การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายแบบประคับประคองต่อเนื่องจากโรงพยาบาลสู่ชุมชน โรงพยาบาลกงไกรลาศ จังหวัดสุโขทัย
คำสำคัญ:
การดูแลแบบประคับประคอง, ผู้ป่วยระยะสุดท้าย, การดูแลต่อเนื่อง, ทฤษฎีการเปลี่ยนผ่าน, โรงพยาบาลสู่ชุมชนบทคัดย่อ
การศึกษาครั้งนี้เป็นการวิจัยเชิงปฏิบัติการ (Action Research) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาสถานการณ์และพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายแบบประคับประคองต่อเนื่องจากโรงพยาบาลสู่ชุมชน ระหว่างเดือนตุลาคม 2567 ถึงกันยายน 2568 กลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ ผู้ป่วยระยะสุดท้ายที่ จำนวน 34 ราย เครื่องมือการวิจัย ได้แก่ แนวทางสนทนากลุ่ม แบบประเมินความรู้ แบบประเมินคุณภาพการดูแล แบบประเมินความพึงพอใจ และแบบประเมินผลการดำเนินงาน วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนา และสถิติ Paired t-test
ผลการศึกษา พบว่า รูปแบบการดูแลที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย 6 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ การประเมินและวางแผนการดูแลแบบองค์รวม การพัฒนาทีมสหวิชาชีพและเครือข่ายการดูแล การสร้างระบบการดูแลต่อเนื่องแบบไร้รอยต่อ การเสริมสร้างศักยภาพครอบครัวและชุมชน การจัดการอาการและยาอย่างมีประสิทธิภาพ และการติดตามประเมินผลและปรับปรุงคุณภาพอย่างต่อเนื่อง ประสิทธิผลของรูปแบบการดูแลพบว่า ความรู้เกี่ยวกับการดูแลแบบประคับประคองของพยาบาลวิชาชีพเพิ่มขึ้นจาก ร้อยละ 69.17 เป็น ร้อยละ 90.83 คุณภาพการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้ายเพิ่มขึ้นจากระดับปานกลาง (68.42±12.34 คะแนน) เป็นระดับมาก (103.58±8.67 คะแนน) ความพึงพอใจของผู้ป่วยและครอบครัวเพิ่มขึ้นจากระดับปานกลาง (52.35±9.87 คะแนน) เป็นระดับมาก (83.50±6.42 คะแนน) อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 (t = 15.68, 23.47, 18.92 ตามลำดับ) การปรับปรุงตัวชี้วัดการดำเนินงานพบว่า ร้อยละการส่งต่อและติดตามดูแลต่อเนื่องเพิ่มขึ้นจาก 29.4 เป็น 88.2 ร้อยละผู้ป่วยที่ได้รับ Family Meeting/Advance Care Plan เพิ่มขึ้นจาก 38.2 เป็น 91.2 และร้อยละการเสียชีวิตอย่างสมศักดิ์ศรีเพิ่มขึ้นจาก 70.6 เป็น 91.2 อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 ผู้ทรงคุณวุฒิประเมินความเหมาะสมของรูปแบบในระดับสูง (ร้อยละ 82.89)
เอกสารอ้างอิง
World Health Organization. Palliative Care. Geneva: WHO; 2020.
สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุโขทัย. รายงานสถานการณ์สาธารณสุขจังหวัดสุโขทัย ประจำปี 2567. สุโขทัย: สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสุโขทัย; 2568.
โรงพยาบาลกงไกรลาศ. รายงานประจำปีการดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคอง ประจำปี 2567. กงไกรลาศ: โรงพยาบาลกงไกรลาศ; 2568.
กิตติโพวานนท์ สารสิน และ รัตนาภรณ์ประชากูล ดาราวรรณ. การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยระยะสุดท้าย. วารสารพยาบาลไทย 2567;73(2):45-62.
บังอร อุเทศพรรัตนกุล. การพัฒนาระบบการดูแลต่อเนื่องแบบประคับประคอง. วารสารการพยาบาลและสุขภาพ 2564;15(3):78-95.
Sítima E, et al. Inequities in access to palliative care across contexts: a scoping review. BMC Palliat Care. 2024;23(1):45.
ทัศนีย์ เทศประสิทธิ์. การพัฒนาระบบการดูแลแบบประคับประคอง. วารสารพยาบาลศาสตร์ 2564;39(4):123-140.
สุณัฏดา คเชนทร์ชัย และ มุจจรินทร์ อัศวพัฒน. การพัฒนาระบบการดูแลแบบประคับประคอง. วารสารการพยาบาลเวชปฏิบัติ 2564;8(2):67-84.
เพียงพิมพ์ ปัณระสี และ ภัทราบูลย์ นาคสู่สุข. รูปแบบการดูแลประคับประคองต่อเนื่องที่บ้าน. วารสารพยาบาลทหาร 2563;21(3):156-173.

