การพยาบาลผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ ที่มีกลุ่มอาการเมแทบอลิก : กรณีศึกษา เปรียบเทียบ 2 ราย
คำสำคัญ:
การพยาบาลผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์, กลุ่มอาการเมแทบอลิกบทคัดย่อ
การศึกษานี้เป็นกรณีศึกษามีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาเปรียบเทียบกระบวนการพยาบาลผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์ที่มีกลุ่มอาการเมแทบอลิก จำนวน 2 ราย ที่มารับบริการที่งานผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลหนองฮี โดยใช้ทฤษฎี แบบแผนสุขภาพของกอร์ดอน เป็นกรณีศึกษาผู้ป่วย 2 รายเพื่อเปรียบเทียบผู้ติดเชื้อเอชไอวี/เอดส์มีกลุ่มอาการเมแทบอลิก ที่มารับการรักษาที่แผนกผู้ป่วยนอก โรงพยาบาลหนองฮี จังหวัดร้อยเอ็ด โดยศึกษาในผู้ป่วยกรณีศึกษารายที่ 1 วันที่ มิถุนายน 2567 และศึกษาในผู้ป่วยกรณีศึกษารายที่ 2 วันที่ สิงหาคม 2567 การเก็บข้อมูลโดยใช้การสัมภาษณ์ การสังเกต และเวชระเบียน ประเมินสุขภาพผู้ป่วยแบบองค์รวมทั้งด้านร่างกายและจิตใจ โดยใช้ทฤษฎีทางการพยาบาลของกอร์ดอนเป็นกรอบแนวคิดในการศึกษา กำหนดข้อวินิจฉัยทางการพยาบาลร่วมกับใช้แนวคิดทางการพยาบาลมาประยุกต์ใช้ในกระบวนพยาบาลผู้ป่วย
ผลการศึกษา: เปรียบเทียบผู้ป่วยสองราย พบว่า สิ่งที่เหมือนกันคือเริ่มเข้าสู่ระบบบริการ และมีกลุ่มอาการเมแทบอลิกมาด้วยอาการเหมือนๆกัน ผู้ป่วยมีความวิตกกังวลเรื่องการเจ็บป่วยของตนเองที่เป็นอยู่ คือกลัวความลับถูกเปิดเผยและสังคมรังเกียจ และกังวลเกี่ยวกับกลุ่มอาการเมแทบอลิกที่เพิ่มขึ้น ส่วนที่แตกต่างกันคือ พฤติกรรมการับประทานอาหารที่ยังไม่เหมาะสม การดื่มสุรา สูบบุหรี่ การรับประทานอาหารรสหวาน การจัดการตนเองเมื่อเกิดความเครียด ทั้งสองรายมีความเจ็บป่วยทั้งทางร่างกายและจิตใจ ต้องการความช่วยเหลือ ดังนั้นพยาบาลจึงมีบทบาทในการ ส่งเสริมความสามารถในการดูแลตนเอง ซึ่งนอกจากการให้ความรู้การให้คำแนะนำ การเป็นที่ปรึกษา และให้กำลังใจเมื่อผู้ป่วยเกิดปัญหาแล้ว ยังเป็นผู้ประสานความร่วมมือระหว่างบุคลากรทีมสุขภาพ โดยการมีส่วนร่วม ในการตัดสินใจและเคารพสิทธิ์ของผู้ป่วย เพื่อการมีสุขภาพดี และรับการรักษาต่อเนื่อง ผลการศึกษาครั้งนี้ นำไปใช้ประโยชน์ในการพัฒนาศักยภาพทีม เป็นแนวทางในการประเมินและดูแลผู้ป่วยที่มีกลุ่มอาการเมแทบอลิก และภาวะแทรกซ้อนจากโรคอื่นๆอีกด้วย
References
ศูนย์รวบรวมข้อมูลสารสนเทศด้านเอชไอวีของประเทศไทย. ชีวิตของผู้ติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับยาต้านไวรัสเอชไอวี จังหวัดขอนแก่น. วารสารสำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่7 2565;27(1), 2.
กองโรคเอดส์และโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข. แนวทางการตรวจรักษาและป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ประเทศไทย ปี 2564/2565. นนทบุรี: ห้างหุ้นส่วนจำกัดสำนักพิมพ์อักษรกราฟฟิคแอนด์ดีไชน์; 2565
ศูนย์พัฒนาระบบบริการยาต้านไวรัสสำหรับผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ในประเทศไทย. แนวทางการตรวจวินิจฉัยและการดูแลรักษาผู้ติดเชื้อเอชไอวีและผู้ป่วยเอดส์ ระดับชาติ ปี พ.ศ. 2553. พิมพ์ครั้งที่ 1. โรงพิมพ์ชุมนุมสหกรณ์การเกษตรแห่งประเทศไทย จำกัด; 2553.
Alberi, K. G., Zimmer, P., & Shaw, J. (2005). IDF epidermiology task force concensus group: The metabolic syndrome a new worldwide definition. Lancet, 36(6), 1059-1062.
Vivian, P., Grace, A. L., & Carl, G. (2008). HIV therapy metabolic syndrome and cardiovascular risk. Current Atherosclerosis Report, 10(1), 61-70.
เพ็ญประภา พลับดี, 2554. ความชุกและปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดเมตาบอลิกซินโดรม ในผู้ติดเชื้อเอชไอวี และผู้ป่วยเอดส์ที่รับบริการที่โรงพยาบาลแห่งหนึ่ง ในจังหวัดขอนแก่น. วารสารวิจัยสาธารณสุขศาสตร์มหาวิทยาลัยขอนแก่น. 2564: 14(1), 18-28
เหมือนแพร บุญล้อม. 2562 ปัจจัยที่สัมพันธ์กับการเกิดโรคความดันโลหิตสูงในผู้ป่วยติดเชื้อเอชไอวีที่ได้รับยาต้านไวรัสในโรงพยาบาลชุมชน จังหวัดภูเก็ต. วารสารวิชาการแพทย์เขต 11; 33(3), 427-440
Alvarez, C. I., SalaZar, R., Galindez, F., Castaaeda, M. L., Lopardo, G., et al. (2010). Metabolic syndrome in HIV-infected patients receiving antiretroviral therapy in Latin America. Brasilian Journal of Infectious Diseases, 14(3), 1413-1438.
พรรณทิพย์ เขาแก้ว (2563). กลุ่มอาการเมแทบอลิกในผู้ติดเชื้อเอชไอวี/ผู้ป่วยเอดส์ที่ได้รับการรักษาที่โรงพยาบาลเสนา. โรงพยาบาลสิงห์บุรีเวชสาร; 29(2), 125-141
Berger, B.E., Ferrans, C.E., & Lashley, F.R. (2001). Measuring stigma in people with HIV: psychometric assessment of the HIV stigma Scale. Nursing and Health, (24), 518-529.
Vanable, A., Carey, P., Blair, C., & Littlewood A. (2006). Impact of HIV-related stigma on health behaviors and psychological adjustment among HIV-positive men and women. AIDS and Behavior, 10(5) : 473-482.
ประพันธ์ ภานุภาค. 2553. การวิเคราะห์สถานการณ์การตรวจคัดกรองการติดเชื้อเอชไอวี ในกลุ่มชายที่มีเพศสัมพันธ์กับชาย จังหวัดเชียงใหม่. วารสารสาธารณสุขล้านนา; 12(2), 10-20
งานเวชระเบียน โรงพยาบาลหนองฮี. สถิติผู้ป่วยเอชไอวี/เอดส์. ประจำปีงบประมาณ 2565-2567. ร้อยเอ็ด :โรงพยาบาลหนองฮี;2567.
Gordon, M. Nursing Diagnosis: Process and Application. 3rd ed. St. Louis: Mosby; 1994.