การพัฒนาโปรแกรมตรวจคัดกรอง และติดตามเยี่ยมกลุ่มโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด (CVD Risk) เพื่อป้องกันภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (ACS) โดยการมีส่วนร่วมของอสม.ในพื้นที่ ต.ปากู อ.ทุ่งยางแดง จ.ปัตตานี

บทคัดย่อ

     งานวิจัยนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อพัฒนาและทดลองใช้โปรแกรมตรวจคัดกรอง และติดตามเยี่ยมกลุ่มโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด (CVD Risk) เพื่อป้องกันภาวะหัวใจขาดเลือดเฉียบพลัน (ACS) โดยการมีส่วนร่วมของอสม.ในพื้นที่ ต.ปากู อ.ทุ่งยางแดง จ.ปัตตานี โดยประยุกต์ใช้แนวคิดการมีส่วนร่วมของโคเฮน และ อัพฮอฟ (Cohen & Uphoff, 1980) ในการส่งเสริมบทบาทของอาสาสมัครสาธารณสุข(อสม.) การพัฒนาโปรแกรมมี 2 ระยะ คือ ระยะพัฒนาโปรแกรม และระยะตรวจสอบคุณภาพโปรแกรม ตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา โดยผู้ทรงคุณวุฒิ 3 ท่าน ตรวจสอบความเป็นไปได้และทดลองใช้โปรแกรมโดยพยาบาล 3 ท่าน นาไปใช้กับอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) และผู้ป่วยกลุ่มโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด

     ผลการวิจัยพบว่า องค์ประกอบของโปรแกรมมประกอบด้วย 1) แนวทางการใช้โปรแกรม 2) แผนส่งเสริมการมีส่วนร่วมของอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) (ใน 4 ขั้นตอน ร่วมคิด/ตัดสินใจ/วางแผน ร่วมดำเนินการ ร่วมรับผลประโยชน์ และร่วมประเมินผล) และ 3)คู่มือการประเมินโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดสาหรับของอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) โดยประยุกต์ใช้ของสานักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค ผลการตรวจสอบความตรงเชิงเนื้อหา พบว่า โปรแกรมมีเนื้อหาถูกต้องเหมาะสม ลำดับขั้นตอนต่อเนื่องเข้าใจง่าย เมื่อทดลองใช้โปรแกรมพบว่า องค์ประกอบของโปรแกรมสามารถนำไปใช้ได้จริง เนื้อหาสอดคล้องกับบริบทพื้นที่ และผู้ป่วยกลุ่มโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด (โรคเบาหวาน และโรคความดันโลหิตสูง) มีระดับน้ำตาลในเลือด และระดับความดันโลหิตอยู่ในระดับใกล้เคียงปกติ และคะแนนระดับการมีส่วนร่วมของอาสาสมัครสาธารณสุข (อสม.) หลังจากทดลองใช้โปรแกรมมีค่าสูงกว่าก่อนการเข้าร่วมโปรแกรม นอกจากนี้โปรแกรมนี้ยังช่วยเพิ่มประสิทธิภาพในการสร้างศักยภาพและสนับสนุนให้อสม.เป็นส่วนหนึ่งในทีมสุขภาพและมีส่วน
ร่วมในการแก้ปัญหาสุขภาพในชุมชนอีกด้วย