ผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง ในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 8

บทคัดย่อ

การศึกษาครั้งนี้ เป็นวิจัยกึ่งทดลองแบบกลุ่มเดียวที่วัดก่อนและหลังการทดลอง มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาผลของโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพของกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง โดยเปรียบเทียบปริมาณโซเดียม (มิลลิกรัมต่อหน่วยบริโภค) ในอาหารที่บริโภค และภาวะสุขภาพของกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูงก่อนและหลังเข้าร่วมโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ซึ่งประกอบด้วย 1) การตรวจคัดกรองพฤติกรรมสุขภาพด้านการบริโภคอาหารที่มีเกลือและโซเดียม 2) การส่งต่อเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพและสร้างความรอบรู้ด้านสุขภาพ และ 3) ตรวจวัดความเค็มในอาหาร กลุ่มตัวอย่างจำนวน 9,475 คน เป็นประชากรที่มีอายุ 35 ปีขึ้นไป ที่มีระดับค่าความดันโลหิตมากกว่าหรือเท่ากับ 130/85-139/89 มิลลิเมตรปรอท และ/หรือมีปัจจัยเสี่ยงด้านพฤติกรรมสุขภาพ ได้แก่ การรับประทานอาหารที่มีเกลือและโซเดียมสูง ค่าดัชนีมวลกายและความยาวเส้นรอบเอวเกิน ดื่มแอลกอฮอล์ และสูบบุหรี่ เลือกกลุ่มตัวอย่างแบบเจาะจง โดยกำหนดจำนวนตัวอย่างร้อยละ 30 ของประชากรทั้งหมด ที่สมัครใจเข้าร่วมกิจกรรมปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ ในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 8 เครื่องมือวิจัย ประกอบด้วย แบบสอบถามเชิงโครงสร้าง แบบเก็บข้อมูลผลการวัดระดับความเค็มในการบริโภคอาหาร แบบประเมินความตระหนักรู้ด้านการบริโภคเกลือและโซเดียม ดำเนินการศึกษาระหว่างวันที่ 25 พฤศจิกายน 2566 – 31 กรกฎาคม 2567 วิเคราะห์ข้อมูลโดยใช้สถิติพรรณนา ได้แก่ ร้อยละ ค่าเฉลี่ย ส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน และสถิติอนุมาน Paired t-test ผลการศึกษา พบว่า หลังเข้าร่วมโปรแกรมการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ กลุ่มตัวอย่างมีค่าระดับความเค็ม ในการบริโภคอาหารมีปริมาณโซเดียมเฉลี่ยลดลง ค่าดัชนีมวลกายเฉลี่ยลดลง ค่ารอบเอวเฉลี่ยลดลง  ค่าความดันโลหิตตัวบนและตัวล่างลดลง กว่าก่อนการเข้าร่วโปรแกรม อย่างมีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.05) ข้อเสนอแนะโปรแกรมนี้ สามารถนำไปใช้สำหรับการปรับพฤติกรรมสุขภาพในกลุ่มเสี่ยงโรคความดันโลหิตสูง เพื่อให้เกิดผลในการลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคความดันโลหิตสูงได้ ควรขยายผลและนำไปประยุกต์ใช้ในพื้นที่ เขตสุขภาพที่ 8 ให้ครอบคลุมมากยิ่งขึ้น