ผลของการใช้โปรแกรมเสริมสร้างความตระหนักรู้ในตนเองต่อความตระหนักรู้เกี่ยวกับ การเลือกบริโภค อาหารของเด็กวัยเรียนตอนปลาย
คำสำคัญ:
เด็กวัยเรียนตอนปลาย, โปรแกรมเสริมสร้างความตระหนักรู้ในตนเอง, การเลือกบริโภคอาหารบทคัดย่อ
การวิจัยกึ่งทดลอง (Quasi-experimental research) แบบ 2 กลุ่ม วัดก่อนและหลังการทดลอง (Two groups pre-posttest design) มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาประสิทธิผลของโปรแกรมเสริมสร้างความตระหนักรู้ในตนเองต่อความตระหนักรู้เกี่ยวกับการเลือกบริโภคอาหารของเด็กวัยเรียนตอนปลาย กลุ่มตัวอย่างคือ เด็กวัยเรียนตอนปลาย จำนวน 60 คน แบ่งเป็นกลุ่มทดลอง และกลุ่มควบคุม กลุ่มละ 30 คน เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย คือโปรแกรมส่งเสริมความตระหนักรู้ในตนเอง เครื่องมือที่ใช้ในการรวบรวมข้อมูล คือแบบวัดความตระหนักรู้เกี่ยวกับการเลือกบริโภคอาหาร วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา สถิติทดสอบวิลคอกซัน และสถิติทดสอบแมน-วิทนีย์ ยู
ผลการวิจัยพบว่า คะแนนความตระหนักรู้ในตนเองของกลุ่มทดลองก่อนได้รับโปรแกรมกับหลังได้รับโปรแกรมทันที และหลังได้รับโปรแกรม 2 สัปดาห์มีความแตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p< .001) คะแนนความตระหนักรู้ในตนเองของกลุ่มทดลองภายหลังได้รับโปรแกรมทันทีสูงกว่ากลุ่มควบคุมอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (p< .001) และคะแนนความตระหนักรู้ในตนเองภายหลังได้รับโปรแกรม 2 สัปดาห์ระหว่างกลุ่มทดลองกับ กลุ่มควบคุมไม่มีความแตกต่างกัน
ข้อเสนอแนะในการนำผลวิจัยไปใช้ บุคลากรสาธารณสุขสามารถนำโปรแกรมไปใช้เป็นแนวทางเสริมสร้างความตระหนักรู้ในตนเองเกี่ยวกับการเลือกบริโภคอาหารของเด็กวัยเรียนตอนปลาย ใช้เป็นสื่อการสอนเกี่ยวกับการเลือกบริโภคอาหาร จัดกิจกรรมเสริมสร้างความตระหนักรู้ในตนเองเกี่ยวกับการเลือกบริโภคอาหารอย่างต่อเนื่อง และศึกษาวิจัยติดตามผลการคงอยู่ของความตระหนักรู้ในตนเองในระยะยาว และศึกษาโปรแกรมเสริมสร้างความตระหนักรู้ในตนเองในกลุ่มผู้ปกครอง และกลุ่มเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 10 ปี
เอกสารอ้างอิง
กรแก้ว ถิรพงษ์สวัสดิ์, จันทร์ธรา สมตัว, ศิวพร ขุมหิรัญ, มเหศักดิ์ ภูริวัฒน์ภากร,ประภัสสรา พิศวงปราการ, ระวิวรรณ รัตนปัญญา, พรพรรณ นามตะ, และศิรยา พลราษฎร์. (2564). รูปแบบการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมบริโภคอาหารในเด็กวัยเรียนในเขตสุขภาพที่ 7. วารสารศูนย์อนามัยที่ 7 ขอนแก่น, 13(2), 23-36.
กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2567). ผลการรายงานผลการวิเคราะห์ตามตัวชี้วัด3.10 ร้อยละของเด็กอายุ 6-14ปี สูงดีสมส่วนสำนักโภชนาการ รอบ 5 เดือนหลัง ปี 2567. https://nutrition2.anamai.moph.go.th /web-upload/6x22caac0452648c8dd1f534819b a2f16c/filecenter/file/doc/2567/KPI%203. 10%20_%201.1%20Assessment_%20part%202.pdf
กองส่งเสริมความรอบรู้ และสื่อสารสุขภาพ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2566). กรมอนามัยเผยเด็กไทยอ้วนเปิดอาหารชูสุขภาพ เสริมออกกำลังกายป้องกัน. https://multimedia.anamai.moph.go.th/ news/news0633-2/
ขวัญชนก สุวรรณ, ศุภรดา โมขุนทด, และวัชรินทร์ หวังหุ้นกลาง. (2565). ปัจจัยที่มีต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหารของนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 1-6 ในโรงเรียนเขตเทศบาลตำบลบ้านใหม่อำเภอเมือง จังหวัดนครราชสีมา. วารสารวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีนอร์ทเทิร์น, 2(4), 88-89.
จิราพรรณ วาสนาบุญส่งเสริม. (2563). การพัฒนาสื่อการเรียนรู้ทางด้านอารมณ์และความรู้สึกในเด็กวัยเรียนด้วยการ ประยุกต์เครื่องมือ “วงล้อแห่งอารมณ์” [วิทยานิพนธ์ศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์. https://ethesisarchive.library.tu.ac.th/thesis/2020/TU_2020_6119030093_13229_13339.pdf
จุฑาวรรณ นวลจันทร์คง, ปัทมาภรณ์ เจริญนนท์, และ ศกุนตาล์ มานะกล้า. (2564). การส่งเสริมความรู้ทางโภชนาการผ่านกิจกรรมการเล่นเกมในนักเรียนระดับประถมศึกษาตอนปลายที่มีภาวะโภชนาการเกิน. วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยอีสเทิร์นเอเชีย ฉบับวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี, 15(3), 149-163.
ชนนี มันตะสูตร และอ้อมธจิต แป้นศรี. (2565). การพัฒนาการจัดการเรียนรู้เพื่อส่งเสริมความสามารถด้านการเขียน เชิงสร้างสรรค์โดยใช้กลวิธี SCPC ร่วมกับโปรแกรม Scratch ในการสร้างการ์ตูน Animationสำหรับนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 6. วารสารวิจัยวิชาการ, 5(1), 203-215.
ทัศนียา วังสะจันทานนท์. (2565). ภาวะโภชนาการเกินในเด็กวัยก่อนเรียน: บทบาทพยาบาลเด็กในการส่งเสริมโภชนาการ. พยาบาลสารมหาวิทยาลัยเชียงใหม่, 49(4), 13-23.
นวารินทร์ พันธุ์ชัยภูมี และพิษณุ อุตตมะเวทิน. (2564). พฤติกรรมการเลือกบริโภคอาหารของนักเรียนมัธยมศึกษาตอนปลายโรงเรียนแวงน้อยศึกษา จังหวัดขอนแก่น. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น, 14(1), 49-56.
พงษ์เอก สุกใส และทัศนา จารุชาต. (2565). ความรู้ ทัศนคติ และพฤติกรรมสุขภาพกับการเกิดโรคอ้วนของนักเรียนในเขตอำเภอเมือง จังหวัดพิษณุโลก. วารสารมหาวิทยาลัยคริสเตียน, 28(3), 13-23.
พัชกุล แก้วกำพลนุชิต. (2565). ผลการจัดกิจกรรมอ่านจับใจความโดยใช้เทคนิคการสะท้อนคิดที่มีต่อการตระหนักรู้ในตนเองของนักเรียนประถมศึกษา [วิทยานิพนธ์ปริญญาครุศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย.
พิมพ์พิศา พันธ์มณี และสมคิด ปราบภัย. (2560). ผลของโปรแกรมการส่งเสริมพฤติกรรมการลดความอ้วนโดยใช้ทฤษฎีพฤติกรรมตามแผนต่อพฤติกรรมการลดน้ำหนักของเด็กวัยเรียนที่มีภาวะน้ำหนักเกิน. วชิรสารการพยาบาล ,19(2), 13-23.
ระบบคลังข้อมูลด้านการแพทย์ และสุขภาพ สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดพิษณุโลก. (2567). รายงานร้อยละของนักเรียนชั้นป. 1- ป.6 ที่มีภาวะเริ่มอ้วน และอ้วนได้รับการคัดกรองความเสี่ยง. https://hdc.moph.go.th/ plk/public/standard-report-detail/aee928ed925a6e3c269f4f67b3f34a12
วิภารัตน์ สุวรรณไวพัฒนะ, ชไมพร ประคำนอก, และวิรุฬจิตรา อุ่นจางวาง. (2566). รับมืออย่างไรกับภาวะโภชนาการเกินในเด็กวัยเรียน: เจเนอเรชันใหม่ในยุคดิจิทัล. วารสารสุขภาพและการศึกษาพยาบาล, 29(1), 1-14.
ศุภลักษณ์ ศรีธัญญา. (2561). ผลของโปรแกรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมตามแผนต่อพฤติกรรมการบริโภคอาหาร และการทำกิจกรรมทางกายของเด็กวัยเรียนตอนปลายที่มีภาวะน้ำหนักเกิน [วิทยานิพนธ์ปริญญาศึกษาศาสตรมหาบัณฑิต]. มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์.
ศุภลักษณ์ ศรีธัญญา, ประไพ กิตติบุญถวัลย์, และญาณินี โดดสกุล. (2561). ผลของโปรแกรมการใช้แอพพลิเคชันไลน์ต่อพฤติกรรมการบริโภคและการทำกิจกรรมทางกายของเด็กวัยเรียนตอนปลายที่มีภาวะน้ำหนักเกิน. วารสารวิจัยสุขภาพและการพยาบาล, 39(1), 148.
สาริษฐา สมทรัพย์. (2561). ความรอบรู้ทางสุขภาพในการจัดการภาวะน้ำหนักเกินและภาวะอ้วนในเด็กวัยเรียน. วารสารส่งเสริมสุขภาพและอนามัยสิ่งแวดล้อม, 12(9), 20-33.
สำนักโภชนาการ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข. (2566). รายงานผลการวิเคราะห์ตามตัวชี้ วัด2.2 ระดับความสําเร็จของการจัดการความรู้ (Knowledge Management : KM) และการขับเคลื่อนการเป็นองค์กรแห่งการเรียนรู้ (Leaming Organization: LO) สำนักโภชนาการรอบ 5 เดือนหลังปี 2556. https://nutrition2.anamai.moph.go.th/web-upload/6x22caac0452648c8dd1f
สุชาดา ปราบมีชัย และ สมสมร เรืองวรบูรณ์. (2560). ผลของสื่อแอนิเมชั่นต่อความรู้และพฤติกรรมการดูแลตนเอง ของเด็กวัยเรียนโรคธาลัสซีเมีย. วารสารพยาบาลกระทรวงสาธารณสุข, 27(2), 96-109.
Ali, M. S., Kassahun, C. W., & Wubneh, C. A. (2020). Overnutrition and associated factors: A comparative cross-sectional study between government and private primary school students in Gondar Town, Northwest Ethiopia. Journal of Nutrition and Metabolism, 1-12. https://doi.org/10.1155/2020/3670895
Carver, C. S., & Scheier, M. F. (1981). Attention and self-regulation: A control-theory approach to human behavior. Springer-Verlag.
Duval, S., & Wicklund, R. A. (1972). A theory of objective self-awareness. Academic Press.
Haqq, A. M., Kebbe, M., Tan, Q., Manco, M., & Salas, X. R. (2021). Complexity and stigma of pediatric obesity. Childhood Obesity (Print), 17(4), 229–240. https://doi.org/10.1089/chi.2021.0003
Kolb, D. A. (1984). Experiential learning: Experience as the source of learning and development. Prentice-Hall.
Morin, A. (2011). Self-Awareness part 1: Definition, measures, effects, functions, and antecedents. Social and Personality Psychology Compass, 5(10), 807–823. https://doi.org/10.1111/j.1751-9004.2011.00387.x
Pappachan, J. M., Fernandez, C. J., & Ashraf, A. P. (2024). Rising tide: The global surge of type 2 diabetes in children and adolescents demands action now. World Journal of Diabetes, 15(5), 797–809. https://doi.org/10.4239/wjd.v15.i5.797
World Health Organization. (2024). Obesity and overweight. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/obesity-and-overweight
World Obesity Atlas. (2023). Global study predicts that more than half the global population will be living with overweight and obesity within 12 years if prevention, treatment, and support do not improve. https://www.worldobesity.org/news/economic-impact-of-overweight-and-obesity-to-surpass-4-trillion-by-2035
Zarei, A. R., Jahanpour, F., Alhani, F., Razazan, N., & Ostovar, A. (2014). The impact of multimedia education on knowledge and self-efficacy among parents of children with asthma: A randomized clinical trial. Journal of Caring Sciences, 3(3), 185–192. https://doi.org/10.5681/jcs.2014.020
ดาวน์โหลด
เผยแพร่แล้ว
รูปแบบการอ้างอิง
ฉบับ
ประเภทบทความ
สัญญาอนุญาต
ลิขสิทธิ์ (c) 2025 วิทยาลัยพยาบาลบรมราชชนนี พุทธชินราช
อนุญาตภายใต้เงื่อนไข Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
