ก่อนและหลังในกลุ่มทดลองและกลุ่มเปรียบเทียบ ใช้สถิติ Pair t-test และเปรียบเทียบคะแนนพฤติกรรมการบริโภคอาหาร ระหว่างกลุ่มทดลองและกลุ่มควบคุมโดยวิเคราะห์เปรียบเทียบทั้งก่อนและหลังการได้รับโปรแกรม ใช้สถิติ Independent-test ที่ระดับนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05
ผลการศึกษาพบว่า โปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านอาหารของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง ระยะเวลา 8 สัปดาห์ ประกอบด้วยกิจกรรมอาหารคือชีวิต กิจกรรมห้องเรียนอาหารแบบท้องถิ่น กิจกรรมนักสืบฉลาก&โซเดียม กิจกรรมเมนูสองโลก กิจกรรมสมุดบันทึกสองมิติ กิจกรรมปรับตำรับ ปรับตำนาน และสูตรอาหารบรรพชนสู่คนรุ่นหลัง คะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง ภายหลังได้รับโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านอาหาร สูงกว่าก่อนเข้าร่วมโปรแกรมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001) และคะแนนเฉลี่ยพฤติกรรมการบริโภคอาหารของผู้สูงอายุที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงที่ ภายหลังได้รับโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านอาหารของกลุ่มทดลองสูงกว่ากลุ่มควบคุม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p < .001)
เอกสารอ้างอิง
สมาคมความดันโลหิตสูงแห่งประเทศไทย. [อินเทอร์เน็ต]. แนวทางการรักษาโรคความดันโลหิตสูงในเวชปฏิบัติทั่วไป พ.ศ.2562. [เข้าถึงเมื่อ 23 ต.ค. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://www.thaihypertension.org/files/HT%20guideline%202019.with%20watermark.pdf
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดตรัง. [อินเทอร์เน็ต]. ตรัง. [เข้าถึงเมื่อ 23 ต.ค. 2567]. เข้าถึงได้จาก: https://trg.hdc.moph.go.th/hdc/main/search.php?search=%E0%B8%84%E0%B8%A7%E0%B8%B2%E0%B8%A1%E0%B8%94%E0%B8%B1%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%A5%E0%B8%AB%E0%B8%B4%E0%B8%95
รัฏฐรินีย์ ธนเศรษฐ. การพัฒนารูปแบบการสร้างเสริมความรอบรู้ด้านสุขภาพในการป้องกันโรคความดันโลหิตสูงของกลุ่มเสี่ยงความดันโลหิตสูง กลุ่มวัยทำงาน เขตสุขภาพที่ 9 ในยุควิถีใหม่. วารสารสถาบันป้องกันควบคุมโรคเขตเมือง. [อินเทอร์เน็ต]. มี.ค.-ส.ค. 2566 [เข้าถึงเมื่อ 30 ต.ค. 2567]: 38-49. เข้าถึงได้จาก: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/ODPC9/article/view/252571
พิริพัฒน์ เตชะกันทา. ผลของโปรแกรมการส่งเสริมความรอบรู้ด้านอาหารต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารในผู้ใหญ่ที่เป็นโรคความดันโลหิตสูงที่ควบคุมไม่ได้ในชุมชน. [พยาบาลศาสตร มหาบัณฑิต]. เชียงใหม่; 2567. [เข้าถึงเมื่อ 30 ต.ค. 2567]: 110-122. เข้าถึงได้จาก: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/ scnet/article/view/268776/182881
ฉัตรนภา จบศรี. ความรอบรู้ทางทันตสุขภาพของผู้ปกครองที่มีผลต่อพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากเด็กก่อนวัยเรียนโดยผู้ปกครองของเด็ก อำเภอเมืองนครสวรรค์ จังหวัดนครสวรรค์. [วิทยานิพนธ์]. พิษณุโลก: มหาวิทยาลัยนเรศวร; 2565.
สกาวเดือน สำรวย. การพยาบาลผู้ป่วยเบาหวานที่ไม่สามารถควบคุมน้ำตาลในเลือดได้ในคลินิกโรคเรื้อรัง โรงพยาบาลพระยืน: กรณีศึกษาเปรียบเทียบ 2 ราย. [อินเทอร์เน็ต]. 31 มีนาคม 2023 [อ้างถึง 24 ตุลาคาม 2567]; 8(1):61-72. เข้าถึงได้จาก: https://so06.tci-thaijo.org/index.php/hej/article/view/261728
ปิยพร ศรีพนมเขต. ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคอาหารตามแนวทางของ Dietary Approaches to Stop Hypertension (DASH) ร่วมด้วยทฤษฎีการรับรู้ ความสามารถแห่งตนเพื่อลดความเสี่ยงต่อโรคความดันโลหิตสูงในกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง. วารสารวิจัยและพัฒนานวัตกรรมมนุษย์. [อินเทอร์เน็ต]. ตุลาคม 2564 - เมษายน 2565 [เข้าถึงเมื่อ 26 มี.ค. 2568]: 121-132. เข้าถึงได้จาก: https://he01.tci-thaijo.org/index.php/jrhi/article/view/254780?utm_source=chatgpt.com
รัตนาภรณ์ สาสีทา และคณะ. ความรอบรู้ด้านโภชนาการกับพฤติกรรมการบริโภคอาหารของนักศึกษาระดับปริญญาตรี คณะสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. วารสารสาธารณสุขมหาวิทยาลัยบูรพา. [อินเทอร์เน็ต]. มกราคม – มิถุนายน 2565 [เข้าถึงเมื่อ 26 มี.ค. 2568]: 28-43. เข้าถึงได้จาก: https://he02.tci-thaijo.org/index.php/phjbuu/article/view/256875?utm_source=chatgpt.com

