ผลของการใช้โปรแกรมเสริมพลังอำนาจต่อภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ โรงพยาบาลแก้งสนามนาง จังหวัดนครราชสีมา
คำสำคัญ:
โปรแกรมเสริมพลังอำนาจ, ภาวะซึมเศร้า, ผู้สูงอายุบทคัดย่อ
การวิจัยครั้งนี้เป็นการวิจัยแบบกึ่งทดลองเบื้องต้น (Pre-Experimental Research) แบบกลุ่มเดียววัดก่อนและหลัง (One-Group Pretest-Posttest Design) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมเสริมพลังอำนาจต่อภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ โรงพยาบาลแก้งสนามนาง จังหวัดนครราชสีมา โดยทำการศึกษาเป็นระยะเวลา 8 เดือน ระหว่างเดือนกุมภาพันธ์ - กันยายน 2567 กลุ่มตัวอย่างประกอบด้วยผู้สูงอายุที่ได้รับการวินิจฉัยโรคซึมเศร้า จำนวน 30 ราย เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัยประกอบด้วย 1) แบบบันทึกข้อมูลทั่วไป 2) แบบวัดภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุไทย (TGDS) 3) แบบประเมินความพึงพอใจต่อโปรแกรม วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา และเปรียบเทียบก่อน-หลังด้วยสถิติ Paired t-test
ผลการศึกษา พบว่า โปรแกรมเสริมพลังอำนาจที่พัฒนาตามแนวคิดของ Gibson มีประสิทธิภาพในการลดภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ โดยดำเนินกิจกรรมเป็นระยะเวลา 8 สัปดาห์ สัปดาห์ละ 1 ครั้ง ครั้งละ 2-3 ชั่วโมง ประกอบด้วย 4 ขั้นตอนหลัก คือ การค้นพบสถานการณ์จริง (สัปดาห์ที่ 1-2) การสะท้อนคิดอย่างมีวิจารณญาณ (สัปดาห์ที่ 3-4) การตัดสินใจและลงมือปฏิบัติ (สัปดาห์ที่ 5-6) และการคงไว้ซึ่งการปฏิบัติที่มีคุณค่า (สัปดาห์ที่ 7-8) โดยใช้กิจกรรมที่หลากหลาย ได้แก่ กิจกรรมกลุ่ม การให้ความรู้ การแลกเปลี่ยนเรียนรู้ การชมวิดีทัศน์ การเยี่ยมบ้าน และการติดตามอย่างต่อเนื่อง จากการประเมินผลพบว่า คะแนนภาวะซึมเศร้าลดลงจาก 16.53±4.81 คะแนน เป็น 7.10±2.29 คะแนน โดยมีผลต่างค่าเฉลี่ย 9.43 คะแนน จากการทดสอบทางสถิติพบว่าเปลี่ยนแปลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ 0.05 (t=13.36, 95%CI=7.97-10.89, p<0.001) ผู้สูงอายุร้อยละ 96.67 กลับสู่ภาวะปกติ ความพึงพอใจต่อโปรแกรมอยู่ในระดับมาก (4.65±0.25 คะแนน)
เอกสารอ้างอิง
แววดาว พิมพ์พันธ์ดี. (2562). การพัฒนาแนวทางการเสริมพลังความแข็งแกร่งในชีวิตของผู้สูงอายุในเขตระเบียงเศรษฐกิจภาคตะวันออก. วารสารพยาบาลศาสตร์, 37(4), 156-170.
บุษราคัม จิตอารีย์. (2565). ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุในชุมชน จังหวัดนครปฐม. วารสารการพยาบาล, 45(2), 125-138.
อรพิชา เกตุพันธ์ และสุรีย์ จันทรโมลี. (2563). การพัฒนารูปแบบการป้องกันภาวะซึมเศร้าผู้สูงอายุในเขตสุขภาพที่ 5. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล, 36(2), 78-91.
ธิติพันธ์ ธานีรัตน์, เยาวลักษณ์ พนิตอังกูร, ตันติมา ด้วงโยธา, อุบุญรัตน์ ธุรีราช และปิยนุช กิมเสาว์. (2559). ความชุกของภาวะซึมเศร้า วิตกกังวล และปัจจัยที่เกี่ยวข้องในผู้ดูแลหลักของผู้ป่วยจิตเวชสูงอายุ. วารสารจิตเวชศาสตร์, 31(2), 89-102.
ชุติมา มาลัย, รุ่งทิพย์ ไชยโยยิ่งยงค์, เพ็ญนภา แดงด้อมยุทธ์ และศรีสกุล เฉียบแหลม. (2562). ระดับภาวะซึมเศร้าและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อภาวะซึมเศร้าของผู้สูงอายุในชุมชนตำบลดอนทราย อำเภอโพธาราม จังหวัดราชบุรี. วารสารสาธารณสุขชุมชน, 8(1), 45-58.
Xiang, X., Li, M., Feng, J., & Liu, H. (2024). Non-specialist supported web-based cognitive behavioral therapy for late-life depression: The Empower@Home programme. Journal of Affective Disorders, 348, 89-97.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา (2567) ผู้สูงอายุที่มีภาวะซึมเศร้าในอำเภอแก้งสนามนาง. สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา
Gultekin, M., & Savci, C. (2022). The effect of empowerment intervention applied to elderly patients receiving physiotherapy on depression levels and self-efficacy. Archives of Gerontology and Geriatrics, 101, 104692.
Lam, L. C., Poon, P., Leung, H. W., Chan, K. C., Chong, C. S., Chan, W. C., & Lee, A. T. (2022). Effects of a psychoeducational empowerment program for older people with mild cognitive impairment: A randomized controlled trial. International Journal of Geriatric Psychiatry, 37(6), 1-12.
สุมนทิพย์ บุญเกิด, สมฤดี ดีนวนพะเนา, ปวีณา ระบำโพธิ์ และศริญญา นาคสระน้อย. (2561). ความสัมพันธ์ระหว่างการสนับสนุนทางสังคมกับภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุของสถานสงเคราะห์คนชรา องค์การบริหารส่วนจังหวัดนครราชสีมา. วารสารสุขภาพและการพยาบาล, 36(3), 112-124.
ภาวดี เหมทานนท์, ภาณุพงค์ เฉลิมทรง, ภัทราวุธ ชูแก้วร่วง และภัทรธิดา ฟองงาม. (2562). ผลของโปรแกรมการระลึกความหลังแบบบูรณาการต่อภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุ. วารสารพยาบาลทหารบก, 20(1), 234-245.
นิรัชรา ศศิธร และพีรพนธ์ ลือบุญธวัชชัย. (2558). ภาวะซึมเศร้าและปัจจัยทางจิตสังคมที่เกี่ยวข้องของผู้สูงอายุในชมรมผู้สูงอายุสังกัดศูนย์บริการสาธารณสุข 48 นาควัชระอุทิศ. วารสารสุขภาพจิตแห่งประเทศไทย, 23(3), 167-178.
Scazufca, M., Nakamura, C. A., Peters, T. J., Dong, L., Wilkinson, K., Araya, R., & Patel, V. (2024). A mobile messaging self-help intervention for depression in older adults in a resource-poor setting: The Viva Vida programme. World Psychiatry, 23(1), 147-155.
Liu, Y., Zhang, H., Wang, L., & Chen, X. (2024). Impact of empowerment theory-guided health education on informal caregivers of Alzheimer's patients. Geriatric Nursing, 55, 234-241.
