การพัฒนารูปแบบการดูแลแบบประคับประคองในผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย โรงพยาบาลโคกสำโรง

ผู้แต่ง

  • จิระมารถ กระเป๋าทอง พยาบาลวิชาชีพชำนาญการ โรงพยาบาลโคกสำโรง

คำสำคัญ:

การดูแลแบบประคับประคอง, ผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย, การพัฒนารูปแบบ

บทคัดย่อ

     การวิจัยครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) ศึกษาสถานการณ์การดูแลผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายแบบประคับประคอง (2) พัฒนารูปแบบการดูแลแบบประคับประคองในผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย โรงพยาบาลโคกสำโรง และ (3) ศึกษาประสิทธิผลของรูปแบบการดูแลดังกล่าว การวิจัยใช้ระเบียบวิธีวิจัยเชิงปฏิบัติการ ประกอบด้วย 3 ระยะ คือ ระยะที่ 1 การวิเคราะห์สถานการณ์โดยการสนทนากลุ่มทีมผู้ให้บริการและการสัมภาษณ์เชิงลึกผู้ดูแลผู้ป่วย ระยะที่ 2 การพัฒนารูปแบบโดยการจัดทำร่าง ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา (IOC=0.82) ทดลองใช้และปรับปรุงให้สมบูรณ์ และระยะที่ 3 การประเมินผลรูปแบบ โดยมีกลุ่มตัวอย่างเป็นผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย 32 คน และผู้ดูแล 32 คน เครื่องมือที่ใช้ ได้แก่ แบบประเมินผลลัพธ์การดูแลแบบประคับประคอง (Palliative Care Outcome Scale: POS) แบบสอบถามความพึงพอใจของผู้ดูแล และแบบสอบถามความพึงพอใจของทีมผู้ให้บริการ วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติเชิงพรรณนาและการทดสอบค่าทีแบบจับคู่ (Paired t-test)

     ผลการวิจัยพบว่า รูปแบบการดูแลแบบประคับประคองที่พัฒนาขึ้นประกอบด้วย 3 องค์ประกอบหลัก ได้แก่ (1) การวางแผนดูแลรักษาตนเองล่วงหน้า (Advance Care Planning) (2) การดูแลประคับประคองแบบองค์รวมตามแนวคิด “LIFESS” และ (3) การจัดการดูแลในวันสุดท้ายของชีวิต หลังการใช้รูปแบบ พบว่าค่าคะแนนผลลัพธ์การดูแลผู้ป่วยแบบประคับประคอง (POS) ลดลงอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p<0.05) สะท้อนว่าผู้ป่วยมีความทุกข์ทรมานลดลงและได้รับการดูแลที่เหมาะสม ความพึงพอใจของผู้ดูแลอยู่ในระดับมาก (ค่าเฉลี่ย = 4.08, SD = 0.108) และความพึงพอใจของทีมผู้ให้บริการอยู่ในระดับมาก (ค่าเฉลี่ย = 4.48, SD = 0.239)

เอกสารอ้างอิง

Freddie, B., Jacques, F., Isabelle, S., Rebecca, L.S., Lindsey, A. T., & Ahmedin, J. GLOBOCAN Estimates of incidence and mortality worldwide for 36 cancers in 185 countries. A Cancer Journal for Clinicians. 2018, 68(6), 394-424.

ดลสุข พงษ์นิกร, กาญจนา ดาวประเสริฐ, บุรินทร์วงค์แก้ว ,ศิรินยาแสงคา , มนฐิตินนั ท์ประดิษฐค่าย,และ รวิสรา มีมาก. แนวโน้มอุบัติการณ์และอัตราตายโรคมะเร็งในภาคเหนือตอนบนของ ประเทศไทยปีพ.ศ. 2560-2563: ผลของการพัฒนาเครือข่ายทะเบียนมะเร็งระดับประชากร. สำนักพิมพ์งานดี, 2563

กรมการแพทย์. แผนการป้องกันและควบคุมโรคมะเร็งแห่งชาติ พ.ศ. 2561–2565. กระทรวงสาธารณสุข, 2562

Schroeder K, Lorenz K. Nursing and the future of palliative care. Asia Pac J Oncol Nurs 2018, 5(1), 4-8.

World Health Organization. (2018). Cancer. https://www. who.int/news-room/fact-sheets/detail/cancer.

กองยุทธศาสตร์และแผนงาน กระทรวงสาธารณสุข. สถิติสาธารณสุข พ.ศ. 2563. กระทรวงสาธารณสุข, 2563.

โรงพยาบาลโคกสำโรง. สถิติโรคมะเร็ง. งานสารสนเทศ โรงพยาบาลโคกสำโรง, 2567.

กฤษณาพร ทิพย์กาญจนเรขา, สำลี สาลีกุล, นิภาพร อภิสิทธิวาสนา, มณีรัตน์ เทียมหมอก. การวางแผนดูแลรักษาตนเองล่วงหน้าเพื่อการตายดี. วารสารวิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี. 2560, 33(3), 138-145.

เพ็ญศรี จาบประไพ, บุญสืบ โสโสม, สุนันทา เตโช. การพัฒนารูปแบบการดูแลผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้ายแบบประคับประคอง: การดูแลแบบไร้รอยต่อเครือข่ายโรงพยาบาลพระพุทธบาท. วารสารวิชาการสาธารณสุข. 2564, 30(6), 1101-1111.

สุคนธ์ทิพย์ บุญยัง และ กาญจนา วิสัย. ผลลัพธ์การดูแลแบบประคับประคองผู้ป่วยระยะท้าย ความเครียด และภาวะซึมเศร้าของผู้ดูแลหลักหลังใช้แนวปฏิบัติการดูแลประคับประคองที่บ้าน ในเครือข่ายสุขภาพปฐมภูมิ อำเภอพร้าว จังหวัดเชียงใหม่. วารสารสาธารณสุขล้านนา. 2563, 16(2), 104-117.

ดาวน์โหลด

เผยแพร่แล้ว

2025-10-31

รูปแบบการอ้างอิง

กระเป๋าทอง จ. . (2025). การพัฒนารูปแบบการดูแลแบบประคับประคองในผู้ป่วยมะเร็งระยะสุดท้าย โรงพยาบาลโคกสำโรง. วารสารอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขภาพชุมชน, 10(5), 517–525. สืบค้น จาก https://he03.tci-thaijo.org/index.php/ech/article/view/4927